Bouwstenen kringviering: Jullie zijn mijn vrienden
Bij Johannes 15:9-17
Vrienden noem ik jullie.
(Johannes 15:15c)
Beoogd gebruik: kringviering of huiskamerviering
Beoogde datum: 06-05-2018
Bij deze viering wordt Dienstboek I van de Protestantse Kerk in Nederland gebruikt.
Zie ook
-
Kringviering: Jullie zijn mijn vrienden (letterlijk uitgeschreven vieringstekst)
Downloads
Uitgangspunten bij het thema
In Johannes 15:9-17 noemt Jezus zijn leerlingen ‘vrienden.’ Wat hoort volgens ons bij vriendschap? Wat zegt Jezus erover? Wat ontdek je in de wisselwerking van onze vriendschappen met dit bijbelgedeelte? Dat is de rode draad. In de aangereikte liederen komt het begrip ‘vriend’ ook geregeld terug, soms heel onopvallend, een andere keer meer met nadruk.
Je kunt het thema ‘populair’ uitwerken, met popsongs, facebook en voorbeelden uit het dagelijks leven. Dan zou je daar voor de schriftlezin iets mee kunnen doen, zodat de deelnemers van de viering al gaan nadenken over de impact van vriendschap. Je kunt ook voor een meditatieve aanpak kiezen en een beeldmeditatie bij de zogenaamde vriendschapsicoon een plek geven voor de schriftlezing of als begin van de overdenking.
Opmerkingen bij de bijbellezing
-
Gedachten die je kunt uitwerken bij een overdenking:
-
Verkenning: wat is vriendschap? hoe ontstaat het? Jezus neemt hier het initiatief tot de vriendschap.
-
Hoe verhoudt zich vriend zijn van Jezus met andere ‘rollen’ die je als gelovige hebt (bijvoorbeeld leerling zijn, volgeling, ‘schaap uit de kudde’…)?
-
Hoe reageer jij erop dat Jezus jou ‘vriend’ noemt?
-
Maak concreet: Blijf in zijn liefde. Hoe doe je dat?
-
Drie keer komt het woord ‘vrienden’ voor in dit bijbelgedeelte. Wat zit er volgens jou vast aan elk van deze opmerkingen? (1)Vrienden zijn, veronderstelt elkaar in vertrouwen nemen. (2)Vrienden van Jezus doen wat hij zegt. (3)Voor een vriend zet je je leven in.
Liedsuggesties
In liederen waar tussen haakjes een vers en uitroepteken achter staat, komt het woord ‘vriend’ voor.
Openingsliederen
-
NLB 105 (vers 3!) is een Psalm
-
NLB 218 (vers 4!)
-
NLB 975
-
Verder in NLB liederen uit de rubriek ‘morgen’ of ‘aanvang.’
Kyrie- en glorialiederen
-
NLB 997, NLB 858 als Kyrie,
-
LB 463 richt zich meer op schuld (tekst ook NLB 836, melodie is anders)
-
NLB 657, NLB 852 (vers 3!), NLB 934 (!) Niet direct een Glorialied, wel bemoedigend na een Kyriegebed of gebed om ontferming.
-
NLB 96a, 150a, 303, 304, 305, 882 (vs.5!) als Glorialied
-
Zie ook rubriek ‘Kyrie en Gloria’ in NLB
Liederen bij de bijbellezing(en) en na de overdenking
Na bijbellezing kan een kort loflied, bij voorbeeld NLB 103E, of een lied als antwoord op het lezen, zoals NLB 422.
Inhoudelijke verbinding met bijbelgedeelte/thema hebben:
-
NLB 512 (vers 3!)
-
NLB 607 (vers 2!)
-
NLB 908 (vers 2!)
-
EvLB 299/HH365
-
NLB 970, NLB 653, NLB 656, NLB 817, NLB 838 sluiten bij het geheel van het bijbelgedeelte aan.
Luisterlied via Youtube ‘There can be no greater love’ (Taizé, Grande est ta bonté)
Tekst: There can be no greater love than to lay down our life for those we love.
O bless the Lord our God, whose goodness abounds.
Liederen rond de inzameling en de gebeden
Tijdens de inzameling luistermuziek.
Rond de gebeden:
-
Je zou het ‘Onze Vader’ kunnen zingen,
-
NLB 371
-
NLB 1006
-
EvLB 466
Slotliederen
Zie rubriek Bijbellezing, daaruit een lied wat goed meegezongen kan worden in jullie gemeenschap.
Suggesties voor liturgische teksten
Zie ook de betreffende rubrieken in het Dienstboek I: Gebeden: p.761-836
Opening
Onze hulp, Dienstboek I p.185
Kyrie en gloria
Trouwe God
Wij danken U dat we vanmorgen samen zijn in deze kring, als uw gemeente.
We zijn niet zomaar een clubje, maar uw kerk,
verbonden met gelovigen over heel de wereld
samen rond uw Woord.
Raak ons aan met uw Geest
en inspireer ons vanmorgen, zo bidden we.
U kent ons en weet dat we van alles met ons meedragen:
blijdschap, verdriet, hoop en zorg,
om wat er in ons eigen leven gebeurt
en om wat we om ons heen zien.
Misschien voelen we ons tekortschieten naar U toe
of hebben we spijt van iets wat we gezegd hebben of nagelaten.
Ontferm U over ons.
En geef ons nieuwe kracht.
In Jezus’ Naam.
