Anders kerk zijn: Pionieren in woerden

Hoe het begon

Het begon allemaal met een kleine groep mensen, woonachtig in de wijk Snel en Polanen in Woerden, die kerk wilde zijn in de wijk. Kerken genoeg in Woerden, maar in de nieuwe wijk Snel en Polanen was er nog geen geloofsgemeenschap. Een groep mensen vanuit verschillende christelijke kerken kwam op zondag samen, op een gegeven moment in een gebouw naast een schoolgebouw middenin de wijk. Kleinschalige vieringen, waarbij regelmatig sprekers uit verschillende kerken aanwezig waren.

Enkele jaren later kwam er vanuit de hervormde kerk in Woerden een initiatief voor de bouw van een kerkelijk centrum in Snel en Polanen en Waterrijk, dat ook goed verhuurd zou kunnen worden: Het Baken. Het Baken werd gebouwd op een stuk grond, een weiland, waar de komende jaren zo’n 700 woningen worden neergezet door de gemeente Woerden.

Toen Het Baken gebouwd werd, ontstond ook de gedachte om de geloofsgemeenschap in de wijk te verbinden aan het Baken en ook vanuit de kerken deze geloofsgemeenschap meer ondersteuning te bieden. Een gemeenschap met een sterk missionair karakter, voornamelijk gericht op mensen in de wijk Snel en Polanen en Waterrijk, maar in bredere zin ook op randkerkelijken en anderen die in de reguliere kerken geen thuis meer kunnen vinden.

In de afgelopen jaren is de geloofsgemeenschap van Het Baken veel in ontwikkeling geweest. Het Baken werd één van de eerste pioniersplekken van de PKN. Vanuit de PKN en de Woerdense kerken kreeg het Baken financieel en geestelijk begeleiding om te groeien in identiteit en missie.

Identiteit

Het Baken is een geloofsgemeenschap met een experimenteel en missionair karakter, waar op een frisse en open manier de verhalen van de Bijbel samen gelezen worden. Iedereen is welkom: zoekers, kerkgangers, twijfelaars, anders-en niet-gelovigen. De doelgroep van Het Baken bestaat uit inwoners van de wijk Snel en Polanen en Waterrijk die belangstelling hebben voor het christelijk geloof, maar die zich vervreemd voelen van de traditionele kerken. In de praktijk merken we dat Bakengangers niet alleen uit de wijk komen, maar ook uit andere delen van Woerden of de dorpen er omheen. In veel gevallen zijn het mensen die de aansluiting bij een traditionele kerk niet (meer) konden vinden. De geloofsgemeenschap komt regelmatig op zondag samen: om de week met een viering waarin een spreker iets over de Bijbel uitlegt en we met elkaar zingen en bidden, en op de andere zondag zijn er interactieve bijeenkomsten: we doen een stiltewandeling, gaan uiteen in gespreksgroepen, of we eten met elkaar en vieren de Maaltijd van de Heer.

Context

De wijk Snel en Polanen en Waterrijk telt zo’n 9.000 bewoners, waarvan veel gezinnen met jongere kinderen. De bewoners van de wijk zijn relatief welgesteld, hoogopgeleid en vaak tweeverdieners. 80% van de huizen zijn koopwoningen. Wie op een doordeweekse dag door de wijk loopt zal, afgezien van het winkelcentrum, een heel rustige wijk aantreffen. Woerden ligt gunstig tussen grote steden als Utrecht, Amsterdam, Rotterdam en Den Haag – veel bewoners van deze wijk, vlak bij de snelweg, zijn forenzen. De bewoners, zoals gezegd vaak met jonge gezinnen, hebben een druk bestaan met werk, school, sport-en muzieklessen. Woerden zelf is over het algemeen nog een behoorlijk ‘kerkelijke’ woonplaats met relatief veel kerkelijke betrokkenheid.

Uitdaging

De eerste grote uitdaging voor Het Baken is de context van de wijk: een wijk waarin mensen het goed voor elkaar hebben, maar ook heel erg druk zijn en weinig tijd hebben voor bijvoorbeeld activiteiten (zoals van Het Baken). Hoe kom je als geloofsgemeenschap in contact met mensen die welgestelde tweeverdieners zijn, over het algemeen best gelukkig (volgens de gegevens van het CBS), en weinig tijd hebben? Dat is een grote uitdaging. Ik denk dat een spannende vraag voor Het Baken de komende periode wordt: gaan we ons echt op de wijk richten door ‘wijkgerichte activiteiten’ te organiseren, of moeten we juist veel meer via de relaties met Bakengangers gaan werken – kortom, willen we Bakengangers toerusten om zelf hun geloof te delen met de buurman en –vrouw, de collega, de vriend of vriendin?

De tweede uitdaging ligt in het bouwen aan een gemeenschap. Deels zijn de bezoekers van Het Baken mensen die randkerkelijk waren en zonder Het Baken geen kerkganger waren geworden. Een andere grote groep bestaat uit mensen die regelmatig naar Het Baken komen, maar elders kerkelijk betrokken zijn en de laagdrempelige samenkomsten van Het Baken aansprekend vinden voor ‘zo nu en dan’. Dat maakt het lastig om te bouwen aan een gemeenschap. Bovendien brengt een kerkelijke achterban soms ook kerkelijke verwachtingen met zich mee, wat het lastiger kan maken om echt creatief te pionieren. De komende maanden hopen we als Baken te investeren in de gemeenschap van mensen die zich verbonden weet met Het Baken en wil bouwen aan onderlinge verbondenheid.

Lessen voor andere pioniers

Les 1: wees niet bang om mensen af te stoten. Je kunt als geloofsgemeenschap of pioniersplek er niet voor iedereen zijn, en er zullen dus mensen zijn die het niets vinden. Dat geeft niet, als je helder hebt voor wie je er wel bent en daar je netwerk en activiteiten omheen bouwt.

Les 2: bouw aan een gemeenschap. We leven misschien in een tijd van los-vaste netwerken, maar op een gegeven moment is het goed om commitment te vragen aan regelmatige bezoekers. Dan bouw je iets op met elkaar, ontstaat er verbondenheid en kun je elkaar echt verder helpen in de zoektocht naar God.