Religie is hot
In het boek Waar ik je zoek verteld Werner Pieterse de eeuwenoude Bijbelverhalen opnieuw. In deze blog vertelt hij hoe dit boek tot stand is gekomen.
Religie is hot. Ook het festival ‘dat steden beter maakt’ in Pakhuis de Zwijger in Amsterdam maakt ruimte voor Urban religion. ‘Religion is here to stay’. De secularisatiegedachte, dat met het voortschrijdend inzicht religie vanzelf wel zou verdwijnen, is nu toch echt voorgoed achterhaald. Nu en dan borrelt het nog even op. Een ingezonden brief in NRC, een boze ex- gereformeerde in Trouw. Het zijn vooral bevrijde grijsaards die hun ongeloof nog belijden. Slaapverwekkend als de columns van Youp van ‘t Hek; gedoogd gemopper van een oude man.
Tussen alle hippe vormen, zoekt ook de gevestigde kerk haar weg. Pioniersplekken, stadsdominees, citychurches, stadskloosters. Prachtige broedplaatsen vol energie en ideeën. Ondertussen hangt in veel klassieke gemeentes een sfeer van verval. ‘Wij zijn de laatste’. Sommigen van mijn gemeenteleden maakten de sluiting van drie kerken mee. Ten onrechte. De kerk heeft een schat in huis. Een kracht die ze zelf veel te vaak onderschat.
Waar ik als stadsdominee iets over deze schatten vertel, ontmoet ik nieuwsgierigheid, vragen, bewondering, gretigheid soms om meer te horen van het oude verhaal en de eeuwenoude gemeenschappen die het verhaal vieren. De oeroude gang van de feesten door het jaar, de oude gebruiken, maar vooral toch die oude teksten wekken fascinatie tijdens de Bijbeltafels in de stad, bij leerkrachten en schoolklassen, in gesprekken met schoolbestuurders, bij bezoekers van een plaatselijke talkshow in het café. Het oude verhaal wil weer gehoord worden zeg ik dan, want dominee blijf ik. Niet gepopulariseerd of versimpeld, liefst zonder moraal, met de scherpe kanten van die vreemde God die soms vol liefde, maar soms vloekend en tierend aan het woord komt, en vooral met de vragen die hij achterlaat en zonder al die te snelle vrome antwoorden.
Maar hoe maak je kennis? Hoe begin je en waar? Wie eenmaal begint heeft zoveel te ontdekken, te vertellen, uit te leggen, te lezen. De Bijbel is een ontoegankelijk boek, en veel leeswijzers benemen je de ruimte. Vragen uit nieuwe contacten met oude verhalen hebben me verleid tot het schrijven van mijn tweede boek. Waar ik je zoek. Ik heb het geschreven vanuit de diepe overtuiging dat het begint met de tekst. Trouw aan het oude ‘in den beginne’ vertel ik de Bijbelverhalen opnieuw. Twaalf verhalen woord voor woord. Daartussen parafraseer ik in sobere bewoordingen het grotere verhaal. Zo verschijnt de lange lijn van het Bijbel verhaal en lichten de momenten op die als variaties in een fuga.
Naast de teksten lever ik kort commentaar in woord en beeld. Niet om te interpreteren, maar om te bevragen, te verwonderen, te inspireren. Woorden en beelden uit theologie, muziek, gedichten en beeldende kunst. Niet om te debatteren, maar om verwondering te wekken op nieuwe plaatsen, en in de oude kerken. Niemand heeft het doel van het boek (en ook in diepere zin van waar het in Bijbel om gaat) beter verwoord dan Paul Auster in het citaat dat ik jaren terug onderstreepte: ‘For this is the function of the story: to make a man see the thing before his eyes by holding up another thing to view’. Want ‘The miracle is among us’ naar een ander citaat (van Marilynne Robinson) dat al jaren met me meereist.
‘Religion is back’, maar het wonder was er altijd al. Het wonder begint bij deze oude teksten. Het is aan de kerken om tegen ieder die zich inspant in nieuwe hippe vormen de woorden tot Augustinus te blijven herhalen:
‘Neem en lees’.
Lees hier een voorpublicatie van het boek.
Waar ik je zoek / Werner Pieterse / Uitgeverij Kok / als paperback en als e-book
Meer boeken over de Bijbel
[huge_it_portfolio id=”23″]
