Kringviering: De berg afdalen
Kringviering: De berg afdalen
Bij Lucas 6: 12-19
Toen hij met hen van de berg was afgedaald bleef hij staan op een plaats waar het vlak was. Daar had een groot aantal van zijn leerlingen zich verzameld, evenals een menigte mensen uit heel Judea en Jeruzalem en uit de kuststreek van Tyrus en Sidon.
Thema: Zijn waar de mensen zijn
Beoogd gebruik: Kringviering of huiskamerviering
Beoogde datum: 4-7-2019
Uitgangspunten bij thema en teksten
Het gesprek tussen mens, God en wereld vindt haar oorsprong en voedingsbodem in de liturgie zoals we die in de kerk vieren én in de wereld, daar waar de mensen zijn met alle vragen, vreugden en moeiten.
Liturgie
Zingen: Psalm 121: 1, 2
Onze hulp is de naam van de Ene
die hemel en aarde schept
Hij blijft trouw. Altijd!
en laat niet los wat zijn hand begon.
Zingen: Psalm 121: 3, 4
Kyriëgebed
‘Ik sla mijn ogen op en zie’
zo zongen wij.
en zo bidden wij:
‘Ik sla mijn ogen op en zie’
Het vertrouwen van de psalmdichter
op U, o God, willen wij graag delen
wij zeggen het hem na
en proberen te vertrouwen en te geloven
dat U onze wankele voeten vastzet
wanneer wij geen uitkomst zien.
Heer God, wij bidden U
geef ons de moed van de pelgrim
en het vertrouwen van de psalmdichter.
Zoals wij door het leven gaan
met vallen en opstaan.
In de wereld waarin wij leven
en met de mensen die ons omringen.
Heer, ontferm U, Christus ontferm
Heer, ontferm u.
Amen
Glorialied: lied 305: 1, 2, 3 NLB
Gebed bij de opening van de Schrift
Nu wij de Schriften openen en luisteren naar
de woorden die eeuwen her zijn opgetekend
zoeken wij uw aangezicht.
Geef ons rust en ruimte
om uw woorden werkelijk te horen
in ons hoofd en in ons hart
Geef dat de woorden in de stilte van deze ruimte
ons inspireren en bemoedigen
en ons vergezellen wanneer we straks
weer van hier gaan.
Amen
Lezing: Lucas 6: 12-19
Zingen: Lied 102 (Zangen van zoeken en zien)
Met nieuwe woorden voor een oud verhaal
Overdenking (zie onder)
Muziek (improvisatie door de organist)
Zingen: Lied 528 NLB / Lied 201 (uit Zangen van zoeken en zien)
Omdat Hij niet ver wou zijn is de Heer gekomen
Gebeden
Gaven
Slotlied: Lied 416: 1, 2, 3, 4 NLB
Ga met God en Hij zal met je zijn
Zegen
Zegen ons Algoede
neem ons in Uw hoede
verhef uw aangezicht over ons
en geef ons vrede
Amen
Tekst van de overdenking
Beste mensen,
‘Wees daar waar de mensen zijn’
Dat zijn woorden van een docent pastoraat
‘Wees daar waar de mensen zijn’
‘Het allerbelangrijkste wat ik je mee wil geven’, zo zei hij, ‘is:
leer te luisteren. Luister naar de mensen die op je pad komen,
hoor de noden, de vreugden, de pijn en de lach
en wees aanwezig.
Kom niet direct met mooie woorden
roep niet gelijk je goedbedoelde boodschap
van de daken maar luister aandachtig
en geef mensen de ruimte om zichzelf opnieuw te vinden
in alle hectiek en verwarring die het leven met zich meebrengt.
Luister en wees aandachtig
en de ruimte tussen jou en de ander
zal zijn als een weldadige oase.’
‘Wees daar waar de mensen zijn.’
Jezus had zich teruggetrokken,
hoog in de bergen.
De bergen zijn een symbool van
de nabijheid van God.
Hij heeft de nacht doorgebracht
in eenzaamheid en stilte.
De hele nacht gewaakt en gebeden.
Wanneer het licht wordt roept Jezus een aantal mannen bij zich.
Schijnbaar hebben ook zij de nacht in de bergen doorgebracht.
Ze worden alle bij naam genoemd en vormen een kring om Jezus heen.
De twaalf discipelen omringen hem, net als de twaalf stammen van Israel.
Het zijn zijn vertrouwelingen en hem zeer nabij.
Met hun allen dalen zij de bergen af,
de stilte, de rust en de vredigheid achter zich latend.
Er heeft zich een grote menigte verzameld in de vallei,
een vlakke plaats, zo wordt het genoemd,
een plaats waar het vlak is.
Het staat symbool voor gelijkheid, gelijkwaardigheid.
De twaalf leerlingen, zij worden ook wel de twaalf apostelen genoemd,
en Jezus, zijn de bergen afgedaald,
zijn van hun ‘voetstuk’ afgestapt
en bevinden zich op gelijke hoogte met de menigte,
die bestaat uit een grote schare van zijn andere leerlingen
en een grote menigte uit het hele Joodse land en Jeruzalem, en van Tyrus tot Sidon.
