Praktijkvoorbeelden van leerdiensten
Zie ook
Praktijkvoorbeelden
De redactie van het boek Goed gelovig heeft enkele gemeenten benaderd die een traject van vernieuwing van de leerdienst zijn ingegaan. Het gaat om Alblasserdam (PKN), Gouda (PKN), Noordwijk (PKN), Kampen (GKv) en Zoetermeer (CGK, GKv, NGK). In deze gemeenten is men gaan zoeken naar wegen om de leerdienst nieuwe vorm en inhoud te geven, die voor hun gemeente, jongeren en ouderen, vandaag relevant zijn.
ALBLASSERDAM: Ik weet wat ik geloof
Hervormde gemeente Alblasserdam, Grote Kerk Wijk
In de loop van 2012 sprak de kerkenraad van de Hervormde gemeente van Alblasserdam (wijk 1) de wens uit om meer aandacht te gaan besteden aan de catechismusdienst. Er werden tot die tijd geregeld catechismusdiensten gehouden, maar de frequentie hiervan liet nogal eens te wensen over. Als gevolg van ruildiensten, feestdagen en andere bijzondere gelegenheden bleven er relatief weinig avonddiensten over waarin de wijkpredikant aan een catechismusdienst toekwam. Dat kwam de samenhang en continuïteit van de leerdiensten niet ten goede. Om deze continuïteit te verbeteren, werd besloten om ook gastpredikanten bij de leerdiensten in te schakelen.
Ieder halfjaar stellen de jeugdouderling en de wijkpredikant samen een rooster van leerdiensten op. Gastpredikanten in de middagdienst wordt gevraagd of zij een catechismusdienst voor hun rekening willen nemen. Het overgrote deel van de hiervoor benaderde predikanten reageert positief. Soms komt een te behandelen Zondag prachtig uit in de gang van het kerkelijk jaar – of er wordt wat geschoven om een thema op een mooi moment aan de orde te stellen. Zo kwam Zondag 50 (de bede om het dagelijks brood) op Biddag aan de orde en Zondag 10 (de voorzienigheid) op Dankdag.
Een andere doelstelling was, de leerdienst dichter bij de jeugd van de gemeente te brengen. De leerdienst is van oorsprong een catechesedienst, een dienst waarin het kind centraal staat. Het is belangrijk dat jongeren en kinderen weten dat het in de dienst om hen gaat, dat zij direct worden aangesproken. Dat geldt natuurlijk voor elke dienst, maar voor de leerdienst wel in het bijzonder. Om deze reden zijn we met een kleine commissie begonnen een serie boekjes samen te stellen rond de leerdiensten, met de titel Ik weet wat ik geloof. Deze boekjes kunnen thuis in de gezinnen gebruikt worden, maar ook voor en tijdens de dienst zelf.
De beoogde doelgroep van deze boekjes is ‘de jongeren in de kerk’ – een erg heterogene groep. Hoe bereik je met één uitgave zowel een kind van zeven als een scholier van zestien? De oplossing is een uitgave met voor iedere dienst drie onderdelen: voor het gezin, voor kinderen en voor jongeren. Elk onderdeel beslaat een dubbele pagina; in ieder boekje komen zes à zeven Zondagen aan de orde.
Wat neem je nu in zo’n boekje op? Allereerst de catechismustekst zelf. Nu is de Heidelbergse Catechismus oorspronkelijk voor kinderen geschreven, maar hij is met zijn archaïsche woorden, theologische termen, en lange en complexe zinnen bepaald niet eenvoudig. We stellen daarom op basis van verschillende Duitse en Nederlandse versies een hertaling samen, die de tekst toegankelijker maakt, zonder af te doen aan de inhoud. Lange zinnen worden opgeknipt, informatie wordt herschikt, archaïsche woorden worden vervangen door een hedendaags equivalent. Wel laten we ruimte voor een bepaalde mate van theologisch en kerkelijk taalgebruik. Deze versie gaat verder dan de PKN-versie die bijvoorbeeld in de HSV-jongerenbijbel staat afgedrukt, maar blijft dichter bij de oorspronkelijke tekst dan de hertaling van dr. Verboom. Antwoorden worden bijvoorbeeld niet ingekort. Zo blijft de hertaling goed te gebruiken naast de oorspronkelijke tekst.
