Het icoon van Het Laatste Avondmaal

Marga Haas is theologe en auteur van de boeken Parelduiken en God en ik, wij zijn één. Zij schreef een artikel over het Laatste Avondmaal van Jezus. Dit artikel is geschreven voor het Paasnummer van Open Deur. U kunt het hieronder lezen.

Een ronde tafel. Jezus en zijn leerlingen daaromheen. De leerlingen op de voorgrond vormen een gesloten front. Ze sluiten me buiten. Het is duidelijk niet de bedoeling dat ik de icoon via hen binnenkom. Mijn ogen volgen de rij. Ze zijn op elkaar gericht. Wie is het, die Jezus zal verraden?
Dan een figuur die een duik neemt over de tafel naar de kom die in het midden staat: Judas. Minder goed zichtbaar, ik zie hem pas na goed kijken.
Drie mannen verderop een echo van deze buiging: de leerling van wie Jezus veel hield, vlijt zich aan zijn boezem.

De enige figuur die helemaal zichtbaar is, is Jezus zelf. Zelfs zijn voeten zie je. En het is Jezus die mij uitnodigt. Bij hem ligt de icoon open. Ik mag plaatsnemen aan de tafel, direct naast Jezus. Of misschien zelfs − durf ik dat? − op schoot. Ik durf. Ik neem de uitnodiging aan. Hij wordt mij en ik word hem. En ik hoor de woorden die van Godswege tegen hem gesproken werden: ‘Jij bent mijn zoon, mijn geliefde.’

Gaat dit over mij? Ja, dit gaat over mij. Ook ik ben Gods zoon, Gods kind, zijn geliefde. Jezus nodigt mij uit om mezelf zo te ervaren – net als hij: geliefd kind van God. Als je plaatsneemt op mijn plek, zegt hij, dan zul je ervaren wat al zo ís: ook jij bent geliefd kind van God.

Maar wat is dat moeilijk. Om dát te aanvaarden! Om dát volledig tot me te laten doordringen en er vanuit te gaan leven! Er zijn zoveel tegenstemmen in mij. ‘Jíj Gods geliefde? Hoogmoed!’ ‘Nou, je gedraagt je er anders vaak genoeg niet naar!’ Allemaal varianten op: ‘Als jij Gods zoon bent, maak dan van deze stenen brood!’ De stem van de duivel, de grote Tegenstem, die Jezus probeert af te leiden als hij veertig dagen in de woestijn mediteert op de woorden, die hij hoorde bij zijn doop: ‘Jij bent mijn zoon, mijn geliefde.’

Nee, ik deins alweer terug. Ik zie nog steeds de uitnodigende houding van Jezus en ik hoor zijn ‘Kom maar’. Maar er is zoveel in me dat me tegenhoudt, me bij deze waarheid weghaalt, me afleidt, bezwaren opwerpt. Ongeloof. Puur ongeloof.

Nu weer van een afstandje, lijkt het of de icoon mij een keuze voorlegt. Hoe verhoud ik me tot Jezus? Tot mijn eigen kind van God zijn? Ben ik als Judas, de verrader? Luister ik naar die tegenstemmen in mij, die me weghouden van de waarheid dat ook ik kind van God ben? Of durf ik me over te geven – net als die andere leerling, die zich aan Jezus’ boezem vlijt en de liefde Gods volledig aanvaardt?

Marga Haas is theologe en redactielid van Open Deur.

Paasnummer Open Deur

Open Deur wil inspireren en in beweging brengen. Met een gelovig hart, een milde tong en een open blik. Geloven is voor ons geen kwestie van voor altijd vastgelegde waarheden. Door je leven samen met anderen te leven, door open te staan voor de ander en de Ander, door je te laten inspireren en uitdagen door de verhalen uit de bijbel, door een antwoord te zoeken op vragen die daarbij op je weg komen, krijgt geloven vorm. We putten graag uit de rijke schatkamer van de christelijke traditie en kijken graag over de grenzen van kerken en religieuze tradities heen.