Korte Metten: Knooppunten van hoop

In de columnreeks Korte Metten werpen onze auteurs een scherp licht op de actualiteit. Op vrijdag 23 mei 2025 plantte Ecokerk in het Belgische Herent haar 75ste Laudato Si’-boom. Onder ruime belangstelling, en met een onverwachte hoofdrol voor de 94-jarige zuster Herlinde.

Vierennegentig is ze. Terwijl veel van haar leeftijdsgenoten in zorginstellingen op hun medicatie wachten, wandelt zuster Herlinde nog elke dag door de tuin van Het Schrijn — met een emmertje in de hand en een hart vol aandacht. Zoals een herder zijn schapen kent, zo kent zuster Herlinde haar bomen.

Bomen planten in de geest van Laudato Si’

Sinds vrijdag 23 mei 2025 is daar een boom bijgekomen. Geen gewone, maar een Laudato Si’-boom: geplant als knooppunt van hoop; symbool van verbondenheid met de schepping. De boom maakt deel uit van een groeiend netwerk van meer dan 75 bomen in Vlaanderen en Nederland. Ze worden in kaart gebracht door Ecokerk — een kerkelijk initiatief dat de encycliek Laudato Si’ (2015) van voormalig paus Franciscus tot leven wil brengen.

Een boom planten: het klinkt misschien niet spectaculair. In een wereld die dagelijks wordt overspoeld door berichten over klimaatdreiging, gewapende conflicten en politieke crises, verdwijnt zo’n bericht gemakkelijk tussen de headlines.

En toch: in de tuin van een voormalig klooster in Herent plaatsten een 94-jarige zuster en een jonge vrouw samen een Laudato Si’-boom in de grond. Rond hen scharrelden kippen en kuikens; toehoorders kwamen uit kerkgemeenschappen, onderwijsinstellingen en middenveldorganisaties. Wat zegt dat ons?

Eigenlijk alles.

Want bomen zijn geen decor. Ze zijn een daad van verzet tegen de snelheid, de schaarste, het cynisme van onze tijd. In plaats van nog maar eens te vergaderen over emissiequota, plant zuster Herlinde een boom. Ze grondvest hoop, letterlijk. En wat zo opvallend is: het zijn religieuze gemeenschappen die deze beweging trekken. Geen multinationals, geen beleidsmakers, maar mensen die geworteld zijn in een oude, vaak verguisde traditie — en die nu juist daaruit de moed putten om opnieuw te beginnen.

Bomen zijn geen achtergrond. Ze zijn een daad van verzet — tegen de snelheid, de schaarste en het cynisme van onze tijd

Het Schrijn in Herent: een plek van hoop

Het Schrijn is zo’n plek waar hoop tastbaar wordt. Wat ooit een convent was, is nu een levende gemeenschap, waar vier zusters samenleven met vier jonge mensen. Ze bidden samen, eten aan één tafel, bewerken de aarde en volgen hetzelfde ritme. Vrienden van het Schrijn noemen de jonge bewoners zichzelf. Hun missie klinkt eenvoudig, maar is allesbehalve vrijblijvend: het herstel van relaties — met God, met elkaar en met de schepping.

Zweverig? Niet echt. In een samenleving die steeds harder draait op individualisme, rendement en tempo, is kiezen voor samenzijn met wie anders is een daad van moed. Het vraagt oefening in nederigheid, in luisteren, in vertragen. Precies in die kwetsbare ruimte tussen mensen zoeken de bewoners van Het Schrijn naar wat schaars is geworden. Stilte in een wereld vol prikkels, verbinding in tijden van polarisatie, wortels in een cultuur die steeds vluchtiger wordt.

In een samenleving die steeds harder draait op individualisme, is samenzijn een daad van moed

En dat is opvallend. Terwijl elders kerkgebouwen worden verkocht, ontwijd of omgevormd tot loft, ontkiemt op sommige plekken iets nieuws. Zoals in Herent. Een ‘laboratorium’ van verbondenheid, zo noemen de bewoners hun leefgemeenschap. Een ruimte waar geëxperimenteerd wordt met een andere manier van samenleven: geworteld, aandachtig, toegewijd. Wat eeuwenlang vanzelfsprekend was, lijkt vandaag verrassend vernieuwend. ‘Binnenkort krijgen we weer nieuwe potentiële bewoners op gesprek’, zegt bewoonster Neele.

Echte verandering begint klein

De Laudato Si’-boom is geen symbolisch decorstuk. Hij staat daar als herinnering dat werkelijke verandering niet begint in een beleidsnota, maar in de aarde. In het kleine, het concrete, het tastbare. Bomen overleven ons. Ze wortelen waar wij voorbijgaan. Ze dragen vrucht voor wie na ons komt. In die zin zijn ze profetisch.

Zuster Herlinde weet dat al lang. Ze vraagt geen aandacht, geen applaus. Ze draagt water naar een boom die zij nooit groot zal zien worden. Precies daarin schuilt de kracht van haar stille opstand. Hoop zaaien, zonder te weten wie ooit in de schaduw van die boom zal rusten.

Over de auteur