Leer bidden met Huub Oosterhuis
Het gebed als afdaling naar 'de stem van je geweten'
In de bundel Dan nog staan verzamelde gebeden van Huub Oosterhuis, samengesteld door Kees Kok. De gebeden zijn geordend in zes thema’s: naam, ouder, helper, geest, licht en morgen. De bundel opent met een essay van Oosterhuis waarin hij de lezer aanspoort: leer bidden. Bidden, zo schrijft hij, is afdalen in jezelf, woorden proeven, je krachten verzamelen en je hart en verstand reorganiseren. Luisteren naar de stem die spreekt. Lees hieronder een fragment uit het essay en drie losse gebeden.
Bidden: een stem die spreekt
De Bijbel spreekt over een Bevrijder-Schepper-God die deze aarde aan de mensen en de mensen aan elkaar heeft gegeven; die dus niet ingrijpt, geen rampen overzendt of verhindert, en hier op aarde mensen niet helpt, troost, begeestert, begenadigt, buiten mensen om.
Er is in mensen ‘iets als een stem’, ‘iemand als een stem’ die zegt: ‘Wees vrij, bevrijd elkaar, maak niet dood, doe leven.’ Wie dat hoort in zichzelf, en de wil bespeurt en soms zelfs de kracht om zo te leven, hoort de stem van die Bevrijder-Schepper-God. Het is zijn stem die in je spreekt; het is zijn woord waarmee alles begonnen is, dat je herkent in jezelf, het is zo diep in je als je levensadem. Het is je ingeschapen, noem het je geweten.
Er is in mensen ‘iets als een stem’, ‘iemand als een stem’ die zegt: ‘Wees vrij, bevrijd elkaar, maak niet dood, doe leven.’
En het is dát woord, hetzelfde, dat de ziel en de levensadem is van het bijbelse geloofsverhaal, de Thora van Mozes en Jezus. In dat boek spreekt de stem die ook in jouw geweten spreekt. En wat je ogen daar kunnen lezen, dat spreekt die stem in jou, in je hart, daar waar je aanvoelt en kiest, en wéét wat je verstand misschien nog niet weet. Ze kloppen met elkaar, jouw hart en dat boek. Bidden is: bij het licht van de Thora afdalen in jezelf, tot waar je hart is, tot waar je de stem van je geweten hoort.
Gebed uit het thema ‘Naam’
Ondenkbaar
eerste liefde is uw Naam.
Ver weg van U
was ik mijzelf een vreemde.
Ik wil U zien
uw stem verstaan.
Ondenkbaar
God van mensen
is uw Naam.
De stem
die mij roept:
‘Wie ben je’
is uw Naam.
De stem
die mij roept:
‘Hier ben ik’,
is uw Naam.
Ondenkbaar
Eerste Laatste
is uw Naam.
Genesis 3:8
Gebed uit het thema ‘Ouder’
In de hemel Onze Vader
in een hemel die zo hoog is –
waarom zijt Gij niet op aarde
hier nu God in mensen vrede.
Zijt Gij God en niet bij machte
moord en doodslag te voorkomen?
Waarom geeft Gij ons de vrijheid
elkaar zinloos te doen lijden?
Scheur de wolken
kom bevrijden.
Plant uw geest in onze harten
zend uw kracht in onze handen
dat wij leren lief te krijgen
onze naaste vriend en vreemde.
Dat wij medicijnen vinden
tegen het ondraaglijk lijden.
Dat de groten dezer aarde
zich bekeren tot de armen.
Dat wij nieuwe wetten maken
om de honger uit te bannen,
dat wij gouden plannen smeden
tot beëindiging van lijden.
Scheur de wolken
kom bevrijden.
Gebed uit het thema ‘Helper’
Gij zwijgt zo diep in alle talen
dat het voelt alsof.
Gij niet bestaat
Toch bidden wij
met al uw ‘minste mensen’
allen die ongeacht zijn
onbelangrijk bevonden, vernederd;
met gehavenden, gewonden, mismaakten,
met dakloze zwervers
met kleine en grote verslaafden
met alle bedroefden, eenzamen
bidden wij
om troost, om eerste hulp, om uitkomst.
Keer U om naar ons toe.
Keer ons toe naar elkaar.
Huub Oosterhuis (1933-1923) was theoloog en schrijver van vele gebeden, gedichten en liederen.
Huub Oosterhuis, Dan nog. Gebeden. Uitgeverij: Utrecht, Ten Have, 2024. 96 pp. € 14,99. ISBN 9789025913243
