Onlangs verscheen er een rapport van de Raad van Europa over de positie van minderheden in Bulgarije. Ook al is er op verschillende terreinen flink vooruitgang geboekt, nog steeds worden Roma er gediscrimineerd. Er zijn nog altijd problemen op het gebied van scholing en hate speech blijft vaak onbestraft.

Vol enthousiasme zingen de aanwezigen in de zondagse kerkdienst in Burgas. De verplichte mondkapjes hangen bij de meesten onder de kin en afstand houden lukt ook niet erg, omdat er meer mensen aanwezig zijn dan volgens de richtlijnen mag. Een paar dagen eerder sprak ik de predikantsvrouw, die me vertelde dat ze voorzichtig zijn in […]

In de zomer is er in Burgas een overvloed aan eten en drinken. Langs de boulevard en in de winkelstraat is het een aaneenschakeling van terrasjes en eettentjes. Het park staat vol ijskraampjes en de supermarkten draaien overuren. Zelfs de vele straatkatten hebben overgewicht.

en van de meest populaire politici onder mijn Hongaarse vrienden in Roemenië is de in Nederland verguisde premier van Hongarije, Viktor Orbán. Wordt hij in Nederland afgeschilderd als een populist die het niet zo nauw neemt met Europese wetten en afspraken, voor veel Transsylvaanse Hongaren is hij degene die in Hongarije orde op zaken gesteld heeft en zijn rug recht houdt als het gaat om de traditionele Europese normen en waarden.

oen ik op school zat, was de visie op de rol van landen tijdens de Tweede Wereldoorlog heerlijk duidelijk: Nederland en de geallieerden waren goed, Duitsland en zijn aanhangers fout. Veel nuance was er niet. Natuurlijk, er waren ook NSB’ers, maar dat was een kleine, afgebakende groep.

De kerk in Dolno Lukovo in Zuid-Bulgarije werd in 1806 binnen een week gebouwd. ’s Nachts, in het geheim, aan de rand van het dorp. Het is een laag, onopvallend gebouw, dat nog het meest weg heeft van een stenen schuur. Degene die de kerk vanbinnen beschilderd heeft, heeft met veel leedvermaak een knielende Turk afgebeeld met afgehakte handen, de armen opgeheven tot Christus. Bulgarije werd in die tijd overheerst door de islamitische Ottomanen. Kerkbouw was slechts in zeer uitzonderlijke gevallen toegestaan.

‘Zie je dat hoge gebouw daar? Gebouwd met Arabisch geld.’ De lokale pastor die me Sarajevo laat zien, is er niet blij mee. ‘Overal wordt hier geld uit de Arabische wereld gestoken in moskeeën en andere gebouwen.’

Toen ik veertien jaar geleden naar Roemenië vertrok om te gaan werken op het theologisch instituut van de Hongaarse Protestantse Kerk in Cluj, kreeg ik in Nederland vaak te horen dat die kerk zo nationalistisch was. Dat werd uiteraard niet in positieve zin bedoeld. ‘Geloof en kerk’ rijmen toch zeker niet met ‘eigen land, eigen cultuur’?

‘De liefde van Christus dringt me, dat wil ik uitdragen, ook al lukt het niet altijd. Wie is de ander, wat beweegt hem, welke vragen heeft ze, welke concrete noden zijn er als het bijvoorbeeld om vluchtelingen gaat? Alles komt uit de geweldige genade van God. De roeping van de kerk is leven uit wat Hij geeft en dat delen met mensen die op je weg komen.’