Basis

Ziekte

Wat betekent het om ziek te zijn, voor de persoon zelf en voor zijn naasten? Sommige ziekten duren kort, andere zijn chronisch of verergeren. Bij een ernstige ziekte kan blijken dat je afscheid moet nemen, van het leven en je dierbaren.

‘Als leven pijnlijk wordt, het broze lichaam vervalt: laat er een omarming blijven die ons draagt’
Sytze de Vries, uit: Liedboek, Zingen en bidden in huis en kerk, Den Haag 2013, blz. 1375

Vaak lijkt alles zo vanzelfsprekend. Dat je kunt gaan en staan waar je wilt, dat je je werk kunt doen, dat je allerlei mensen kunt ontmoeten. En dan opeens word je ziek. Soms is het van korte duur en gaat het na een aantal dagen weer beter. Ziekte kan echter ook in ernstige mate toeslaan. Je krijgt last van bepaalde klachten en gaat naar de dokter. Na enkele onderzoeken blijkt dat er in je lijf iets grondig mis is. Er volgt een operatie, een zware behandeling, nog een kuur… Daarna kan genezing optreden, maar het kan ook zijn dat je niet meer beter wordt en afscheid moet nemen.

Er zijn ook andere ziekten die (nog) niet te genezen zijn. In principe kun je er oud mee worden, maar je houdt er wel je hele leven last van. Chronische ziekten geven beperkingen en risico’s op complicaties. Ze kunnen veelal met medicijnen en een goede behandeling onder controle gehouden worden. Maar soms verergeren ze tijdelijk of blijvend. Een chronische ziekte vraagt om aanpassingen in leefstijl, in werk, in woning. Vaak zijn er hulpmiddelen en/of is voortdurende therapie nodig. Naast lichamelijke zijn er ook psychische ziekten die chronisch zijn.

Ziek-zijn geeft veel verdriet en zorgen. Voor degene die ziek is en ook voor de naasten. Als je iemand van wie je houdt ziet lijden, snijdt dat ook door je eigen ziel. Je zou van alles willen doen om de ander beter te maken. Maar in de meeste gevallen kun je dat niet. Dat geeft een gevoel van machteloosheid. Helpen en praktische zorg bieden kan gelukkig wel. Soms gaan de naasten daar zover in dat ze hun grenzen overschrijden en uitgeput raken.

Ziekte kan ook eenzaam maken. Doordat je zelf niet of nauwelijks de deur uit kunt, ontmoet je weinig anderen. Je wereld wordt kleiner. Ook in alle vragen en gevoelens die de ziekte met zich meebrengt kun je je eenzaam voelen. Met wie kun je er over praten? Anderen begrijpen vaak niet wat je doormaakt. Door vanuit de geloofsgemeenschap met elkaar mee te leven kan het gevoel van eenzaamheid verminderen. Luisteren, het lijden samen uithouden, trouw blijven over langere tijd zijn belangrijke mogelijkheden van het pastoraat. Daarnaast kan het uitspreken van een gebed, of het lezen van een lied ook steun en bemoediging geven.

Gebeden en liederen

Liefdevolle God,
In deze tijd van ziekte en zorgen
bidden wij samen om uw kracht
Wilt U …(naam of namen) nabij zijn
en hen sterken in alle pijn en verdriet.
Wij geloven dat U ons leven draagt,
vanaf het prilste begin
tot over het levenseinde.
Geef dat … (naam of namen)
uw liefdevolle aanwezigheid mogen ervaren.
Help hen om de zorgen van iedere dag
aan te kunnen.
Wij bidden u dat de kracht van de liefde
sterker mag zijn dan de last van de ziekte.
Bewaar …(naam of namen) in Uw hand.
Wij vragen U dat in Jezus’ naam,
Amen

Uit het Liedboek – zingen en bidden in huis en kerk

Bemoediging: Psalm 23, Psalm 139, (berijmd of uit de Bijbel, geheel of enkele verzen)
Bij een gevoel van verlatenheid: Psalm 13 a
Gebed om Gods nabijheid: Lied 852, lied 853, lied 247, lied 202
Gebed om hulp: Psalm 121, lied 259
Gebed om heling: Lied 855
Danklied na genezing: Lied 856
Gebed bij de kwetsbaarheid van het leven: Lied 920
Gebeden voor een operatie: Blz 1375
Gebeden bij een naderend sterven: Lied 947, 950, 951, 952, 953

Gebed om uitzicht

Een venster door de tijd
Breng ons de pijn te boven,
verlos ons van de nacht.
Leer ons in licht geloven,
dat op de morgen wacht.
Al leven wij ten dode,
gebonden aan de tijd,
wees ons het woord, de bode,
de taal van eeuwigheid.
Leer ons die taal te spreken,
als weerwoord op verdriet,
als leven af moet breken,
het oog slechts leegte ziet.
Als wij vervuld van zwijgen
het pad van raadsels gaan,
wees dan de God van leven,
die ons te na wil staan.
Ga met ons mee langs wegen
van afscheid en gemis,
kom onze tranen tegen
voor wat verloren is.
Wij sterven hier ten leven,
als zaad voor eeuwigheid.
Wil ons uw uitzicht geven,
een venster door de tijd.