In die menigte is van alles aan de hand.
Mensen lopen rond en zijn op zoek naar hulp;
omdat zij ziek zijn,
omdat zij worden gekweld door onreine geesten,
omdat zij zoeken naar woorden die hen kunnen troosten,
bemoedigen en inspireren.
Mensen, ook wij, gaan een eigen, unieke weg door het leven.
Op die weg gebeurt van alles.
Van jongs af aan al lopen wegen heel verschillend.
De een wordt geboren in een liefdevol gezin,
de ander in een onveilige situatie.
De een wandelt zonder kleerscheuren door de jeugdjaren heen,
de ander wordt heen en weer geslingerd tussen angst en vrees.
Zoveel mensen zoveel wegen
en ieder mens loopt vroeg of laat tegen muren aan
tegen vragen en twijfels, over zin of onzin van het bestaan.
Op al die vragen en muren zijn geen eenduidige antwoorden
maar wel is het van het grootste belang dat mensen worden gezien
en gehoord en bemoedigd en geïnspireerd.
En dat is precies wat Jezus doet, samen met zijn naaste leerlingen.
Jezus gaat niet op een voetstuk staan, maar gaat naast de mensen staan
op ooghoogte, kijkt hen aan, raakt hen aan, geeft mensen ruimte
om de verhalen te vertellen.
Alleen al zijn aanwezigheid maakt mensen vrij
vrij van knellende structuren, vrij van benauwende gedachten en ideeën.
Al was het maar voor even.
Als Jezus straks weer verder is getrokken zullen de mensen
doorgaan met hun leven,
maar dat ene moment, die ene blik diep in de ogen
zal hen altijd de mogelijkheid geven
een ander perspectief te zien.
Te worden herinnerd aan dat ene moment
zal mensen kracht geven
op te staan, steeds opnieuw.
Jezus en de leerlingen verheffen zich niet boven het volk
maar staan in hun midden,
‘Midden in wat mensen zijn
heeft Hij willen wonen’ zullen we straks zingen.
Pas nadat Jezus allen heeft genezen,
neemt hij het woord
en spreekt zaligsprekingen uit.
Hij spreekt de mensen toe:
Zalig, jullie armen
Zalig, jullie die honger hebben
Zalig, jullie die wenen,
Zalig, jullie die worden buitengesloten.
Jezus spreekt de mensen toe in een taal die zij verstaan
en waarin zij zich herkennen.
Jezus geeft een nieuw perspectief
een hoopvol perspectief op het Koninkrijk van God
op een helend bestaan, een rechtvaardige samenleving.
Dit perspectief is niet ver weg of hoog gegrepen
het is heel menselijk in ons midden.
Die hoopvolle boodschap is in de afgelopen eeuwen
steeds meer achter de muren van de kerken terechtgekomen.
En nu steeds minder mensen de kerkmuren van binnen kennen
dreigen we vooral bezig te zijn
met de randvoorwaarden.
Hoe krijgen we de kerkenraad bemenst,
hoe kunnen we de kerken bewaren,
de muren overeind houden.
Hoe krijgen we de dominee betaald
en als dat niet meer lukt, de kerkelijk werker.
Kerkgemeenschappen trekken zich noodgedwongen steeds meer
terug op het kerkelijk erf
en voelen de last van het doorgeven
van het kerkelijk erfgoed in velerlei opzichten
steeds zwaarder op de schouders..
Alle energie wordt opgebruikt om de torens en de bergen van regels
in stand te houden. Er is dan soms weinig ruimte meer voor spontaniteit en plezier.
Een beetje gechargeerd misschien, maar niettemin.
Wat zou er gebeuren als we als kerkgemeente de deuren open zetten
en gaan waar de mensen zijn?
Te luisteren naar wat het leven betekent voor ons mensen
Wat we op onze levensweg tegenkomen
en waar we elkaar kunnen vinden.
Niet om hen mee te trekken de kerk in
niet omhoog te duwen de berg op,
Als we gaan luisteren naar wat mensen om ons heen
en ons zelf, als trouwe kerkgangers, werkelijk bezighoudt,
vinden we gedeeld verlangen, gedeelde vreugde en gedeeld verdriet.
Als we werkelijk naar elkaar kunnen en durven luisteren
vinden we ook een gedeelde taal.
De woorden van Jezus kunnen ons daarin verder helpen op onze levensweg
kunnen ons nieuwe vergezichten bieden en kunnen ons helen in een gebroken bestaan.
Die woorden zijn er voor iedereen
niet alleen voor het kringetje mensen dat op zondagmorgen in de kerken zit.
Niet als een waarheid, niet als een dogma, maar/eerder als een mogelijkheid
om het leven beter te begrijpen en als woorden waarin we troost kunnen vinden en hoop.
Die schat aan rijkdom die we in de kerken door al die eeuwen
hebben bewaard, gekoesterd en beschermd, mag niet verloren gaan
met het sluiten van zoveel kerken.
En dat zal ook niet gebeuren.
Immers waar mensen deuren dicht doen, zet God weer een raam open.
Het woord wordt wel verspreid van mens tot mens,
en daarom is het van belang om te gaan waar mensen zijn.
Amen.
