Het heilige in de chaos
Intermezzo
Het Heilige heeft niet veel ruimte nodig om tot z’n recht te komen, een sneeuwkristal kan al genoeg zijn. Maar kan het heilige ook in de chaos wonen? Het boek Exodus vertelt in hoofdstuk 3 dat Mozes in de brandende braamstruik een ontmoeting met God heeft. God zegt daar: ‘Ik heb gezien hoe ellendig mijn volk er in Egypte aan toe is, ik heb hun jammerklachten over hun onderdrukkers gehoord, ik weet hoe ze lijden. Daarom ben ik afgedaald.’ God is dus niet bang voor de chaos. Hij is er in afgedaald om bij zijn onderdrukte volk te zijn en Hij houdt het er ook uit, want de onderdrukking in Egypte duurde lang.
Kaalgeplukt
In Amerika, het grote continent dat zich van de Noord- tot de Zuidpool uitstrekt, leven de inheemse volkeren al meer dan vijfhonderd jaar in onderdrukking, genegeerd door anderen. Nergens anders dan in Amerika zijn zoveel slaven aangevoerd. Nergens ook bestaat tot op de dag van vandaag een zo grote kloof tussen superrijken en straatarmen.
Wie geloof hecht aan Exodus 3 vertrouwt erop dat juist hier ook God verblijf houdt. Het heilige heeft niet veel luxe nodig om een plek z’n thuis te kunnen noemen. God kiest de arme stadswijken van Amerika, het kaalgeplukte platteland, de weggedrukte inheemse nederzettingen en de afgebrande bossen als haar verblijfplaats.
Zonnebrillen
Matilda heeft een dochter van dertig jaar, Dora, die geestelijk enigszins achtergebleven is. Verschillende mannen hebben bij Dora een kind verwekt. Zelf kan ze eigenlijk niet voor die kinderen zorgen, Matilda neemt zo goed en zo kwaad als dat gaat die taak op zich. Er is gedoe met de rechter, want de familie van een van de vaders wil ook de zorg voor het kind. Erg goed overziet Matilda het niet, ze laat zich ook niet gemakkelijk adviseren. Een dezer dagen moet Matilda weer bij de rechter komen om te praten over een omgangsregeling voor haar kleinkind.
Bernardo kon toen hij vijf jaar geleden zijn huis kocht alleen een hypotheek in dollars afsluiten. Precies in de afgelopen jaren kende de Argentijnse peso de ene devaluatie na de andere, en wordt zijn hypotheek steeds onbetaalbaarder. Alweer moet hij in onderhandeling met de schuldeiser voor een nieuwe betaalregeling.
Moisé is immigrant uit Senegal en verkoopt zonnebrillen en petjes bij het station. Daarvan kan hij net leven en nog iets opsturen naar zijn familie in Afrika. Door de coronacrisis reist er niemand meer met de trein en moet Moisé nu zijn spaargeld opmaken om in leven te blijven. Tot wanneer kan hij nog vooruit?
Dichtbij
Matilda, Dora, Bernardo, Moisé en vele anderen voelen zich niet alleen, want ze hebben familie en vrienden die solidair met hen zijn. Ik wed dat de meesten van hen ook voelen dat God dichtbij is in de onoverzichtelijke omstandigheden waarin zij op de been moeten blijven. God zei in Exodus 3 nog meer over haar volk: ‘Daarom ben ik afgedaald om hen uit de macht van de Egyptenaren te bevrijden, om hen uit Egypte naar een mooi en uitgestrekt land te brengen.’
Er is een uitweg voor Matilda, Dora, Bernardo en Moisé. Wie geduldig met hen meekijkt, kan helpen om die te vinden.
Marc van der Post is theoloog. Hij woont en werkt in een volkswijk in Buenos Aires, Argentinië.