Welke predikant moet met Kerstmis niet de neiging onderdrukken om de jaarlijkse kerkgangers te wijzen op het verzaken van hun christenplicht van elke zondag, ja, van elke dag? En welke predikant heeft niet ook de beschamende ervaring dat er buiten de kerk soms betere christenen rondlopen dan daarbinnen? Paulus’ woorden aan Titus lijken goed toepasbaar op de brave burgerlijke viering van Kerstmis: we moeten ons onderwerpen aan overheid en gezag, niemand belasteren, vriendelijk zijn, zachtmoedig omgaan met alle mensen en nog zo wat (3:1-2). Slaafse burgerlijke gehoorzaamheid of toch iets anders?

Een profeet is geen toekomstvoorspeller, maar, zoals het Griekse werkwoord prophèmi aangeeft, ‘iemand die spreekt namens’. In de Bijbel is een ware profeet iemand die spreekt namens de Eeuwige. Vandaag drie lezingen, waarin Jeremia, Jezus en Stefanus optreden als profeten. Jezus en Stefanus worden erom gedood, Jeremia verdwijnt naar Egypte. De eerste verzen van Psalm 31 zouden hun gezamenlijk gebed kunnen zijn. Kent onze tijd ook ware profeten en hoe wordt op hen gereageerd?

Er zijn veel manieren waarop je een goede boodschap kunt brengen. ‘Op deze en andere wijze’ verkondigde Johannes de Doper het goede nieuws, zegt Lucas 3:18. ‘Deze wijze’, dat is door mensen aan te spreken als addergebroed, te zwaaien met de spreekwoordelijke bijl en te dreigen met onblusbaar vuur. Ook met een donderpreek kun je blijkbaar het evangelie verkondigen. De mensen liepen er volgens het verhaal massaal voor uit.

De teksten voor vandaag zijn rijk aan beeldende taal: het effenen van de weg, het zuiverende werk van de wolwasser, de smid en de smelter, zaaien en oogsten. Het lijkt allemaal te gaan om processen die moeizaam verlopen, die geduld en inzet vergen, of die pijnlijk zijn als je erdoorheen moet – maar die uiteindelijk leiden tot vervulling, schoonheid en vreugde.

In deze preekschets voor Advent valt alle licht op de vergeving die God in Jezus geeft. Dit is zijn functie als Messias! Mensen komen naar Jezus in de verwachting dat er iets moois zal gebeuren. Jezus beschaamt hun vertrouwen niet. Dat is Advent.

In de relatie van Zacharias en Elisabet is altijd een derde persoon geweest: het kind dat vurig is gewenst, maar niet is geboren. Als Lucas het verhalende deel van zijn Evangelie begint met deze twee mensen, lijkt alle perspectief weg uit hun relatie. Er is grote trouw aan God, maar geen kind en dus geen toekomst. Tot er een andere derde het verhaal binnenstapt: de engel Gabriël.

Op deze laatste zondag van het kerkelijk jaar gaat het vooral over die ‘grote dag van de Heer’ en wat er dan gebeurt. Natuurlijk moet de apocalyps ook op de kerkelijke agenda. Maar moet het jaar zo in mineur eindigen? Wat is vandaag het ‘goede nieuws’?

Tempel en altaar in Jeruzalem zijn ingewijd (2 Kronieken 7:5.9). Die nacht verzekert de Heer Salomo dat Hij in dit huis voor eeuwig zijn intrek zal nemen en bij grote plagen het volk dat het hoofd buigt zijn zonden al vergeven en het land zal genezen (7:11-16). In Efeze is de gemeente Gods woning (Efeziërs 2:21-22); door het geloof woont Christus in de gemeente. Zo zal zij de liefde van Christus kennen (3:14-21).

Exodus 30 maakt deel uit van vijftien hoofdstukken met zeer gedetailleerde informatie over de constructie van de ontmoetingstent. Eerst lezen we hoe Mozes de instructies ontvangt op de berg, en later hoe ze worden uitgevoerd. Daartussen staan twee passages over de sabbat, het verhaal van het gouden kalf, en het gedeelte dat op ons rooster staat over de ‘sjekelbelasting’. Het gouden kalf vormt een scherp contrast met de constructie en inrichting van de ontmoetingstent.