strand (kust), oever Zand en strand genieten als vrijetijdsattracties ongekende populariteit bij de westerse mens. Kinderen spelen met het zand, jongeren vliegeren op het strand, volwassenen genieten tussen zee en duin van de zon. Twee ervaringen met zand kennen de meeste mensen: het aantal zandkorrels is ontelbaar èn bouwwerken van zand storten snel in. Deze […]

Ooit was het een bekend en vertrouwd beeld. Het keerde jaarlijks op gezette tijden terug. De zaaier die over de velden liep en met brede gebaren het zaad zo goed mogelijk over het land trachtte te verspreiden. Die tijd ligt achter ons. De mechanisatie van de landbouw heeft het boerenbedrijf ingrijpend veranderd. Machines doen het […]

made, slak, Gehenna (hel) In het algemeen heeft de negatieve kant van de worm in de beeldspraak de overhand gekregen. Vanwege zijn geringe verschijning en vooral vanwege zijn verblijf in het stof der aarde is de worm of wurm tot een metafoor van een zwak of minderwaardig schepsel geworden. De mens geschetst als een worm, […]

Bomen en struiken hebben wortels. Dankzij die wortels staan ze stevig verankerd in de grond en met behulp van datzelfde, veelal wijdvertakte, wortelstelsel worden de benodigde voedingsstoffen uit de aarde opgezogen. Iedereen weet het: hoge bomen vangen veel wind. Zij kunnen zelfs zware stormen trotseren, omdat ze over zware wortels beschikken die diep in de […]

spreekwoord De christelijke theologie, met name de protestantse, wordt beheerst door het woord, dikwijls met een hoofdletter geschreven. Illustratie daarvan is het ontelbare aantal studies met woord in de titel. De betekenis die het begrip woord in de theologie heeft is verre van eenduidig. Het kan duiden op het spreken van God, op de goddelijke […]

damp, nevel, wolk- en vuurkolom, rook Er zijn mensen die een bijzondere passie hebben voor het fotograferen van wolken. Zij verwonderen zich over de schoonheid van die massa zeer kleine waterdeeltjes, die beweeglijk door het luchtruim zweven. Inderdaad, wolken fascineren. Geen wolk is gelijk aan de ander. Elke wolk is uniek in kleur, donkerte en […]

In onze taal bestaan enkele gezegden waarin het woord winter metaforisch wordt gebruikt. Zo kennen we ‘De winter van het leven’, waar winter de ouderdom, het naderende einde duidt. Of ‘Zij is in de winter geboren’, wat aangeeft dat we die persoon wantrouwen. Of als we van iemand zeggen dat ‘hij winter heeft’, dan bedoelen […]

steppe, wildernis De laatste decennia staat de metafoor woestijn in kerk en theologie – en niet alleen daar – sterk in de belangstelling. De metafoor vinden we terug in verschillende begrippen die allemaal iets weergeven van de crisis in kerk, geloof en cultuur. We spreken van woestijnervaringen als mensen teruggeworpen worden op de kernvragen van […]

noordenwind, oostenwind, westenwind, zuidenwind, storm, ademtocht, geest In het klimaat van ons land neemt de wind een grote plaats in. Als dagelijks aandachtspunt van de weerberichten is de wind een van de meest besproken zaken. Wij hebben een dubbele houding tot de wind: nu eens kijken we er verlangend naar uit, dan weer staat hij […]