Solidair als de goden zwijgen
Over Miskottes vierde mens en de prediking vandaag
Hoe typeer je de luisteraars van jouw preken? Cruciaal om zo nu en dan eens over na te denken, lijkt me. Je probeert immers iets over te brengen op deze personen en daar houd je rekening mee in de preekvoorbereiding. K.H. Miskotte meende een zogenaamde vierde mens onder zijn gehoor te hebben en schreef er in 1956 een boek over met de beklemmende titel Als de goden zwijgen. Dat hij aan deze mens een boek wijdde zegt veel: het zat hem dwars, hij moest er iets mee. Maar wie was deze kerkganger eigenlijk? In dit artikel zet ik uiteen wat Miskotte bedoelde met deze vierde mens en vraag ik me af of deze mens nog voorkomt in onze dagen. Ten slotte schets ik wat dat zou betekenen voor je preek.