None

Schrijven in kromme zinnen – God Lééft

Het houdt maar niet op… gelukkig niet! Zeg ik bij de uitgave van alweer een boek van theoloog Bram van de Beek: God leeft! – Over moeilijke teksten uit de bijbel. Ik moest denken aan de bekende anekdote van een professor die tijdens zijn college zijn studenten een omstreden Bijbeltekst voorlegde. Een van hen zei: ‘Deze tekst ligt mij niet!’ Waarop de professor antwoordde: ‘Dan gaat u maar anders liggen!’ Deze gedachte kwam bij mij boven bij sommige gedeelten in dit boek.

Verassende uitnodiging

God lééft is één grote uitnodiging of aansporing om zulke teksten niet naast je neer te leggen en je , zoals het mij overkwam, erdoor te laten verrassen. Alsof de teksten zwerfstenen lijken en iemand je het verband laat zien. Als je leest dat de Almachtige niet álles kan zoals in hoofdstuk 3, of dat die God, die hoog troont en een ontoegankelijk licht bewoont, intens emotioneel kan zijn en ordinaire taal kan gebruiken. Hij is dan niet de God van de dogmatiek, in woorden te vatten, maar de God van de straat; nabij tot in de misère van het leven, tot op een kruis.

‘Absurde God’

Altijd kom je in de uitleg van de schrijver wel de armen tegen, de mensen in de straat, vroom of niet. Heel vaak ook Israël, met de Holocaust. Hij kan kennelijk niet theologiseren en preken zonder. God blijkt een ‘absurde God’ en het christelijk geloof ‘een absurd geloof’ (blz 158). Ik denk dat zulke teksten heel behulpzaam en verademend kunnen zijn voor allen die afknapten op de in rechte keer vastgelegde God waar ze lange tijd onder hebben gezucht. Zo diep erin gestampt dat het er later moeilijk meer uitgestampt kon worden. Zijn woord is ‘met behulp van theologische handboeken’ soms monddood gemaakt ( blz 53).

Meteen zit er in deze hoofdstukken iets heel confronterends. Als teksten, zoals over Amos in hoofdstuk 2 en 3, niet in (vroom) fondant worden verpakt, omdat het altijd leuk moet zijn in de kerk en geen pijn mag doen. De God die leeft kan je pijn doen. Wakker schudden. Leren leven met onopgeloste vragen.

Zullen we alles bij het oude houden? De oude paden blijven bewandelen? In hoofdstuk 12 klinkt een uitdagend antwoord van Jezus: ‘nee!’ Kunnen we van de (zaken) wereld, met haar soms louche praktijken, leren? In hoofdstuk 13 klinkt het antwoord van Jezus: ‘ja’. Ben je op zoek naar je identiteit – een hot item in onze tijd; mensen maken er verre reizen voor – lees het indringende hoofdstuk 15.

Zoekende preker

Toen ik het open sloeg en die verschillende hoofdstukken – waaronder preken – zag, vroeg ik me af waarom het nu de titel draagt God lééft? Terugkijkend denk ik: ‘ja zeker!’ Zo schrijf je over deze God. In preken, fragmenten, betogen, uitroepen en – ook dat in dit boek – lofprijzingen. Al die onderwerpen en vragen passen bij Hem. Hij die, en dat wordt ook in dit boek van Bram van de Beek duidelijk, zowel de gekruisigde God van Pasen is als die van je doop! Over wie je alleen ‘in kromme zinnen kunt schrijven’ en alleen ‘zoekend kunt preken’ (blz160). Wie altijd ‘anders’ is. Maar Hij die ook zo ‘gewoon’ is dat Hij ons wekelijks in brood en wijn ontmoet, totdat we thuis zijn.

Dit boek zit vol kromme zinnen van een almaar door ‘zoekende’ preker. Maar hoe kun je anders over de God die lééft? Laat hij nog lang zoeken en schrijven.