Betrokken in Gods missie 

Met het lezen van dit boek heb ik mijn eerste liefde, de missiologie, weer opgehaald en bijgespijkerd. Na de boeken van Verkuijl, Versteeg/Graafland, David Bosch (Transforming Mission) en Jongeneel is dit basisboek missiologie een nieuwe gezamenlijke (ik tel maar liefst zestien scribenten!) poging om studenten van de TUA en de CHE, en ieder die maar geïnteresseerd is in zending, evangelisatie en diaconaal werk een helikopter view te bieden van zendingswerk in zes continenten met focus op ons eigen land. 

Missio Dei 

Centrale en herhaalde aandacht is er voor de belijdenis dat Zending is van, door en tot God: Missio Dei in het Latijn. God zélf is vanaf de schepping aan het werk om Zijn doelen met Zijn kerk en Zijn wereld te bereiken. Hij roept en schakelt daarbij mensen in. Zijn Geest schrijft wegen in de tijd en gaat met Zijn kerk van land tot land. Zorgt ervoor dat verouderde visies en praktijken plaatsmaken voor nieuwe inzichten. Hoe? In de wisselwerking tussen het lezen van de Bijbelteksten en de steeds veranderende contexten kan een nieuw, genadig elan gaan vonken. God gaf pioniers en volgers de moed om gemaakte fouten te erkennen en te corrigeren. 

God gaf pioniers en volgers de moed om gemaakte fouten te erkennen 

Het blijft een uitdaging om te doorzien hoe het principe ‘wie betaalt, bepaalt’ nog steeds doordrukt in het contact tussen rijke en arme kerken. Ondanks de kromme stokken van de westerse zendingswerkers zijn er levende christelijke gemeenschappen ontstaan in het zuidelijk halfrond. De hoop van de afkalvende, door de secularisatie aangevreten kerken in het westen is gevestigd op de kerk in het zuiden. Dankzij gezamenlijke dominante voertalen en sociale media heeft de voortgang van het missiewerk een hoge vlucht genomen. Goed geschoolde kerkleiders in de derdewereld verheffen hun profetische stem. Christen-vluchtelingen bevolken menig Nederlands kerkgebouw. Diepgaand contact en (opr)echte wederkerigheid komt echter moeizaam op gang. Vooroordelen zijn hardnekkig. Willen (niet: kunnen) we echt iets van elkaar leren?  

Didactische inzichten 

De opzet en de verwerkingsvragen van het boek getuigen van didactische inzichten. Lezers worden met elkaar in gesprek gebracht. Hete hangijzers worden niet gemeden. Wel mag het wat mij betreft soms kritischer: Bijbelstheologische lijnen en varianten in de missionaire praktijk mogen niet alleen vreedzaam naast elkaar worden neergezet, maar geef ook aan waar het schuurt of botst. De enige ‘latino’ die aan het woord komt is René Padilla, die in 1974 aan de wieg stond van de ‘misión integral’. Hij heeft dit mooie en diepe concept tegen de verdrukking en de polarisatie in te berde gebracht en verdedigd.  

Geef ook aan waar het schuurt of botst 

Oecumenicals en evangelicals beconcurreerden elkaar toen met op de achtergrond de kwestie: hoe beschrijven wij onze projecten zo dat de ‘linkse’ of ‘rechtse’ geldschieters ons zullen helpen? Intussen zijn we in west en zuid steeds meer gezamenlijk gevangen in het grote economische systeem met zijn keiharde marktwetten en asociale media.

Aanbevelingen 

Vele vormen van verslaving teisteren vooral de arme bevolkingsgroepen. Bij de Missio Dei hoort ook dat deze God rechtvaardig oordeelt over vroeger en nu begaan onrecht. Spannender zou het ook geworden zijn als er meer geschreven zou zijn over de blijvende rol die het oude bondsvolk Israël speelt in het heilsplan van God. Aandacht voor de waarde van een gezamenlijk gevierde zondag zou niet misstaan.

De spanning die er is tussen de exclusiviteit (geen andere Naam) en het inclusieve denken (op grond van de kosmische Christus), tussen de algemene religiositeit en het christelijk geloof, mag meer uit de verf komen. Maar verlang ik nu niet te veel van een basisboek? Als het hart van de missie God zelf is en als zending bij het (wel)wezen van de Kerk hoort, dan horen eigenlijk alle theologische en ethische vragen bij deze diepe en brede missiologie. Daarom is een hoofdlijn: ‘Mission ist Passion’. De navolging van Christus, het leerling en getuige zijn kan niet zonder pijn. 

Het leerling en getuige zijn kan niet zonder pijn 

Ik ben dankbaar dat Betrokken in Gods missie in onze eigen taal voortbouwt op eerder verschenen missiologische lectuur. Ik feliciteer scribenten, redacteuren en uitgever met dit inhoudrijke en mooie boek. Als je erin begint te lezen kun je niet meer stoppen. Ik wijs ten slotte op de didactische kwaliteiten van dit boek. Na elk van de tweeëntwintig hoofdstukken zijn vragen bijgevoegd die uitnodigen tot verder onderling gesprek. Dat dan hoofd, hart, handen en voeten meedoen!