Leer gitaar spelen met deze nieuwe methode

Deze week verschijnt er een nieuwe lesmethode om gitaar te leren spelen: Loof God met snarenspel van muziektherapeut Laurine Jansen-Ebbers. Drs Magazine online interviewde haar.

Muziek is goed voor de ontwikkeling van kinderen en jongeren. Door te musiceren oefenen ze hun vermogen om zich te concentreren en te luisteren. Ze leren zich te laten horen, letterlijk en figuurlijk, en initiatieven te nemen. Het samenspel doet een beroep op hun sociale vaardigheden. En het aanleren van een juiste zanghouding is goed voor hun lichamelijke ontwikkeling. Elke leerkracht of docent die de muziekles geeft, kan hierop inspelen. Muzikale opdrachten zijn ook geschikt om inzicht te krijgen in sociale en emotionele problemen, en eraan te werken. Dat is het terrein van de muziektherapeut. Laurine Jansen-Ebbers, muziektherapeut bij Stichting De Rozelaar en tevens docent muziek aan het Hoornbeeck College, vertelt er meer over.

Laurine houdt van zingen: gewoon thuis, na het eten, maar ook in koorverband. Ze maakt van jongs af muziek, vaak samen met haar vader en zusje. ‘Het mooie van samen zingen en spelen vind ik dat je automatisch samengaat in het ritme. Dat geeft een gevoel van saamhorigheid. Een perfecte timing kan bij mij echt een snaar raken.’
Voordat ze haar opleiding tot muziektherapeut begon, speelde Laurine orgel, gitaar en blokfluit. In haar opleiding leerde ze één nieuw instrument – piano – goed bespelen. Daarnaast maakte ze kennis met allerlei andere instrumenten die in de muziektherapie gebruikt kunnen worden. ‘Daar moesten we geluid uit kunnen halen en een sfeer mee neer kunnen zetten.’

Drempels

De muziekdocent en -therapeut is er een groot voorstander van dat kinderen muziek maken. Het is goed voor hun ontwikkeling en ze beleven er plezier aan.  Ze vindt het belangrijk dat de muziekles op school verder gaat dan het aanleren van de melodie en de tekst van een lied. ‘Gebruik de muziekles ook voor het aanleren van een goede houding, laat kinderen eens in kleine groepjes zingen, zodat ze meer op de voorgrond leren treden, of laat ze meespelen met muziekinstrumenten. Maar houd er wel rekening mee dat je geen te hoge drempels opwerpt. Een instrument moet bij een kind passen. Als het melodisch niet zo sterk is, maar wel goed maat kan houden, kun je het bijvoorbeeld beter een ritmisch instrument geven. En een onzeker kind moet je niet zomaar vragen een solo te zingen of te spelen. Dan bereik je een averechts effect.’

Keuze

In haar werk als muziektherapeut zet Laurine muziek in om aan therapeutische doelen te werken. Die combinatie van bezig zijn met muziek en het helpen van mensen is haar op het lijf geschreven. ‘Tot 6 vwo had ik er geen idee van wat ik worden wilde, maar na een dagje meelopen met een muziektherapeut bij Stichting De Rozelaar,  een christelijke zorginstelling voor mensen met een verstandelijke beperking, was mijn keuze snel gemaakt.’
Laurine volgde de hbo-opleiding creatieve therapie aan de Hogeschool Utrecht, met als specialisatie muziektherapie. Ze kreeg daar een mix van psychologische en muzikale vakken. Haar stage liep Laurine onder andere in het reformatorisch speciaal onderwijs en na de afronding van haar studie kon ze opnieuw terecht bij Stichting De Rozelaar. Naast de behandeling van individuele cliënten begeleidt ze er een muziekgroep, waarmee ze stukken instudeert voor kerst- en andere bijeenkomsten. ‘Een soort Jostiband noem ik het altijd.’

