Myanmar
Myanmar is een land van grote tegenstellingen en verdeeldheid, zowel godsdienstig als sociaal en economisch. Na de eerste vrije verkiezingen in bijna dertig jaar waren de verwachtingen onder de bevolking begin 2016 hooggespannen. Twee jaar later zijn die grotendeels de grond in geboord.
Bij het aantreden van de nieuwe regering onder leiding van democratie-icoon Aung San Suu Kyi, heerste de hoop op grondige veranderingen, democratisering, vrijheid van meningsuiting en sociale vernieuwing. Nu, twee jaar later, is de stemming radicaal omgeslagen.
Zuiveringsacties
Bijna 700.000 Rohingya-moslims zijn naar Bangladesh gevlucht als gevolg van grootscheepse zuiveringsacties door het leger na een gewelddadige aanval op grensen politieposten door een extremistische moslimgroepering.
In het noorden van het land is het leger een nieuw offensief begonnen tegen de Kachin Independence Army (KIA) en andere gewapende verzetsgroepen. De strijd tussen het leger en de voornamelijk christelijke minderheden duurt al meer dan vijftig jaar, al zijn er gedurende die tijd ook verschillende staakt-het-vuren overeenkomsten geweest. In de overwegend boeddhistische delen van het land ondervinden christenen allerlei hindernissen. Kerkelijke bijeenkomsten worden soms verstoord, vergunningen voor kerkbouw worden eindeloos uitgesteld en nieuwe wetgeving maakt verandering van godsdienst veel moeilijker.
Anderzijds vond eind 2016 in Yangon een grote evangelisatiecampagne plaats met Franklin Graham, de zoon van Billy Graham. En rondom Kerst organiseren veel kerken speciale activiteiten waarmee ze naar buiten treden. De situatie is dus bepaald niet eenduidig.
Bedreigd door islam
Waar gaat het om in Myanmar? Verrassend genoeg voor een land dat voor bijna negentig procent boeddhistisch is, voelen veel van hen zich bedreigd, met name door de islam. Regelmatig verwijzen monniken en andere godsdienstige leiders naar omliggende landen als Bangladesh, Maleisië en Indonesië, die door de moslims zijn overgenomen. Ze zien Myanmar als het laatste boeddhistische bolwerk (waarbij ze gemakshalve Sri Lanka, Thailand, Laos en Cambodja over het hoofd zien).
Rechtmatige heersers
Achter deze godsdienststrijd speelt zich echter ook een conflict af om de identiteit van het land. De boeddhistische Bamar, die ruim de helft van de bevolking uitmaken, zien zichzelf als rechtmatige heersers van de natie. Ze proberen echter niet alleen de christelijke en moslimminderheden aan zich te onderwerpen, maar ook andere etnische groepen, zoals de (boedhistische) Shan, Mon en Rakhine. Misschien maskeert het superioriteitsgevoel van de Bamar wel een diepe onzekerheid en angst om hun dominante positie te verliezen.
Vergeven en instrumenten van verzoening worden
Onderling wantrouwen en angst vormen de voedingsbodem voor de conflicten die al decennialang het land verdeeld en verscheurd houden. Wellicht kan de kerk hierin een bemiddelende rol spelen. Door hun kleine aantal (zes procent) wordt de christelijke gemeenschap niet echt als bedreiging ervaren. Maar daarvoor is eerst nodig dat christenen het leed dat hun is aangedaan vergeven en instrumenten van verzoening worden. Gezien de geschiedenis van de afgelopen jaren zal er nog veel moeten gebeuren voordat het zover kan komen.
– Arend van Dorp werkt samen met zijn vrouw Jolinda in Myanmar en was daarvoor betrokken bij kerkplanting en internationale teams in verschillende landen in Zuidoost-Azië.
