Menu

Basis

Rust en ruimte?

Uit onderzoek onder twintigers blijkt… dat ze eigenlijk niets bijzonders zoeken. Het verlangen zich te verbinden met anderen lijkt hun grootste wens. Hoe komen we daaraan tegemoet?

Mw. drs. D.F. Berensen-Peppink is theoloog en trajectbegeleider IZB Focus. Als onderzoeker schreef ze samen met Nynke Dijkstra e.a. het projectboek bij de missionaire ronde: Deel je leven – uitnodigend kerkzijn met twintigers.

‘Vlak bij je huis is een plek waar je op adem kunt komen.

Waar je stilte vindt.

Waar je je geborgen weet. Een plek om rust te vinden. Om na te denken.

Om te bidden, als je dat wilt.’

Dit zijn woorden van de flyer die in Nieuw-Vennep uitleg geeft bij het verkeersbord dat op het kerkplein van de Witte Kerk prijkt. Als variant op Park and Ride: R+R. Rust en ruimte. Vergelijkbare uitnodigende woorden las ik in de PR van de Noorderkerk in Amsterdam, waar ik een tijdje werkte. De kerk als een ‘Huis voor de ziel’. Open en toegankelijk.

Zijn dat woorden die bij jouw kerk passen? Of woorden die iets weergeven van het verlangen dat je zelf kunt hebben met betrekking tot de kerk?

Als er íets is dat voor twintigers belangrijk is als het gaat om kerk-zijn, dan is het dat er te midden van alle hectiek mensen zijn die tijd willen nemen. Om te luisteren. Mensen die je écht zien. Die tijd nemen en niet bang zijn voor je kwetsbare ups en downs. Die je persoonlijk uitnodigen om te delen van je zoektocht door dit leven.

Het is alweer een paar jaar geleden dat ik onderzoek deed onder drie groepen twintigers in dorpskerken uit de Protestantse Kerk in Nederland.

‘Persoonlijke benadering’, ‘saamhorigheid’ en ‘relevantie’ waren drie kernbegrippen, die telkens terugkwamen in het onderzoek. Belangrijk was dat het in de kerk ergens over gaat. Dat de kerk vooral volop geloofsgemeenschap is. Een plek om met andere generaties open over God te praten. Maar ook een plek om gezien te worden en rust te vinden.

… dat er te midden van alle hectiek mensen zijn die tijd nemen om te luisteren

Altijd bereikbaar…

Zelf behorend tot de pragmatische generatie (dertigers) merk ik ook hoezeer ik gewend ben geraakt aan het altijd bereikbaar zijn. De telefoon gaat altijd mee, ook mijn laptop geeft me telkens meldingen en herinneringen. Op het moment dat ik dit artikel schrijf is mijn telefoon al bijna een dag weg, leeg en niet te vinden.

In eerste instantie dacht ik vanmorgen: ‘Dat is mooi, dan kan ik ongestoord aan het artikel werken.’ Maar het gekke is… ik voel me onthand en onrustig. Denk telefoontjes te missen en appjes. Het continu bereikbaar zijn – en willen zijn – heeft zo zijn weerslag op ons leven.

Hoe vaak gebeurt het niet dat ik net naar mijn telefoon kijk, terwijl mijn dochter ook graag iets wil vertellen. Mijn dochter van zeven bedacht er zelfs een woord voor; ‘Mam, stop eens met dat “geklummel”…’ En ze heeft zó gelijk! We moeten er met z’n allen voor waken en heel bewust investeren in echte verbinding. Met God en met elkaar!

De schijn-verbinding van social media versterkt eenzaamheid. En heeft ons meer in de ban dan we zelf willen weten. Het risico ervan is dat we persoonlijke relaties inwisselen voor meer oppervlakkige relaties. Je hoeft maar even te googlen op twintigers en je leest een kop als deze: ‘Millennials; jong, knap, slim en eenzaam’. Een artikel over eenzaamheid onder twintigers. Luc Goossens, ontwikkelingspsycholoog, kwam na onderzoek tot de – helaas baanbrekende – ontdekking dat eenzaamheid júist piekt bij twintigers.