Doelgroep

Binnen de zorg voor verstandelijk gehandicapten heeft muziektherapie goede ingang gevonden. De muziektherapeut kan uiteraard niet de verstandelijke beperking wegnemen, maar wel werken aan problemen in gedrag en beleving. Laurine: ‘Omdat het verbale in muziektherapie een kleinere rol speelt, is die therapie heel geschikt voor deze doelgroep. Mensen met een verstandelijke beperking of een stoornis zoals autisme reageren bovendien vaak positief op muziek. Mijn muziekgroep geniet enorm.’
Maar in zijn algemeenheid merkt Laurine dat muziektherapie niet zo bekend is. Muziektherapie is een van de zogenoemde creatieve therapieën, legt ze uit, net als bijvoorbeeld beeldende therapie.
‘Mijn behandeldoelen kunnen vergelijkbaar zijn met die van een psycholoog. Denk bijvoorbeeld aan leren omgaan met emoties en grenzen, vergroten van het zelfvertrouwen, structuur aanbrengen in het eigen handelen, of uitbreiden van contactuele vaardigheden. Een psycholoog kan in zijn behandeling bijvoorbeeld spelelementen inzetten, maar de speltherapeut maakt méér gebruik van spel. Op dezelfde manier kan een psycholoog ademhalingsoefeningen of zang inzetten, maar de muziektherapeut doet dat meer.’ Creatieve therapeuten werken onder andere ook in de geestelijke gezondheidszorg, het speciaal onderwijs, de jeugdhulpverlening en de ouderenzorg.

Teruggetrokken

Hoe werkt muziektherapie dan? Het gedrag of probleem dat iemand in het dagelijks leven heeft, zie je meestal terug als je muziek met hem gaat maken, legt Laurine uit. Is iemand bijvoorbeeld in het dagelijks leven erg teruggetrokken, dan zal hij muzikaal ook niet snel op de voorgrond treden. Andersom werkt dat ook. Als iemand via de therapie leert om zich meer te laten horen in de muziek, zal hij ook daarbuiten vrijer worden. ´In een gesprek kan iemand om zijn problemen heen praten of  hij kan het moeilijk vinden om emoties te uiten, maar door allerlei muzikale opdrachten te geven kan ik ze meestal wel zichtbaar maken en er met de cliënt aan werken.’

Reflecteren

Laurine illustreert het met een voorbeeld. ‘Als je een cliënt met een stoornis in het autistisch spectrum vraagt hoe hij zich voelt, zal hij meestal zeggen dat het goed gaat. Dat heeft hij aangeleerd, om te voorkomen dat er moeilijker vragen volgen, die hem misschien wel aan het huilen maken. Maar door goede muzikale opdrachten te kiezen, kun je zijn emoties zichtbaar maken en erop reflecteren. Ik vroeg een cliënt die moeite heeft met vreemde situaties bijvoorbeeld met de trommelstokken op de muur te spelen. In eerste instantie zei hij dat het goed ging, maar in zijn houding en blik zag ik dat hij het heel eng vond. Toen we daar even over doorspraken, erkende hij dat. Daarna vroeg ik hem om mij dezelfde opdracht te geven en toen ik hem uitvoerde kwam hij tot de conclusie dat het eigenlijk heel grappig was. Zo probeer ik hem te leren dat dingen die je nooit gedaan hebt eng kunnen zijn en dat je dat mag zeggen, maar dat als je ze toch doet, het ook leuk kan zijn.’

Loof God met snarenspel

Klik hier om de rest van het interview te lezen. (Deze link is inmiddels verlopen. Het interview was destijds te lezen op drs.online.)

Gitaarspelen is snel te leren. Al na de eerste les ben je in staat om een lied te begeleiden. Aan het eind van
deze methode kun je veel verschillende speltechnieken gebruiken om zo God te loven met snarenspel en zang.

Na het volgen van deze methode beheers je alles wat nodig is om liederen te begeleiden met gitaar. Je kunt stemmen, de juiste houding gebruiken en basis- en barréakkoorden spelen.
Daarnaast ken je verschillende maatsoorten, ritmes en spelmanieren zoals slaggitaar, tokkelen en transponeren.
Bij veel onderdelen wordt achtergrondinformatie gegeven en achter in de methode wordt de algemene muziektheorie uitgelegd.
Al deze onderdelen worden toegepast op het begeleiden van liederen.