De thema’s van de Heidelbergse Catechismus opnieuw doordacht
Op een mooie avond tijdens een zomervakantie in Frankrijk waren mijn schoonvader (W. Verboom) en ik aan het brainstormen over leerdiensten. Ik vertelde dat ik het lang niet altijd eenvoudig vond om naar aanleiding van een zondag of vraag/antwoord uit de Heidelbergse catechismus actueel te preken. Er is veel geschreven over de theologie van de HC. Dat is onmisbaar om zicht te krijgen op het grotere geheel. Ook de postille Kennen en vertrouwen komt iedere keer weer op mijn bureau te liggen bij de voorbereiding. ‘Maar wat ik mis’, verzuchtte ik tijdens dat gesprek: ‘is de link tussen de thema’s van de HC – en de andere belijdenisgeschriften – en ons nu. Ik had behoefte aan een postille waarin de actualiteit van het onderwerp zichtbaar zou worden.
En zo gebeurde het dat we na de vakantie contact opnamen met Boekencentrum. Er werd een redactie gevormd en scribenten gevraagd en in 2015 kwam Goed Gelovig uit, met de ondertitel: een thematische uitleg van de Heidelbergse Catechismus voor verkondiging en onderwijs.
De grote waarde van Goed Gelovig ligt mijns inziens in de thematische opzet en in de aandacht voor de hermeneutische aspecten van de thema’s. De HC is thematisch van opzet. In de tijd dat zij is ontstaan, heeft men gekozen voor de vraag & antwoord methode. Deze vorm past niet in onze tijd. De inhoud is nog wel steeds van grote waarde. En daarom hebben wij gekozen om dezelfde geloofsthema’s opnieuw te doordenken. Daarbij hebben we ook breder gekeken en actuele thema’s aan het geheel toegevoegd. ‘Opnieuw doordenken’ betekent ook dat we het thema van verschillende kanten hebben belicht. We dienen uiteraard te weten wat het bijbels-theologisch inhoudt, maar ook dogmenhistorisch. Vervolgens is het van groot belang om de relevantie van het thema helder te krijgen: wat is de waarde hiervan in onze tijd, met onze vragen en accenten?
Zo is Goed Gelovig gaandeweg ontstaan. Het is een intensief traject geworden. We hebben veel geschreven, gelezen en als redactie ook veel vergaderd. Nu het boek klaar is, ben ik er echt blij mee. Ik hoop dat we elkaar op deze manier kunnen helpen om leer- of themadiensten te houden die van waarde zijn in onze tijd. Ook wil ik een uitroepteken plaatsen achter leren. We leven in een tijd waarin kennis heel belangrijk is geworden. Geloofskennis lijkt daarentegen aan actualiteit te verliezen. Ik verwacht dat wij met Goed Gelovig collega-predikanten een duwtje in de rug geven om juist de tweede dienst een fris accent te geven.
Ton Jacobs is predikant in de Marekerk te Leiden, en was lid van de redactie van Goed Gelovig.
