Pioniersplek levensboom zutphen

In Zutphen, een stad met veel verschillende spiritualiteiten, gaan de pioniers van de Levensboom graag met mensen mee die tastend naar God in het leven staan. Daarbij gaat het vooral om de reis, niet om de bestemming. Hoe ze dat doen…?

Op een jaarvergadering van de kerk hoorde ik Ewalt Nijsink spreken over zijn pioniersplek ‘de Levensboom’. Hij stond daar zoekend naar woorden uitleg te geven over het belang van pionieren in Zutphen. Het raakte me te zien welke kwetsbare positie hij innam tegenover het kerkelijk establishment. Ik herkende zijn durf en zoektocht naar verbinding met mensen, die tastend naar God in het leven staan, al noemen ze dat zelf misschien niet zo. Zutphen staat bekend als een stad waarin velen iets hebben met spiritualiteit. Zou het als pioniersplek lukken een verbinding te maken met deze groep zinzoekers?

Uitgestoken hand

Sinds de start van de Levensboom in mei 2017 werken Ewalt en ik hieraan onder de zegen van drie kerken in Zutphen: de Protestante Gemeente Zutphen, de Christelijk Gereformeerde Kerk en de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt. Het is bijzonder om ons zo breed gesteund te weten, zeker ook omdat we zelf maar een klein team vormen. De Levensboom is als het ware een uitgestoken hand van deze kerken naar mensen waarmee zij zelf niet gemakkelijk in contact komen. Een pionier is een avonturier; iemand die op onderzoek uitgaat en daarbij nieuwe mensen ontmoet. Mensen om van te leren en samen mee op te trekken in het uitproberen van nieuwe vormen van kerkzijn. Levensboom heeft een kunstzinnig, groen en meditatief karakter. Een aansprekende combinatie in een stad met ecologisch besef, vele kunstenaars en spirituele stromingen.

Nieuwe vormen

Er zijn meerdere activiteiten. Onder meer: een landschapskunstproject, een kunstzinnige morgen en een meditatieve wandeling. De kerken met hun liturgie en eigen vormen die in het verleden ontstaan zijn, vinden vaak moeilijk aansluiting bij mensen die hier niet mee opgegroeid zijn. Bij de Levensboom gaan we uit van de vraag die we oppikken in contact met mensen, waarna we zoeken naar een passende vorm om hier invulling aan te geven. Zo is er in de beginperiode een meditatie-avond ontstaan in de vorm van Lectio Divina en later een kunstzinnige groep. Op deze manier werken in dezelfde stad de kerk en een pioniersplek naast elkaar en vormen samen een breder aanbod. Er is over en weer de wil om elkaar te begrijpen. In een gezamenlijk gesprek, dat een aantal keren per jaar plaats vindt, geven we dit bewust vorm.

Wat is voor deze mensen goed nieuws?

Bij de ene activiteit staat het evangelie meer centraal dan bij de andere, zodat ieder kan instappen op een plek die past bij zijn interesse. Een aantal betrokkenen zoekt een kleinschalige manier om met het geloof bezig te zijn. Anderen komen af op het sociale karakter van een activiteit of omdat ze zoeken naar verdieping en hierin iets willen delen met anderen. Het is als pioniersplek de kunst om het evangelie passend voor onze context te leven en te delen. Alleen in een gelijkwaardige ontmoeting ontstaat een sfeer waarin het mogelijk is om iets te delen van wat een leven met God je kan brengen. Een tekst van waaruit we als pionier leven is Micha 6:8: ‘Er is aan jou mens gezegd wat goed is. Je weet wat de Heer van je wil. Geen onrecht te doen maar recht. Trouw te zijn en echt. Nederig achter God aan op weg.’ We willen uitnodigend zijn voor mensen, hierin samen op lopen en uitnodigen een eigen weg te gaan.

Teleurstelling en waardering

Om voor samenhang en verdieping tussen de verschillende activiteiten te zorgen werken we met overkoepelende maandthema’s. We hopen dat hierdoor verbinding ontstaat tussen de verschillende groepjes en de mensen de Levensboom gaan beleven als een gemeenschap. Een plek om elkaar en God te ontmoeten. Een mooi doel, maar in het nastreven schuilt het gevaar van teleurstelling. Dat hebben we ook echt geproefd omdat we in gedachten al een paar stappen verder waren en onszelf daarmee de maat namen. Ondertussen hebben we geleerd dat het gaat om de reis en niet om de bestemming. Genieten van hoe we als kleine gemeenschap zijn gegroeid, in waardering, betrokkenheid en ook verdieping.

Pionieren is als een schatkist die steeds verder opengaat…

Schatkist van talent

Als je bezig bent met dingen die dicht bij je staan en waar je aan kunt werken vanuit je talenten is pionieren als een schatkist die steeds verder opengaat. Het is mooi om te merken dat de uitdagingen die we tegen komen zorgen voor persoonlijke ontwikkeling en verdieping in ons geloof. We houden onszelf regelmatig de vraag voor of we nog bezig zijn de dingen te doen die bij ons passen. Vanuit enthousiasme neem je gemakkelijker mensen mee dan wanneer je jezelf iets oplegt dat een ander misschien beter kan dan jij. We proberen met de deelnemers ook te kijken naar hun interesse en talent van waaruit ze een bijdrage zouden kunnen geven aan de activiteiten. De Levensboom is zo ook een ontwikkelplek waar je kunt groeien en ervaren dat alleen samen iets moois opgebouwd kan worden.

Een groeiend netwerk

Het bestaan van een pioniersplek kan vergeleken worden met het leven van een paddenstoel in het bos. Als je het team ziet als de piepkleine zaadjes van de paddenstoel, dan besef je dat een pioniersplek heel klein begint. Je weet dat het er is, maar ziet er niets van. De zaadjes bouwen ondergronds aan een netwerk van zoekers naar zingeving. Voor de wandelaar afkomstig uit de kerken zijn er geen resultaten zichtbaar. Maar ondertussen zoeken de schimmeldraden, ontstaan vanuit de zaadjes, hun weg. Soms komen ze ergens waar een steen ligt. Deze weg is onbegaanbaar voor de groei van de pioniersplek. Dus groeien ze een andere kant uit. Pionieren is zoeken naar mogelijkheden en aansluiting. Uiteindelijk is er een mooi netwerk ontstaan waarop de eerste vruchten vorm beginnen te krijgen.

De paddenstoel breekt door de donkere bosgrond heen. De wandelaars zien hem staan en genieten van zijn schoonheid. De schitterende vorm en ongedachte kleuren. Dit is het moment waarop gezegd kan worden: de pioniersplek heeft vrucht gedragen! Tot die tijd kun je alleen vertrouwen houden. Het komt als het zover is. Je kunt onder het afwachten zorgen voor de bodem, waarin de pioniersplek leeft. Door als kerk te bidden, het ruimte en tijd te geven en de mensen die bouwen aan een nieuw netwerk te steunen. Zo zal uiteindelijk de vrucht zichtbaar worden voor de kerk die meehelpt zaaien en zorgen.