Dekker – Oproep tot omkeer

Op dit boek zat ik – en velen met mij – te wachten. Hoe gaat het, na het schrijven van zijn trilogie, verder met Dekker als denker, herder en wekker? Dekker pakt een fundamenteel sleutelwoord op uit de Bijbel en uit de gereformeerde traditie, namelijk ‘bekering’. Hij ligt er wakker van dat deze kernnotie veel te vaak afwezig is in de prediking en het missionaire werk. En daar bekering een hoofdpijler is waar ons kerkenwerk op steunt, staat niet alleen de kerk op instorten maar ook de samenleving. Het gaat immers bij bekering tegelijk om vernieuwing van ons hart, onze manier van denken én om onze daden, onze leefstijl.

De profeten in het Oude Testament roepen hun volk Israël heel vaak op tot bekering. De ballingschap is de straf van God op hun onbekeerlijkheid. Bij de oproep tot omkeer van Johannes de Doper en Jezus wordt duidelijk dat bekering een geschenk van God is horend bij de eindtijd, de komst van het Koninkrijk van God. Dit theocentrische karakter van bekering is in het hele boek de maatstaf waaraan menselijke, subjectieve en psychologische aspecten van bekering gemeten worden.

Dekker waakt voor het vervagen en wegvallen van het onderscheid tussen Schepper en schepsel om zo in pan(en)theïstisch vaarwater terecht te komen. Hij luistert altijd eerst goed naar gesprekspartners als David Brooks, Anselm Grün, Bram van de Beek, Tomas Halík en Henri Nouwen alvorens hij voorzichtig maar beslist zoekt naar wat beslissend is, namelijk: God is een stem die ons roept tot verantwoording. Heb je recht gedaan en gerechtigheid liefgehad? God is niet allereerst een God Die liefde is, van Wie ieder mag zijn zoals die is, maar voorop staat God als Schepper, Koning en Rechter.

Hoofdaanleiding tot het schrijven van dit boek was de vraag of bestaansverheldering à la Brooks (in: De tweede berg) op hetzelfde neerkomt als bekering. Met behulp van de klassiek gereformeerde onderscheiding tussen algemene en bijzondere genade kan Dekker ruimhartig plaats inruimen voor verhelderende psychologische en coachings inzichten, maar hij blijft zoeken naar het méér van bekering wat daarboven uitstijgt om zo vormen van moralisme te bestrijden. Zo is het een uiterst diepgravend, analyserend, pastoraal en actueel missionair boek geworden met een breed bereik van Oud Gereformeerd (‘Er moet iets met een mens gebeuren’) tot aanhangers van allerlei vormen van religiositeit, die het liefst over God spreken in onpersoonlijke categorieën.  

Dekkers schrijfstijl kenmerkt zich door eenvoud en helderheid. Met een pastoraal hart zoekt hij naar toepasselijke verhalen en concretiseringen uit zijn jarenlange werk als theoloog en pastor. De tien stellingen en verwerkingsvragen per hoofdstuk aan het eind maken dit boek zeer geschikt voor (interkerkelijke) leeskringen. Bekering is immers persoonlijk én verbindt met anderen die met vallen en opstaan Christus volgen op de weg der dagelijkse bekering.

Al (her)lezend denk ik: wat zou het mooi zijn als Dekker (wellicht samen met tochtgenoten in een gezamenlijk leerproces) een poging zou wagen om met behulp van de verschillende Catechismussen een (missionaire) catechismus te schrijven. Deze Oproep tot omkeer moet in ieder geval blijven klinken en doorvertaald worden. Dit inhoudelijk zeer rijke eigentijds bevindelijk boek van een zoon van de Veluwe, vermaard uitgegeven,  is erg geschikt om cadeau te geven met Pasen of Pinksteren!