Weerstand en vertrouwen
Drs. R.S.E. Vissinga is emeritus-predikant in de Protestantse Kerk in Nederland. Hij is lid van de redactie van Ouderlingenblad
Het beeld van de herder met zijn schapen roept naast herinneringen aan voorbije tijden vervreemding en weerstand op. Waar ze in Oost-Europa behoren tot de dagelijkse werkelijkheid, vinden we ze bij ons bijna alleen nog maar als toeristische trekpleisters. Daarnaast zien mensen zich niet als onmondige kuddedieren, die gehoorzaam de instructies van hun leider volgen. Individualisme en zelfstandigheid lijken op gespannen voet te staan met wat Psalm 23 oproept.
Beschermd en geborgen
Het is een wonderlijke ervaring, die je bij je bezoekwerk opdoet, als je ontdekt welke belangrijke rol deze psalm in de beleving speelt. Het overkwam me, toen ik bij een oudere mevrouw geroepen werd, die in haar laatste dagen was komen te verkeren. In kort bestek vertelde ze van de hoogte-en de dieptepunten van haar leven. Ook kwam haar aanstaande uitvaart ter sprake. Op mijn vraag of er een bijbelgedeelte is dat haar bijzonder aansprak, noemde ze zonder aarzelen ‘de herder en zijn schapen’.
‘En aan welke woorden denkt u dan vooral?’, vroeg ik haar. ‘Dat Hij erbij was ook toen ik zelf door diepe en donkere dalen ging. Dat ik me ondanks alle dreigingen beschermd en geborgen voelde.’ Het is de ervaring van vele pastores, dat zulke oude woorden in staat zijn ook mensen, die in een heel andere tijd leven en in andere situaties verkeren, te raken en aan te spreken. Het gaat om levensvragen, die zich ook vandaag stellen. Zoals wanneer zich donkere wolken van dreiging en dood samenpakken; zoals wanneer je de verkeerde afslag in het leven genomen hebt; zoals wanneer je op zoek bent naar jouw weg in het leven.
David
De woorden van de herder en de schapen krijgen diepte als we ze lezen tegen de achtergrond van het leven van de auteur. Volgens de traditie is dat David. Niet in het minst tot zijn eigen verrassing wordt hij tot koning van Israël gezalfd. Maar ook aan deze gezalfde koning blijkt niets menselijks vreemd. Wat valt hij diep, als hij zijn grenzen te buiten gaat als hij zich de vrouw van zijn buurman toe-eigent. Wat zijn vervolgens zijn berouwvolle woorden van een grote diepgang. Hij ontdekt dat God hem niet laat vallen. Maar Gods vergeving krijgt hij niet op een koopje; ze wordt duur betaald.
De ervaring van David, die gestold is in Psalm 23, nodigt er toe uit om zich door de zon van Gods nabijheid te laten beschijnen en verwarmen. Al gaat mijn weg door een donker dal.
Hij geeft mijn ziel weer nieuwe kracht,
doet mij zijn wegen gaan,
de paden van gerechtigheid,
ter ere van zijn naam.
Lied 23c vers 2