Menu

Basis

‘Er is niets mooiers dan iemand die weer vrij en blij is’

Shirin Musa strijdt voor de rechten van vrouwen om over hun eigen lijf te kunnen beschikken, om zich vrij en veilig te kunnen bewegen.

‘Dit is de eeuw dat vrouwen zeggen: er mag niet meer met ons gesold worden.’

Al van kleins af zag Shirin Musa hoe meisjes en vrouwen anders behandeld werden. Ze werd geboren in Pakistan en kwam als baby met haar ouders naar Nederland. ‘Ik trouwde met een Pakistaanse man – we sloten een huwelijk voor de Nederlandse wet en een islamitisch religieus huwelijk. Toen we uit elkaar gingen, wilde hij alleen dat burgerlijk huwelijk ontbinden en het religieuze huwelijk niet. Dat betekende dat ik niet verder kon met mijn leven. In geval van een nieuwe relatie of huwelijk, zou ik in een aantal islamitische landen vervolgd kunnen worden wegens overspel of bigamie. Mijn ex-man kon me blijven opeisen, hij kon zich beroepen op de echtelijke gehoorzaamheidsplicht. Ik zat dus in een situatie van ‘huwelijkse gevangenschap’. Daar wilde ik iets aan doen.’ Shirin Musa spande een kort geding aan en de rechter oordeelde dat haar ex-man haar in feite gevangen hield, in strijd met fundamentele mensenrechten. Hij moest meewerken aan de religieuze scheiding op straffe van een dwangsom. ‘De dag van de uitspraak, 9 december 2010, was de mooiste dag van mijn leven. Het was alsof alle pijn mijn lichaam verliet. Alsof ik scherper zag en hoorde’, zegt ze nu.

FEMMES FOR FREEDOM

Daarna ging het snel: ze richtte een denktank op, omdat ze wist dat ze niet de eerste en niet de laatste was die in deze situatie terechtgekomen was. De denktank werd de stichting Femmes for Freedom, die strijdt voor gelijkheid voor vrouwen voor wie het niet vanzelfsprekend is om hun eigen keuzes te maken. ‘Het recht om over ons eigen lijf te beschikken, om naar bed te gaan (of niet naar bed te gaan) met wie we willen, te zoenen met wie we willen.’ Het gaat vooral om het tegengaan van huwelijksdwang en huwelijkse gevangenschap, kindhuwelijken, polygamie, gedwongen achterlating. ‘Vrouwen of meisjes die in Nederland zijn opgegroeid, worden achtergelaten in een niet-westers land omdat ze geen maagd meer zijn of omdat ze te verwesterd zijn. We komen ook meisjes tegen die te maken hebben met eerwraak en de rest van hun leven moeten onderduiken, omdat ze een zwart vriendje hebben gehad of omdat ze ongehuwd zwanger zijn geworden. Vrouwen weten ons te vinden. Wij zien waar ze tegenaan lopen, ondersteunen ze, maar doen ook onderzoek en proberen dat te vertalen in politieke voorstellen.’ Musa leest een melding voor die is binnengekomen op haar mobiel: Ik ben Nederlandse en woon in Marokko. Zit in een polygaam huwelijk en wil terug naar Nederland. Ik heb geen cent, geen huis. Er is heel veel gebeurd en ik weet het even gewoon niet meer.

‘IK GELOOF HIERIN’

‘Wij leggen als organisatie de vinger op een zere plek. Dat kan grimmig worden. Het levert je persoonlijk vaak weinig op. Ik ben vaak uitgemaakt voor hoer. Mensen zijn bang om islamofoob genoemd te worden. Overheden willen bepaalde gemeenschappen niet tegen zich krijgen. Als welvarend land vinden we het onze verplichting om vrouwen in het buitenland te steunen als ze opkomen voor hun rechten. Maar als we hier aandacht vragen voor de rechten van vrouwen uit migrantengroepen dan is het racistisch of islamofoob. Dat pik ik gewoon niet meer. Maar ik geef niet op, ik geloof hierin. Dit is de eeuw dat vrouwen zeggen: er mag niet meer met ons gesold worden. Dat ook vrouwen in een religieuze setting gelijk behandeld worden. Ik geloof dat elke vrouw het waard is om iets voor te doen. En alle kleine succesjes van individuele vrouwen geven ontzettend veel energie. Het is tegen de stroom in zwemmen, maar het lukt ons toch om vooruit te komen.’

LIEFDEVOLLE OMGEVING

Hoe houd je dat vol, dat tegen de stroom inzwemmen? ‘Doorzettingsvermogen, dat vooral. Heel vaak vallen en dan weer opstaan. Jezelf toestaan om fouten te maken, om soms even in een dal te zitten, te treuren, zielig te zijn. En dan is het weer tijd om verder te gaan. Ik ben een alleenstaande vrouw, Ik kan het me ook niet permitteren om in bed te liggen en niets te doen. En Ik heb een hele liefdevolle omgeving. Onrecht is een motor, maar de steun en liefde van je dierbaren ook.’

ZIE FEMMESFORFREEDOM.COM

Esther van der Panne is eindredacteur van Open Deur.

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken