Onder de onrust

Ik vierde mijn veertigste verjaardag en ik dacht: Met een beetje geluk leef ik nog eens veertig jaar. Wil ik zo doorleven of wil ik iets veranderen?

Wat opkwam, was een verlangen naar stilte. Dus toen ik de volgende dag de kinderen naar school had gebracht, zette ik niet de computer aan, maar ging zitten. Gewoon, op een stoel. Mond dicht, ogen dicht, twintig minuten volhouden. Dat viel niet mee. De kinderliedjes, geldzorgen, boodschappenlijstjes en een enorm verlangen naar koffie buitelden over elkaar heen. Wilde ik dit écht? Dit allemaal uithouden?

Ontregeld

Ik begrijp wel waarom ik tot die tijd in een boogje om de stilte heen had gelopen. Ik was er bang voor. Als je gaat zitten, ontdek je hoe onrustig het is in jezelf. De stilte ontregelde mij. Of nee: ik ontdekte in de stilte hoe ontregeld ik eigenlijk ben. Confronterend! En je kunt niet vluchten in afleiding – in poetsen, roken, eten, winkelen; in je zorgen maken, het verleden herkauwen of boos zijn op een ander. Nee, dat wat leeft in jou dient zich aan en er is geen ontkomen aan. Je moet het onder ogen zien.

Oergrond

Ik had met mijzelf afgesproken het drie weken een kans te geven en dapper doorstond ik die. En gelukkig maar, want al waren mijn eerste ervaringen ontmoedigend, stap voor stap leerde ik te aanvaarden dat die onrust er gewoon ís. En al snel proefde ik onder die onrust iets, dat naar meer smaakte. Langzamerhand kreeg ik zicht op de diepe, stevige grond die zich daaronder bevindt. Een oergrond van rust, ruimte, vrijheid.

In de loop der tijd groeide de plek die stilte in mijn leven inneemt. Het dagelijks gaan zitten, mond en ogen sluiten en naar binnen kijken helpt mij om me telkens weer opnieuw te verankeren in die oergrond. In periodes van verwarring en neerslachtigheid helpt het me om me niet al te zeer te laten vangen en benauwen door wat er speelt, maar de innerlijke ruimte te bewaren. In de loop der tijd groeide mijn ontvankelijkheid voor schoonheid, liefde, goedheid. Ik zie mezelf en mijn eigen leven beter in perspectief en dat helpt om mezelf te aanvaarden en de moeilijke kanten van het leven te accepteren; ze actief te omarmen als helemaal bij het leven horend.

Ik word af en toe, op mijn meditatiebankje, op de fiets, achter de computer of aan het aanrecht een aanwezigheid gewaar, die me omringt en draagt. De verbinding die ik voel met andere mensen is vele malen sterker en te meten aan de breedte van de glimlach die ik van onbekenden op straat ontvang, is dat wederzijds. Ik kan het leven veel dieper inademen en er intens van genieten, zo eenvoudig als het is. En als ik aan mijn onvermijdelijke levenseinde denk, ervaar ik nu, naast de moeite en pijn van afscheid nemen, ook overgave aan de onmetelijke ruimte die God is.

Beginner

Ik zit nog steeds elke werkdag twintig minuten in de stilte. Er zijn periodes van grote vruchtbaarheid geweest, periodes ook van dorheid en droogte. Soms ben ik een en al aandacht en aanwezigheid, soms moet ik na de meditatie constateren dat ik eigenlijk voortdurend afgedwaald ben geweest. Het blijft een oefening, elke dag weer. Meditatie is niet iets dat je op een gegeven moment onder de knie hebt; je blijft een beginner. Maar wie eenmaal van de zoetheid van de stilte geproefd heeft, wil niets anders meer.