De Heilige Geest bij Ambrosius en Origines
Origenes en Ambrosius genieten in de oudheid veel bekendheid. Hoewel Origenes veel meer heeft geschreven dan Ambrosius, is het ‘Nachleben’ van Ambrosius in de latere tijd en in de middeleeuwen ook indrukwekkend geweest. Zo treft men in het Franse Bretagne een prachtig glas-in-loodraam van Ambrosius aan in de kathedraal van Guincamps, naast de profeten Elia en Elisa. Origenes zal men hier tevergeefs zoeken, hoewel hij eigenlijk vlak bij Ambrosius had moeten staan. Ondanks deze latere onderwaardering waardeert en gebruikt Ambrosius Origenes regelmatig als Fundgrube. De overeenkomsten in de exegese bij de beide auteurs zijn meermalen opvallend groot. Zo is de exegese niet zelden thematisch gelijk. In Caesarea zou Origenes, volgens Eusebius, bijna iedere dag in de kerk hebben gepreekt. In de traditio apostolica wordt deze gewoonte van dagelijkse schriftuitleggingen in de kerk bevestigd. Het werk van Origenes bestaat uit korte preken, die een typologische of allegorische duiding hebben. Deze methode van schriftuitleg is in deze periode van het vroege christendom in het Westen zeer gangbaar. Vergelijken we de lengte van de preken over Lucas van Origenes met een preek van Chrysostomus of van Augustinus, dan zijn de preken van Origenes erg kort. Naar huidige maatstaven zouden we bij deze preken eerder spreken over overdenkingen of meditaties dan over preken.