Holistische missie als opdracht voor christenen
Een bespreking van Chris Wrights De Bijbelse missie
‘Integral Mission’ is een holistische, theologische visie op de opdracht van christenen. Deze theologische visie is uitgewerkt in Chris Wrights De Bijbelse missie. In dit boek zet Wright uiteen wat Gods missie met zijn schepping is, wie Gods kinderen zijn en wat Gods missie en de identiteit van Gods kinderen betekenen voor de opdracht die ze in deze wereld hebben.[1] In deze bijdrage zet ik uiteen hoe Wright zijn missiologische visie opbouwt.
Wat is het grote verhaal van de Bijbel?
Als Wright uitlegt wat Gods missie is, laat hij allereerst zien wat het grote verhaal van de Bijbel is. Hij vat dit verhaal van de Bijbel als volgt samen. God schiep het universum, de wereld, en hij had het goed gemaakt, maar toen kwam het kwaad in zijn goede wereld. Zijn doel is om zijn goede schepping te verlossen en te herstellen van het kwaad. In Jezus’ kruisdood is dit doel al volbracht, maar het zal pas in zijn volledigheid doorbreken als Jezus weer terug komt en de schepping helemaal hersteld gaat worden. (pp. 33-34)
De verlossing van zijn schepping is dus de missie van God, en de kinderen van God mogen deel uitmaken van Gods missie. En ‘de missie van God overbrugt de kloof tussen de vloek die de aarde trof in Genesis 3 en het opheffen van die vloek in Openbaring 22 met de nieuwe schepping.’ (p. 30)
Wie zijn Gods kinderen en wat is hun opdracht?
Voordat we kunnen kijken naar de missie van Gods kinderen, moeten we allereerst kijken naar wie de kinderen van God zijn, stelt Wright. God riep Abraham en het volk Israël op om tot zegen te zijn voor alle volken.
“Paulus zegt het glashelder: iedereen, uit welk volk dan ook, die gelooft in Jezus, de Messias en redder, behoort tot de nakomelingen van Abraham en is erfgenaam van de belofte aan hem. […] Dat houdt in dat de kerk, als internationale gemeenschap van gelovigen, Joden en heidenen, het uitverkoren volk is, geroepen in Abraham om Gods kinderen te zijn.” (p. 59)
Hieruit concludeert Wright dat alle christenen ook Gods kinderen zijn en daarmee mogen delen in de opdracht die in de Bijbel staat voor de kinderen van God, namelijk tot zegen te zijn. Het begin van de kerk is niet de dag van Pinksteren, maar begint al bij Abraham. Alles vloeit voort uit de roeping van Abraham en zijn nakomelingen om tot zegen te zijn voor alle volken.
Onderdeel van de schepping
De eerste opdracht van God is om te heersen over de schepping. (p. 38) De aarde is vervloekt, zoals na de zondeval in Genesis 3 wordt gezegd, maar tegelijk heeft God zijn schepping ook deel laten zijn van het Noachitische verbond zoals in Genesis 9 staat.
“Wij zullen niet worden verlost uit de schepping, maar als onderdeel van die schepping zelf. In die verloste schepping zal Gods glorie weer compleet centraal staan, tot vreugde en profijt van ons, voor eeuwig. De gehele schepping zal profiteren van Gods ultieme verlossingswerk en zal instemmen met een vreugdebetoon.” (p. 42)
Dit verlossingsplan van God neemt gestalte aan in Jezus. Zijn kruis brengt verzoening met alles, zoals je kunt lezen in Kolossenzen 1:15-23, zie verzen 18-20:
“Hij is het hoofd van het lichaam, de kerk. Oorsprong is hij, eerstgeborene van de doden, om in alles de eerste te zijn: in hem heeft heel de volheid willen wonen en door hem en voor hem alles met zich willen verzoenen, alles op aarde en alles in de hemel, door vrede te brengen met zijn bloed aan het kruis.” (NBV07)
In dit Bijbelgedeelte belicht Paulus het evangelie vanuit een perspectief dat begint bij de schepping (vers 15). In vers 18 richt hij zich dan op de kerk – diegenen die in Christus zijn – en brengt de kerk en de schepping samen in vers 20. In vers 21 en 22 richt Paulus zich op de lezer en laat zien dat hij nu ook deel mag maken van de verzoenden. Dus de individuele persoon wordt pas als laatste genoemd, wat in de hedendaagse tijdgeest, waarin het individu vertrekpunt is, ongewoon is. (p. 46)
Integral Mission is ‘recht doen’
Wright legt uit dat volgens de Bijbel de nakomelingen van Abraham uitverkoren zijn, om kinderen van God te zijn, met als opdracht om tot zegen te zijn voor alle volken. God zelf verwoordt de opdracht aan Abraham als volgt in Genesis 18:19: “Want ik heb hem uitgekozen, hij moet zijn zonen en zijn verdere nakomelingen voorhouden de weg te volgen die ik wijs, door rechtvaardig en goed te handelen. Alleen dan zal ik verwezenlijken wat ik Abraham heb toegezegd.” (NBV07)
De missie van Gods kinderen moet toch wel zijn om vooruit te wijzen naar het moment dat de hele schepping bevrijd zal worden van onderdrukking.