De hertaling wordt in de dienst veelal naast of in plaats van de oorspronkelijke tekst gelezen. Een voorbeeld van een hertaalde vraag:
125. Wat is de vierde bede?
‘Geef ons heden ons dagelijks brood.’ Dat wil zeggen: geef ons alstublieft alles wat we voor ons dagelijks leven nodig hebben, zodat we erkennen dat al het goede alleen van U komt, want onze zorgen en inspanningen en zelfs Uw gaven doen ons geen goed zonder Uw zegen. Zo leren we alleen op U te vertrouwen, en niet op schepselen.
Voor jongere kinderen geven we een korte weergave van de Zondag in stellende vorm. Als voorbeeld Zondag 46:
We mogen God ‘onze Vader’ noemen. Hij zorgt nog beter voor ons dan de beste vader op aarde.
We bidden ‘die in de hemelen zijt’, zodat we goed begrijpen dat God geen gewone Vader is. Hij is almachtig, dat betekent dat Hij alles kan.
Daarnaast willen we kinderen en jongeren aan het denken zetten over het thema van de Zondag. Dat kan door middel van een leesstukje, een verhaaltje, een doordenkertje, stellingen om vooraf of achteraf in het gezin te bespreken, vragen om over na te denken, een bijbeltekst, een puzzel… Het gebeurt regelmatig dat de predikant hier tijdens de preek naar verwijst. Ook nemen we de liederen op die dr. H. van ’t Veld bij de catechismuszondagen schreef.
De boekjes worden samengesteld door een commissie van drie personen. We hebben noch de tijd, noch de capaciteit om al het materiaal rond de catechismusdienst zelf te ontwikkelen, en daarom maken we waar mogelijk gebruik van bestaand materiaal. Zo nemen we bij veel Zondagen stukjes op uit de catechisatiemethode Zeg nu zelf (drie delen; A. Slob-van der Lugt e.a., Barneveld, 2013-2015).
Deze opzet brengt wel met zich mee dat de boekjes niet zomaar hergebruikt kunnen worden in een andere gemeente of in een volgende leergang. Uitgeverijen hebben ons toestemming gegeven om (al dan niet tegen een vergoeding) teksten over te nemen, maar deze toestemming geldt nadrukkelijk een enkele oplage voor plaatselijke verspreiding.
De boekjes hebben inmiddels een vertrouwde plaats gekregen in de gemeente en worden door jongeren én ouderen gewaardeerd.
Paulus-Jan Kieviet
GOUDA: Kinderleerdiensten
Hervormde Gemeente Gouda, Sint Jansgemeente wijk A en B
De kinderleerdienst in de St.-Janskerk te Gouda is een vorm van kindernevendienst, waarin aangesloten wordt bij wat aan de orde komt in de middagdienst in de kerk, die meestal het karakter heeft van een leer- of verdiepingsdienst.
De visie achter de kinderleerdienst kan worden samengevat in twee woorden: ‘Samen leren’. De inspiratie hiervoor komt uit Nehemia 8:1-13, waar het gaat over het lezen van het boek van de wet door de priester Ezra. Daarbij wordt iedereen betrokken (vs. 4: ‘de mannen, de vrouwen en zij die wat hun verstand betrof in staat waren ernaar te luisteren’) en er worden naast Ezra ook anderen bij ingeschakeld (vs. 8, 9) ‘zodat men de voorlezing begreep’. Het eindigt met het vers: ‘Toen ging al het volk weg om te eten en te drinken, om uit te delen en grote vreugde te bedrijven, want zij hadden de woorden begrepen die men hun bekend had gemaakt.’ Doel is dat de kinderleerdienst eraan bijdraagt dat allen – ook de kinderen op hun niveau – begrepen hebben waar het over ging. En dat er na afloop, bijvoorbeeld thuis in gezinsverband, over nagepraat kan worden om dat wat geleerd is in de kerkdienst en op de kinderleerdienst uit te wisselen, er samen van na te genieten, en het in de praktijk te gaan brengen.
Uitwerking
Het principe is dat de kinderleerdienst over hetzelfde gaat als de kerkdienst. Dit kan de Zondag uit de Heidelbergse Catechismus zijn die aan de orde van behandeling is, of een door de wijkpredikanten gemaakte keuze voor een (sub)thema voor behandeling in een leer- of verdiepingsdienst. Als de dienst een ander karakter dan een leerkarakter heeft (bijvoorbeeld een dankzeggingsdienst na de viering van het avondmaal), dan probeert de kinderleerdienst die invulling te volgen. Met de wijkpredikanten is van tevoren overleg over waar zij over gaan preken. Daar wordt door een commissie materiaal bij gezocht – bijvoorbeeld uit kindernevendienstmethoden – dat aansluit bij de thematiek en/of de keuze van het bijbelgedeelte door de predikanten. Als er een gastvoorganger is, heeft de kinderleerdienst een vrije keuze of slaat zij een brug tussen de voorgaande en de volgende dienst. Het is mogelijk om voor de twee oudste groepen basiscatechese te geven (bijvoorbeeld met gebruikmaking van de hgjb-methode On Track) in plaats van aan te sluiten bij de kerkdienst.
Vormgeving
De kinderleerdienst telt zes groepen, volgens de groepen van het basisonderwijs (3 tot en met 8). Elke groep bestaat uit 15-25 kinderen, telt drie leidinggevenden (waarvan er steeds twee aanwezig zijn), en komt in zijn eigen ruimte bij elkaar. Als er een preek is over de catechismus, wordt na de Schriftlezing voor de preek door de predikant vragen gesteld (bijvoorbeeld uit De catechismus voor kinderen van W. Verboom) aan een kind van steeds een andere groep, dat die vragen beantwoordt. Na het lied voor de preek verlaten de kinderen op geordende manier de kerkdienst om naar hun eigen kinderleerdienst te gaan. De kinderen keren niet terug in de kerkdienst, maar sluiten hun eigen dienst af in hun eigen groep.
Rooster
Er is kinderleerdienst wanneer er op zondag om 17.00 uur in de St.-Janskerk een dienst is die uitgaat van de St.-Janswijkgemeenten A en B. Kinderleerdienst start elk nieuw seizoen op de jaarlijkse startzondag, enkele weken na de start van het schooljaar. Er is geen kinderleerdienst tijdens feestdagen en schoolvakanties tijdens het seizoen, wel op de zondagen aan het einde van die vakanties. In de praktijk betekent dit dat er ongeveer twintig keer per jaar kinderleerdienst is. In de berichtgeving aan de gemeente wordt aangegeven wanneer er kinderleerdienst is. Driemaal per seizoen verschijnt er een nieuwsbrief van de kinderleerdienst. Aan het einde van het seizoen is er een overstapdienst voor kinderen uit groep 8 die na de zomervakantie op catechisatie verder gaan met leren.
Ds. M.C. Batenburg
NOORDWIJK: Leer Hem kennen
Catechismusprediking, met hart voor jongeren
Protestantse Gemeente Noordwijk, Hervormde wijkgemeente Ichthus
Kunnen wij tieners, twintigers en dertigers nog gereformeerde noties uitleggen en leren verstaan? Voor veel (?) ouderen klinkt de inhoud van de catechismus nog vertrouwd in de oren, maar jongeren ‘hebben er niet zo veel meer mee’. Wij willen in Noordwijk op een gereformeerde wijze deel uitmaken van de Protestantse Kerk in Nederland, maar dan is het nodig dat ook de jongste generatie binnen de gemeente de kern van de gereformeerde belijdenis vat. Oudere generaties worden opgeroepen om aan deze overdracht van geloofswaarheden actief deel te nemen. Zij moeten het hun kinderen inscherpen.
In wijkgemeente Ichthus van de Protestantse gemeente te Noordwijk hebben wij ons in het voorjaar van 2013 op deze prediking van de catechismus bezonnen. We waren op dat moment weer toe aan een nieuwe start. Maar hoe?
Ons uitgangspunt: Wij vinden het belangrijk dat gereformeerde noties, zoals in de Heidelbergse Catechismus verwoord zijn, steeds weer aan de orde gesteld worden. De inhoud is blijvend actueel. Kennis van theologische hoofdzaken is belangrijk om de Bijbel beter te begrijpen. Wij willen de inhoud van dit praktische leerboekje doorgeven aan de volgende generaties.
Onze doelstelling: We willen oud en jong voor de ‘leerdiensten’ winnen. Om dat te bereiken onderstrepen wij de volgende zaken. Goede voorbereiding door de predikant is een must. Daarvoor biedt de gemeente hem alle ruimte en tijd. De preek zal fris en verstaanbaar moeten zijn, waarin oude, actuele en eigentijdse vragen een plekje kunnen krijgen. We kiezen voor catechismusprediking op een thematische wijze (alle Zondagen komen aan de orde, maar geclusterd), waarbij de relatie met een bepaald sprekend bijbelgedeelte erg belangrijk is. De gemeente krijgt bij elke dienst een passend werkblad, waarin de tekst van de catechismus in verschillende edities onder de aandacht gebracht wordt van jong en oud, met daarbij passende citaten en opdrachten. Het werkblad bevat ook een overzicht van de inhoud van de preek en de te zingen liederen. Het thema van de leerdiensten is: ‘Leer Hem kennen’. In de diensten waarin de Heidelberger centraal staat, gaat het om het leren kennen van Jezus.
Onze werkwijze: Er is een commissie gevormd die bestaat uit een ambtsdrager, een tweetal hoogopgeleide jongeren die om beurten de vergadering bijwonen, een lid van de gemeente die nog maar kort geleden tot geloof gekomen is, een moeder (die namens een gezin deelneemt aan het gesprek, nadat zij eerst thuis een en ander besproken heeft) en de predikant. Ongeveer drie weken voor de desbetreffende dienst komt de commissie bij elkaar en bespreekt de inhoud van de Zondag die aan de orde is. Ter voorbereiding van de commissievergadering is de uitleg en zijn commentaren van anderen beschikbaar. We luisteren goed naar de tekst zelf en proberen dat te doen met de oren van onze kerkgangers, mensen die nu leven. Wat belangrijk is voor de preek, wordt genoteerd. Verrassend is het te ontdekken hoe de leden van de commissie soms totaal andere dingen aan de orde stellen. Als predikant leer je een andere wereld kennen. Een goede gelegenheid om ‘out of the box’ te denken.
Onze uitwerking: Bij de samenstelling van het werkblad, dat de commissie verzorgt en uitdeelt, is er over en weer tot op het laatste moment contact. Iedereen krijgt een kleurig werkblad bij binnenkomst in de kerk. Elk werkblad is anders en heeft iets origineels. Na de preek leest één van de kinderen samen met de predikant de betreffende Zondag uit een kindercatechismus, als afsluiting en samenvatting van de preek. Op de website van wijkgemeente Ichthus is een map waarin alle informatie over dit project, audiobestanden en werkbladen te vinden zijn.
We leren samen van elke dienst. Het is een intensief, maar uiterst leerzaam proces. Samen komen we dichter bij de vragen van de gemeenteleden, ouderen, maar juist ook jongeren. Ook in de wijkkerkenraad worden regelmatig vragen over de diensten gesteld en opmerkingen daarbij gemaakt. Het is heel goed om je als predikant kwetsbaar op te stellen en de kwetsbaarheid van commissieleden te ervaren. Wanneer vervolgens de uitgewisselde ervaringen, vragen en opmerkingen verwerkt worden, zijn we weer een stapje dichter bij het doel: Leer Hem kennen. Dat ik Hem kenne en de kracht van Zijn opstanding.
Ds. F. van Roest
KAMPEN-NOORD: Op weg naar een eigentijdse leerdienst
Eudokiakerk – Gereformeerde Kerk Vrijgemaakt Kampen-Noord
Leerdienst onder druk
De laatste jaren heeft de kerk van Kampen-Noord te maken met een teruglopend aantal kerkgangers in de tweede dienst, zoals dat overigens in de meeste vrijgemaakte kerken het geval is. Uit gericht onderzoek bleek dat de oorzaken daarvan tamelijk divers zijn. Vaak liggen die overigens op een ander niveau dan de vraag of de invulling van de tweede kerkdienst zelf nog wel als zinvol of aantrekkelijk wordt ervaren.
In de bezinning op deze kwestie kwamen we tot de conclusie dat daarom niet te verwachten valt dat een verandering van karakter zal leiden tot substantiële omkering van de leegloop uit de tweede kerkdienst. Wel kan de aanleiding van de terugloop ons ertoe brengen met andere ogen te kijken naar het karakter van de tweede dienst en op inhoudelijke gronden te zoeken naar verbeteringen.
