Na de ramp… geen dag voorbijgegaan

De zussen Leny van Noppen-Sinke en Ada Sinke noemen zichzelf ‘kinderen van de ramp’: met hun ouders zijn ze overlevenden van de stormramp die op 1 februari 1953 grote delen van Zeeland en delen van Zuid-Holland en Noord-Brabant onder water zette.

We zitten aan de grote tafel voor het raam, met uitzicht op de tuin van Leny’s woning. Het is een druilerige en grauwe middag, maar de tuinborders hebben nog heel wat te bieden dat in bloei staat: er zijn deze middag toch meer kleuren dan alleen donkergrijs.

Leny en Ada hoefden er niet lang over na te denken of ik ze mocht interviewen over hun ervaringen met de stormramp in februari 1953: ‘We vinden het heel belangrijk dat dit niet vergeten wordt. Dat ook de generaties na ons weten wat er toen gebeurd is, en hoe dit in het leven van onze ouders steeds is blijven doorwerken.

Die ramp is bijna allesbepalend voor hen geweest. Er was een leven vóór en een leven ná de ramp. Dat zie je ook terug op foto’s. Hun gezichtsuitdrukking is anders geworden. Hoe kan het ook anders als je ouderlijk huis met vader, moeder, een zus en twee broers op slag weggevaagd is? Gelukkig zijn wel alle lichamen gevonden.

Wim, het jongste broertje van onze moeder, werd pas geborgen op 14 maart, de dag dat hij jarig zou zijn geweest. Op rij zijn ze alle vijf naast elkaar begraven. In Yerseke, want in Kruiningen stond de begraafplaats nog onder water. Alleen de oudste broer van onze moeder, geboren in 1929, is nog in leven. Hij was die dag bij zijn verloofde in een naburig dorp, dat minder getroffen werd dan Kruiningen. Helaas zijn zijn herinneringen niet meer op orde.’

Hebben jullie zelf directe herinneringen aan de ramp?

‘Die zijn heel beperkt’, antwoordt Leny. ‘Ik was bijna drie jaar. Toch weet ik wel dat ik vanuit het zolderraampje in een boot getild ben. Dat is één van mijn allereerste herinneringen.’

Ada: ‘Ik was nog niet geboren; onze moeder was toen zwanger van mij. Maar ik ben ervan overtuigd dat wat zij meemaakte ook op mij overgedragen is. Ik ben vernoemd naar verdronken familieleden.

Wij zijn altijd angstig om water over te steken. Wij zijn kinderen van de ramp, met onze ouders zijn we overlevenden. Dat raak je nooit kwijt. De dichtregels van Adriaan Roland Holst op het herdenkingsmonument in Kruiningen voelen we ook helemaal mee:

Hoort gij de zee achter mijn hart?
Dan zal ik heen zijn
en gij zult met de zee alleen zijn.
De golven zullen breken in uw hart.

Het bronzen beeld van Jan Wolkers werd al in 1957 bij de Kruiningse dorpskerk geplaatst. Maar de plaquette met alle namen van de 58 omgekomenen en dus ook de vijf namen uit het gezin van onze moeder, is pas in 2013 toegevoegd.’

Hoe is het leven van jullie ouders na de ramp verdergegaan?

‘Er ging geen dag voorbij, dat er niet aan de ramp gedacht werd. Het trauma was groot. Maar ze hadden geen keuze. Ze moesten verder met hun leven. De kinderen vormden daarbij een houvast.

Maar het moet heel zwaar geweest zijn. Onze vader heeft geholpen bij het bergen van de slachtoffers. Hij heeft zijn schoonouders met hun kinderen moeten identificeren. Daar heeft hij met ons nooit over gesproken, maar het moet een enorme impact op hem gehad hebben. Belangrijk voor hen was ook de gezinsfoto met het complete gezin van onze moeder die naderhand door een fotograaf gereconstrueerd is. Ook een tinnen vaas die onze moeder van haar zus had gekregen, was belangrijk. Die vaas had in de ramp een stevige deuk opgelopen, haar zus was verdronken.

Toch ging het leven ook weer door. In 1957 werd onze jongste zus geboren. De manier waarop onze ouders voor ons gezorgd hebben dwingt respect en bewondering af. Ze waren geestelijk heel sterk en vonden de veerkracht om door te gaan.’

Van wie hebben ze hulp gekregen?

‘Vrienden waren heel belangrijk voor hen. Ze waren zelf ook trouw in hun vriendschappen. Door anderen te helpen, hebben ze ook zichzelf geholpen. Het jaar 2013 was voor hen heel belangrijk. De zestigjarige herdenking was een soort erkenning voor hen. Daar is in feite de cirkel rond gemaakt. Kort daarna is onze vader ziek geworden. In datzelfde jaar is hij overleden. Onze moeder overleed in 2018. Vaak heeft ze gezegd: “Ik heb geen tranen meer!”

Maar beiden hebben ze wel kunnen genieten van hun twee kleinkinderen en hun twee achterkleinkinderen. Onze ouders zijn samen oud geworden en waren tot het laatst helder van geest. Daar zijn we dankbaar voor.’