Deze opdracht is volgens Wright tweedelig: het ‘navolgen van God, in de voetstappen treden van Jezus, het weerspiegelen van zijn karakter;’ en ‘het gehoorzamen van Gods geboden, wat ook een aspect van het beeld-zijn van God is.’ (p. 76) Wright schrijft verder: “Wat Abraham zijn nakomelingen moest leren over het volgen van de weg van God, betrof rechtvaardigheid en gerechtigheid in praktijk brengen.” (p. 78)
Gerechtigheid is ‘recht’ of ‘juistheid’, een norm of een standaard. Gerechtigheid is iets herstellen naar hoe God het oorspronkelijk heeft bedoeld. Gerechtigheid uitoefenen is het juiste doen in een situatie of in een relatie, dus ook als buur, ouder of broer. Rechtvaardigheid, oftewel het ‘recht doen,’ is dingen rechtzetten, ingrijpen bij onrecht en onderdrukking. Het recht doen is nodig om de gerechtigheid te herstellen. (pp. 77-79)
“Wat is de missie van Gods kinderen? Dat moet toch wel een leven zijn als mensen die de verlossende kracht van God al ervaren hebben, en die door hun levensstijl, zowel persoonlijk als gezamenlijk, vooruitwijzen naar het moment waarop de hele schepping en alle mensen definitief bevrijd zullen worden van onderdrukking en slavernij.” (p. 102)
Wright geeft aan dat God ons is voorgegaan door te reageren op de menselijke nood, met verlossing. Hij vraagt ook zijn kinderen om dit te doen, met als voorbeeld het jubeljaar en de uittocht uit Egypte. (pp. 102-103) Dus oog hebben voor mensen in onderdrukking en in nood, door recht te doen aan hen. Als kinderen van God doen wat Jezus deed, mensen met liefde tegemoet komen en actief voor mensen opkomen.
Wat houdt holistische verlossing in?
De uittocht is een mooi analogie voor Gods holistische verlossingswerk. Wright legt uit dat de Israëlieten door de uittocht van alle vormen van slavernij bevrijd werden, namelijk politieke, economische, sociale en geestelijke onderdrukking. (pp. 89-91)
“Verlossing betekent de overwinning op elke vorm van tirannie en het verbreken van alle ketenen die mensen gevangenhouden. Ze haalt mensen ‘onder de plak’ vandaan en voert hen naar een nieuwe relatie met God. Dit vraagt vervolgens om een antwoord in de praktijk: een verlossend leven vanuit Gods missie voor deze wereld.” (p. 93)
Zoals de Israëlieten de opdracht kregen om een verlossend leven te leiden omdat ze zelf verlossing hadden ervaren, zo mogen wij als verloste mensen door het kruis ook een verlossend leven leiden. Wij mogen Jezus navolgen, zijn karakter weerspiegelen door ‘medelijden, […] streven naar rechtvaardigheid, liefdevolle vrijgevigheid en verlossend ingrijpen.’ (p. 96)
Verzoening door het kruis
De uittocht moet worden gezien vanuit het licht van het kruis en ook andersom. In alles wat de kinderen van God doen en verkondigen, hoort het kruis van Jezus centraal te staan. Zonder het kruis is er geen vergeving, verzoening, ware rechtvaardigheid, overwinning van het kwade, overwinning van de dood en genezing van alles wat leeft. Omdat de hele wereld op alle terreinen van het leven in wanorde verkeert, is er ook een holistische verlossing nodig. (pp. 100-101)
“Alles is door het kruis overwonnen, dat is de lengte, breedte, hoogte en diepte van wat God onder verlossing verstaat. Er is geen andere macht, bron of naam waardoor we het hele evangelie kunnen aanbieden aan de hele mens en aan de hele wereld dan door de gekruisigde en opgestane Jezus Christus.” (p. 101)
Hierdoor gelooft Wright dat zowel tijdens maatschappelijk werk als tijdens evangelisatiewerk het kruis centraal hoort te staan. (p. 101) Er is geen verlossing mogelijk zonder Jezus en daarom kan maatschappelijk werk niet verlossend zijn als Jezus daarin niet centraal staat.