Leerdienst dringend gewenst: Vanuit het genoemde gezichtspunt kwamen we opnieuw onder de indruk van de betekenis die de middagdienst heeft gehad voor de gereformeerde traditie. Daar is de gemeente gevormd in haar kennis van de belijdenis en heeft ze geleerd die in haar hart te sluiten. Er is geen reden te denken dat dat in onze tijd anders zou zijn. Integendeel. Kennis van de christelijke geloofsinhoud en het vermogen deze te verbinden aan de levenspraktijk staan behoorlijk onder druk. Allerlei alternatieve visies komen binnen en worden vaak niet voldoende gepeild. De huidige context maakt dat juist vandaag voor gereformeerden kennis van de leer van de Bijbel urgent is. Er is dus geen inhoudelijke reden om juist vandaag met deze traditie te breken. Er valt eerder veel voor te zeggen haar vandaag te versterken en waar nodig te optimaliseren. Gelet op allerlei ontwikkelingen en nieuwere inzichten in leerprocessen moeten daar genoeg mogelijkheden voor zijn.
Intussen was de middagdienst in de praktijk voor het gevoel van veel kerkgangers een herhalingsoefening van de morgendienst geworden: opnieuw een echte preekdienst en liturgisch geen eigen profiel. Daarom kozen we voor de optie de middagdienst consequent als een echte leerdienst in te richten in een eigentijdse vormgeving.
Uitwerking
Een en ander heeft geresulteerd in een strak format, waarin het leerproces centraal staat en de liturgische vormgeving daaraan dienstbaar is (geen herhaling van centrale liturgische elementen uit de morgendienst, liedkeuze sober en strikt in lijn met het leerthema, gebeden strikt in lijn met het leerthema en geen uitgebreide voorbede voor kerk en wereld).
Er zijn in het vastgestelde format twee elementen die de vernieuwing ten opzichte van het verleden profileren. In de eerste plaats is de preek principieel dialogisch geworden. De voorganger verplicht zich de preek interactief te houden en biedt twee (op de grootte van de samengekomen gemeente afgestemde) werkvormen aan, die helpend zijn om het leerproces ook actief op gang te brengen tijdens te dienst.
In de tweede plaats wordt per korte serie (meestal een cluster van drie leerdiensten) een zogenaamde blokactiviteit georganiseerd. In een doordeweeks belegde samenkomst wordt de thematiek van de betreffende leerdiensten uitgediept in groepswerk en praktisch geoefend in een gezamenlijke activiteit. Het leerproces krijgt zo ook het karakter van een gedeelde geloofspraktijk. (Voorbeeld: Bij een cluster preken over het laatste deel van de catechismus was de blokactiviteit gewijd aan gebedsvormen en –houdingen.)
Evaluatie
Inmiddels is een jaar lang dit experiment beproefd en de resultaten stemmen positief. Hoewel sommigen (voorgangers zowel als kerkgangers) moeten wennen aan het interactief karakter van de preek, wordt wel duidelijk dat het leerproces op deze manier veel actiever gedeeld wordt. Achteroverleunend de preek aanhoren is nauwelijks meer mogelijk.
Nadeel bij de blokactiviteit is verminderde deelname ten opzichte van de kerkdienst vanwege de doordeweekse planning. Tegelijk ligt hier een groot voordeel. Er wordt een duidelijke brug gelegd tussen de kerkdienst en de dagelijkse praktijk. Bovendien is dit in de beleving van de deelnemers een waardevolle aanvulling en concretisering van het leerproces, die hulp biedt om het leerproces vorm te geven met hart en mond en handen. Een vorm van groeiend discipelschap die dicht bij huis ligt en goed te verwezenlijken is.
Prof. dr. C.J. de Ruijter
ZOETERMEER: New City Catechism
In Zoetermeer houden de Christelijke Gereformeerde Kerk, de Gereformeerde Kerk vrijgemaakt en de Nederlands Gereformeerde Kerk hun leerdiensten gezamenlijk. Omdat verandering van spijs nog weleens wil doen eten, wordt in 2015 in plaats van de Heidelbergse Catechismus de New City Catechism van ds. Tim Keller uit New York besproken. De New City Catechism behandelt in 52 vragen en antwoorden de kerninhoud van het christelijk geloof. Inspiratiebronnen zijn de Heidelbergse Catechismus, de grote en kleine catechismus van Westminster en de Geneefse Catechismus van Calvijn.
De leerdiensten worden wekelijks voorbereid door een van de predikanten met een groepje gemeenteleden. Deze gemeenteleden leveren niet alleen input op het punt van vragen en ideeën, maar verzorgen ook een kindermoment. Daarnaast doen ze, als dat past, een Schriftlezing of spreken ze een gebed uit.
