‘Ik zie er als een berg tegen op’
Ik heb van de échte bergen veel geleerd over de manier waarop ik met mijn tegenzin en onvermogen kan omgaan. Allereerst leren de bergen ons dat iedere tocht met een eerste stap begint. Dat geldt ook voor de ‘tocht’ door het alledaagse leven. Ik denk dan aan vervelende klussen in huis waar ik als een berg tegen opzie. De chaos in mijn werkkamer of een grote stapel strijkgoed roept alleen maar weerstand op. Ik verzet me, wil er niet aan beginnen: ik stel alsmaar uit. Dat kost me bergen energie. Tot ik ontdek dat mijn gedáchten de drempel steeds hoger maken. Het is een kwestie van mijn gedachten stopzetten, de strijkplank pakken en ‘gaan’. Met mijn aandacht bij wat er voor me ligt; stuk na stuk, na stuk, na stuk. Uiteindelijk kom ik zo door de berg heen en dat geeft energie en voldoening.
STAP NA STAP
Maar ook bij het doorstaan van heftige ervaringen, kan het beeld van de eerste stap helpen. Zo vertelde Guusje mij over haar ervaringen met borstkanker: ‘Een traject van radiotherapie lag voor me. Ik zag er als een berg tegen op. Ik ervoer grote angst voor de bestralingen, die niet alleen de kanker zouden raken, maar ook gezonde delen van mijn lichaam. Mijn hoofd was vol rampscenario’s: straks worden mijn longen geraakt, of mijn hart, of… Het lukte me uiteindelijk de angst een halt toe te roepen door aan mijn bergtochten te denken: de enige manier om op de top te komen is niet aan de top te denken, maar aandacht te hebben voor iedere stap. Stap, na stap, na stap. Als het even niet lukt, ga je zitten en adem je een paar keer diep. Weer op adem gekomen, kun je dan verder. Ik zag het bestralingstraject als het beklimmen van een berg met aandacht voor iedere stap, zonder na te denken over de afstand die er nog moet worden afgelegd.’ Een eerste stap kan ook heel hard nodig zijn in een relatie die vastgelopen is. In ieders leven zijn relaties waarin de ander meer verwacht dan jij kunt geven. Je voelt je overvraagd en merkt dat er steeds meer spanning en wrevel ontstaan. De ander toont wrok en boosheid, terwijl jij steeds meer doet dan je eigenlijk wilt. Als je ’s nachts begint te malen en niet meer kunt slapen van de druk, zul je een eerste stap moeten zetten. Het begint bij kritisch zelfonderzoek. Wat maakt dat je je zo opstelt? Soms lukt het je om de antwoorden te vinden en zo gaandeweg de ‘berg’ te bedwingen.
VERTROUWEN ALS BASIS
Een tweede les die we van de bergen leren, is dat we vertrouwen nodig hebben om de top te kunnen bereiken. Vertrouwen in ons lijf, onze kaart en kompas, onze medereizigers. Denk maar aan het voorbeeld van de ongeoefende bergwandelaar. Die durft niet op zijn lichaam te vertrouwen en denkt alleen aan de verschrikking van zweet en vermoeidheid. Maar het kan juist helpen om te vertrouwen op de onvermoede mogelijkheden van je eigen lijf, te weten dat er steeds weer een tweede adem is, nadat je dacht dat je niet meer verder kon. In ons leven doen zich ook situaties voor waarbij vertrouwen hard nodig is. Ons leven lijkt tot stilstand gebracht, kapot, stuk: we zitten letterlijk bij de pakken neer. Maar we kunnen weer verder als we opnieuw durven te vertrouwen op onze krachten, die van onze medereizigers en ons kompas. Waarbij het kompas voor de een zijn levensovertuiging is en voor de ander zijn geloof. Het geloof dat ik bij de ander of de Ander mag schuilen als ik even niet meer kan. Toen Mozes de berg opging in de woestijn, hulde God zich in een wolk. Onzichtbaar en verborgen is H/Zij. Toch vertrouw ik op Haar aanwezigheid. En bespeur ik de kracht die mij geschonken wordt.