Amen.
Gebed voorafgaand aan het bijbel lezen
Trouwe God
We staan op het punt de bijbel te openen,
woorden van U, voor ons.
Over liefde gaat het vanmorgen
en over vriendschap.
Wij bidden om het licht van uw Geest.
maak ons open en ontvankelijk
voor wat U ons wil geven.
In Jezus’ Naam.
Amen.
Dankgebed, voorbeden
Trouwe God,
Wij danken U voor uw trouw
Wij danken U voor Jezus uw Zoon, onze vriend,
voor Uw liefde die Hij met ons deelt.
Wij danken U voor al het goede wat ons overkomt.
Wij bidden voor de kerk.
Overal in de wereld zijn er vrienden van Jezus,
mensen die vanuit de bron van uw liefde in het leven staan,
met vallen en opstaan.
Zegen ons allen.
Wij bidden voor vrienden.
Het lijkt vanzelfsprekend om vrienden te hebben en elkaar te kunnen vertrouwen,
maar soms werkt het niet.
Je kunt eenzaam zijn,
teleurgesteld in die ander,
beschaamd in je vertrouwen,
onzeker over jezelf.
Help ons te groeien in vriendschap.
Wij bidden voor wie ziek zijn.
….[hier kunnen namen genoemd worden]
Wij bidden voor wie rouw draagt,
treurt om een lege plek.
Zegen hen
en help ons elkaar nabij te zijn.
Wij bidden
…[aansluitend bij actualiteit of collectedoel]
Wij bidden in stilte
[…]
Wij bidden met de woorden die Jezus ons doorgaf:
Onze vader die in de hemelen zijt…
Zegen
Elkaar toezingen (en dan ook echt elkaar gaan aankijken bij het zingen):
-
NLB 460 (ook hier komt het woord vriend terug) of
-
het lied ‘Vrede wens ik je toe’. Uit ‘Opstaan! Meer liederen uit Iona & Glasgow’.
Suggesties voor overige teksten en beelden
Popsongs over vriendschap
-
Dionne Warwick, That’s what friends are for
-
Henk Westbroek, Vriendschap is een illusie
Ideeën voor een moment met kinderen
Gesprek over ‘wie zijn je vrienden?’ Dat kan m.b.v. een ingevuld vriendenboekje van een van de kinderen. Meestal staat de hele klas erin. Je kunt dan vragen wie er allemaal in staan. En of dat echt allemaal vrienden zijn. Wanneer is iemand eigenlijk je vriend?
Je kunt ook een aantal woorden aan de kinderen voorleggen en vragen of die horen bij vriendschap. Bij voorbeeld samen spelen, ruzie maken, huilen, iets doen wat je niet leuk vindt, geheimen hebben, enzovoorts. Vriendschap omvat veel meer dan het samen leuk hebben.
Als je een kinderlied wil laten zingen, overleg dan met (ouders van) kinderen of een leerkracht van de basisschool over een lied wat de kinderen kennen. Eenmalig een kinderlied zingen wat bij een thema past, gaat volledig langs hen heen. Je kunt ook een liedje over vriendschap via Youtube afspelen.
Creatieve werkvormen/rituelen
Beeldmeditatie bij ‘vriendschapsicoon’
Beeld en aanvullende informatie is te vinden bij:
Tekst van beeldmeditatie
We gaan kijken naar een afbeelding van een Egyptische icoon uit de 6e eeuw. Het houten paneel waarop hij geschilderd was, raakte destijds bedolven onder woestijnzand. In 1900 ontdekte een Franse archeoloog hem. Egypte schonk het paneel aan Frankrijk. Het kwam in het Louvre te hangen. Daar begon de icoon aan een tweede leven. Onder anderen de broeders van Taizé werden aangesproken door de beeldtaal van deze icoon. Laten we er samen naar kijken.
Opmerking voor de voorganger
Bij deze beeldmeditatie moet veel stilte zijn. Zo krijgen kerkgangers ruimte om echt te kijken en het beeld op zich te laten inwerken. Ik geef in de tekst aan waar je een stilte moet laten vallen.
Vandaag is er een icoon op onze weg gekomen.
Een icoon van Christus en een vriend. (korte stilte)
Kijk er eens rustig naar, kijk wat je ziet.
Welke gestalten zie je?
Wat voor kleuren hebben zij?
Hoe is hun blik?
Hoe is hun houding? (stilte)
Rechts zie je Christus.
Op het aureool achter zijn hoofd zie je een kruis.
Kijk eens goed naar Hem. Wat valt je op?
Wat heeft hij in zijn linkerhand?
En zijn rechterhand? (stilte)
Links staat Menas, een kloosterabt.
Ooit had hij een hoge functie in Romeinse leger.
Hij liet dat achter, ging in de woestijn wonen,
werd een wijze monnik, vader Menas, veel mensen vroegen hem om raad.
Kijk eens naar hem.
Kijk eens naar zijn handen. (stilte)
Is er iets in deze icoon wat je bijzonder boeit?
Sta daar eens een tijdje bij stil. (stilte)
Is er een plek in deze icoon die jij graag zou willen innemen?
Ga in je verbeelding op die plek staan/zitten.
Wat ervaar je? (stilte)
Laat nu de icoon rusten en verplaats je aandacht naar de plek waar je nu bent.
We gaan luisteren naar een Bijbelgedeelte waarin Jezus ons zijn vrienden noemt.
