Moslims en joden in de Tweede Wereldoorlog

Wat is voor de Amsterdams Joodse gemeenschap de grootste vijand? Nee, dat is niet de Moslim in West, Oost of in Buitenveldert. Dat is niet de Marokkaan om de hoek.
Wat is voor de Moslim in de Baarsjes of in de Diamantbuurt de grootste vijand? Nee, dat is niet de Jood uit de Rivierenbuurt. Of de zionist uit het ´wufte´ Buitenveldert.
Wat is de meest onaangename plek voor Joden in Amsterdam? Nee, dat is niet de Bos en Lommermarkt in West of de halte van lijn 14 op het Javaplein in Oost. Wat is de meest irritante plek voor Moslims in Amsterdam? Nee, dat is niet het pleintje bij de Joodse school in Buitenveldert of de straat waar de synagoge staat in Oud Zuid.
Er gebeuren soms vervelende dingen tussen Joden en Moslims. Een Moslima wordt bespuugd door een Jood, een Israëliër nog wel. Een Joods kind wordt geïntimideerd, een keppeltje wordt afgerukt, een rechterhand gaat recht omhoog vergezeld van de term ´Heil Hitler´.
De Moslim wordt met argusogen nagestaard. Wat doet hij hier in de buurt van onze school? ´Ja, onze werkster, met haar hoofddoek, die is wel aardig maar de rest, dat zijn allemaal antisemieten´.
Soms zijn deze gebeurtenissen heftig. Soms erg heftig. Maar maakt dit alles de stad tot een vijandige plek waar Moslims en Joden tegenover elkaar staan?
Nee, de grootste vijand van de Joodse gemeenschap is de beeldvorming over de Moslims in Amsterdam. De grootste vijand voor de Moslimgemeenschap is de beeldvorming over de Joden in Amsterdam.
De tentoonstelling “Het andere verhaal” toont de ware historische realiteit. Moslims en Joden woonden vele eeuwen in vele landen naast elkaar. Marokko, Tunesië, Turkije, Jemen, Albanië, Bosnië, Herzegovina, Wit Rusland, Litouwen zijn allemaal landen waar dat zo was. Vele jaren ging dat goed. Andere jaren was de verhouding op sommige plekken een tijd verstoord. Identiek aan Christelijk Europa. En dan komt de Tweede Wereldoorlog. De Jodenvervolging begint. Er is collaboratie onder de Moslims en er is verzet. Net als in Christelijk Europa. Christenen verraden Joden. Christenen redden Joden. Moslims verraden Joden. Moslims redden ook Joden. Met gevaar voor eigen leven, met gevaar voor het leven van hun gezinnen, met grote ontberingen, vaak onbaatzuchtig. De een doet dat vanuit gewone naastenliefde. De ander doet dat vanuit zijn of haar Islamitische geloofsovertuiging. Net zoals het in Christelijk Europa was.
De afgelopen jaren zijn er in onze stad talloze contacten ontstaan tussen Moslims en Joden. Met deze tentoonstelling kan worden afgerekend met de vijand onder ons, de beeldvorming dat Joden en Moslims natuurlijke tegenstanders van elkaar zijn. Wat in Albanië, Turkije, Tunesië en al die andere landen niet was, dat is het in onze stad ook niet.
Het werk van deze tien panelen gaat wonderen doen.
N.a.v.:
Expositie Het Andere Verhaal
Moslims en joden in de Tweede Wereldoorlog
Opening expositie ‘Het Andere Verhaal’
Datum en tijd: Donderdag 12 september 2013 om 15:30 uur.
Locatie: Stadsdeelkantoor Nieuw-West, Pieter Calandlaan 1, Amsterdam
—
Lody van de Kamp werkt momenteel aan een roman over slavernij in de Joodse geschiedschrijving. Kijk voor een overzicht van zijn uitgaven op de website van Boekencentrum Uitgevers.