Zoals God heilig is, worden wij gevraagd om heilig te zijn.
Ambassadeur van God
Volgens Wright heeft het volk van God door de het sluiten van het verbond een identiteit en een rol gekregen, namelijk de rol van ambassadeur van God. God heeft zijn volk verlost uit slavernij en van zonde in het verleden en Hij wil zijn volk gebruiken om alle volken te zegenen in de toekomst. Als reactie op de genade die God heeft getoond mogen wij geloven en gehoorzaam zijn aan Zijn opdracht aan ons.
Gehoorzaamheid aan de wet is niet voorafgaand aan genade, maar een gevolg ervan. Ook God heeft het volk van Israël eerst verlost uit de slavernij en vervolgens regels meegegeven over hoe ze een heilig volk van priesters kunnen zijn, voor alle volken. (pp. 105-107) Dat heilig priesterschap houdt in dat ze apart is gezet – een heilig leven leiden in alle aspecten van het leven.
Zoals God heilig is, worden wij gevraagd om heilig te zijn; om als zijn ambassadeurs zijn karakter te weerspiegelen, te doen wat Hij deed. (pp. 116-117) “Gehoorzaamheid is de sleutel tot een priesterlijk en heilig leven. […] Gehoorzaamheid is geen voorwaarde voor het verbond, maar voor de missie.” (p. 118) Petrus laat zien in 1 Petrus 2:9-12 dat alle kinderen van God geroepen zijn een koninkrijk van Priesters te zijn en vanuit die identiteit een heilig en goed leven te leven. (p. 119)
Discipelen van Jezus
Dit ‘goede leven’ mag schijnen als een licht, zichtbaar en aantrekkelijk voor anderen. Dit zodat de mensen aangetrokken zullen worden tot God. (p. 138) Jezus heeft zijn discipelen geleerd hoe ze moeten leven, met levenslessen over liefde, vergevingsgezindheid, gehoorzaamheid en vertrouwen. Vervolgens roept hij ze op om zijn lessen te verspreiden over de hele wereld en deze manier van leven door te geven. (p. 161) Wij zijn dus ook geroepen om van God te getuigen met woorden. (p. 177) Dit aan de ene kant om zelf herinnerd te worden aan wat God heeft gedaan en aan de andere kant om de waarheid over God te verkondigen. (Jesaja 43:10-12)
Als kinderen van God in hun dagelijkse leven het werk bewust als volgeling van Jezus doen, ze bijdragen aan de maatschappij, het algemene welzijn en zorgen voor de schepping, is dit ook onderdeel van Gods verlossingsplan. (p. 250) Het ‘publieke domein’ – de marktplaats van het leven, van het werk, de maatschappij – is ook door God gemaakt en op die plek kan God ook verheerlijkt worden. (pp. 228-229) De volgelingen zijn het zout van de aarde en worden opgeroepen om voor de overheid van het land of de wereld te bidden, het goede voor de stad te zoeken en om anders te zijn. (pp. 237-242)
Wat is Integral Mission?
De missie van God is herstel en verlossing van zijn gehele schepping, op alle aspecten van het leven. Alle nakomelingen van Abraham werden kinderen van God genoemd en iedereen die in Jezus Christus gelooft mag deel uitmaken van Gods kinderen. Als Gods kinderen sluiten ze zich aan bij de roeping van Israël om een zegen te zijn voor alle volken. Het zorgdragen voor de schepping is een opdracht voor alle mensen.
In het dagelijkse leven van de kinderen van God betekent dit ambassadeurs van God te zijn. Dat houdt in om net als de Israëlieten een heilig volk van priesters te zijn, gehoorzaam te zijn aan God en een goed leven te leiden. Dit goede leven is doen wat Jezus deed, zijn grote opdracht (Matteüs 28:18-19) volgen, het licht en het zout zijn, het goede zoeken voor de maatschappij en de schepping en verlossend bezig zijn.
Miriam Jongeneel–van Veldhuizen studeerde theologie aan de Christelijke Hogeschool Ede en deed tijdens haar stage bij Micha Nederland onderzoek naar Wrights ‘Integral Mission.’
Noot
[1] Christopher J.H. Wright, De Bijbelse missie (Amersfoort: Uitgeverij de Vuurbaak, 2011).