Hier volgt een korte beschrijving van hoe vraag en antwoord 4 van de New City Catechism aan de orde is gekomen.
Op de vraag ‘Hoe en waarom schiep God ons?’ luidt het antwoord: ‘God schiep ons als Zijn evenbeeld, mannelijk en vrouwelijk, om Hem te kennen en lief te hebben, om met Hem te leven en Hem groot te maken. Je leeft als mens dus naar Gods bedoeling als je leeft tot Zijn eer.’
Er worden twee liederen gezongen over de grootheid van God die we in de schepping zien. Daarna wordt aan de kinderen de vraag gesteld: ‘Wat heb je je moeder gegeven toen ze jarig was?’ Er volgt een hele opsomming waarna een (vooraf geïnstrueerde) slimmerik antwoordt: ‘Niets, want ze heeft alles al!’ ‘Is het eigenlijk niet net zo met God?’ luidt de vraag. ‘Alles ís al van Hem!’ Even later zingen we uit Opwekking Kids lied 223.
De eerste Schriftlezing is Genesis 1:26-31. Op het projectiescherm verschijnt een opdracht met het oog op de verkondiging: noteer tijdens het luisteren één zin die je raakt. Voordat de preek begint, luisteren we naar een eigentijdse bewerking van Psalm 8 (Psalmen voor Nu).
De preek is opgebouwd uit twee delen. Het eerste deel duurt tien minuten en gaat over de mens die is geschapen als evenbeeld van God. Direct daarna volgt de tweede Schriftlezing: Genesis 24:1-9. Antwoord 4 van de New City Catechism vertelt immers ook hoe de relatie tussen God en mens in de praktijk gestalte krijgt. Of in elk geval moet krijgen. In het verhaal van Abraham en zijn knecht Eliëzer zien we daarvan iets weerspiegeld. Vóór Izak werd geboren had Eliëzer de kans om alle rijkdom van Abraham te erven. Als die kans door de geboorte van Izak is verkeken, mag juist híj voor Izak een vrouw gaan zoeken. Vanuit het moderne levensgevoel zouden we zeggen: Eliëzer zal dat wel mopperend doen. Maar Eliëzer doet het juist gewetensvol en met veel liefde. Abraham is immers ook altijd goed geweest voor hem…!
De preek loopt uit op een soort persoonlijk getuigenis van de dominee waarin hij uitlegt dat de uitdrukking ‘vreze des heren’ hem vervulde met een zekere huiver. Hij hoorde er ook genegenheid in, intimiteit, vrezen in de zin van eerbiedige liefde en vertrouwelijke omgang, zoals hij het had geleerd van de juffrouw op school met Psalm 25 vers 7: ‘Gods verborgen omgang vinden / zielen, daar zijn vrees in woont; / ’t heilgeheim wordt aan zijn vrinden, / naar zijn vreêverbond, getoond.’
In antwoord op de verkondiging zingt de gemeente in wisselzang Psalm 8. Prachtig klinkt het als de vrouwen vragen: ‘Wat is de mens, dat Gij aan hem gedenkt?’ en de mannen antwoorden: ‘Gij doet hem heersen over zee en land, ja, al Uw werken gaaft Gij in zijn hand.’ Even later zingen allen eenstemmig:
‘Heer, onze Heer, hoe heerlijk en verheven
hebt Gij Uw naam op aarde uitgeschreven.
Heer, onze God, hoe vol van majesteit
hebt Gij Uw naam op aarde uitgebreid.’
Opnieuw wordt de opdracht voor de verkondiging op de wand geprojecteerd: welke zin heeft je tijdens de verkondiging geraakt? Vanuit verschillende hoeken van het kerkgebouw worden spontaan antwoorden gegeven. Opvallend is de grote variatie in antwoorden. Nadat verschillende mensen iets hebben genoemd, gaat de dominee voor in dankzegging en gebed. Opwekking 70 is het slotlied, een belijdenis waarin iets doorklinkt van Psalm 8. Een loflied ook op onze Schepper.
De dienst is als inspirerend ervaren. Het is goed om de ‘oude leer’ − in een nieuwe vorm − weer uitgelegd te krijgen en om geholpen te worden bij het leggen van de verbinding tussen leren en leven.
Drs. A.P. van Langevelde, predikant