Modewoord

‘Quarter-life-crisis’ is helaas geen ‘modewoord’, zoals weleens opgemerkt wordt, maar een belangrijk signaal dat aandacht vraagt in kerk en samenleving. Ook ‘post-adolescentie’ is niet iets nieuws, maar de levensfase van twintigers zo tussen adolescentie en volwassenheid in. Een vergeten levensfase, waar Friedrich Schweitzer met scherpe bewoordingen aandacht voor vraagt. Hij stelt dat ‘als kerk en theologie zich niet met évenveel zorgvuldigheid verdiepen in de leefwereld van post-adolescenten, zoals ze gewend zijn te doen in de bestudering van de christelijke bronnen, dat de distantie tussen de kerk en die post-adolescenten niet te overbruggen zal zijn.’

In Hilversum speelt pionier en wellnesscoach Tjitske Volkerink met het Christelijk Spiritueel Centrum heel goed in op dit verlangen naar rust en meditatie. Goed om die tip ook aan zoekende twintigers door te geven. www.christelijkspiritueelcentrum.nl

Er liggen volop kansen als het gaat om twintigers en het aanbod van kerken om twintigers te helpen in hun spirituele zoektocht. Veel kerken hebben hier onbewust een hiaat in het kerkelijke aanbod. In de praktijk zie je dat men hoopt dat jongeren vanuit jeugdwerk door zullen stromen naar kringen of andere volwassen-ontmoetingen, maar de kloof is inderdaad voor – veelal zoekende – twintigers moeilijk te overbruggen. Twintigers vragen om specifieke aandacht. De vraag is niet: Hoe krijgen we twintigers terug in de kerk? Maar: Hoe kunnen we daar kerk zijn waar twintigers zijn? Het mág ons niet koud laten, dat zich in de afgelopen 15 jaar ruim vier voetbalstadions vol, zo’n 200.000 (!) twintigers en dertigers, lieten uitschrijven uit de Protestantse Kerk in Nederland.

Spade dieper…

Het is essentieel en cruciaal om de spade dieper in de grond te steken. Het woord cruciaal brengt ons bij het kruis. Als teken van verzoening en herstel, van verbinding tussen God en mensen. Het brengt ons bij Christus, die gisteren, vandaag en tot in eeuwigheid dezelfde is.

De cijfers zijn als een wake up call, om ons terug te brengen bij de kern. Bij Jezus Christus die als goede herder zelf zijn leven gaf voor de schapen. En ons in zijn gelijkenis vertelde hoe belangrijk het is om ook voor één schaap oog te hebben.

Focus

In een twintigtal protestantse kerken is men gemeente-breed van jong tot oud bezig met het tweejarige Focustraject, een initiatief van de missionaire organisatie IZB. Precies vanuit dit verlangen: vanuit de focus op Jezus ook meer oog te krijgen voor de omgeving. Ook voor twintigers in je eigen netwerk. Focus op Jezus is kiezen voor rust en ruimte, is kiezen zoals Maria dat deed. Zitten aan de voeten van haar Meester. Vol verlangen om te horen wat de Gastheer te zeggen heeft.

En juist dáár… aan Jezus’ voeten, kan het zo maar gebeuren dat je geraakt wordt door Zijn diepe liefde voor jou. Onvoorwaardelijk geliefd in een voorwaardelijke prestatiecultuur. Die oefening in stilte, rusten aan Jezus’ voeten, kan op allerlei manieren. Van een wandeling in het bos, tot samen met anderen met behulp van Lectio Divina mediteren rondom de Bijbel.

De persoonlijke benadering, de interesse in hun mening, dát maakte het verschil!

LRP

Als het gaat om de twintigers van je kerk, kun je beginnen met een uitdraai met namen van twintigers uit LRP. Ga samen met oud-clubleiding – en een paar twintigers! – in gesprek over de namenlijst.

Wie kennen we nog? En op welke manier kunnen we hen laten weten dat we aan hen denken? Een kaartje? Een uitnodiging gewoon thuis bij de leiding van vroeger? Zoekend naar natuurlijke lijntjes. Kijk samen of er een groepje is dat je gericht wilt uitnodigen voor een open gesprek over hun leven, over geloof en kerk. En bid ook samen voor de namen op de lijst.

Deel je leven…

Kortom: Op welke manieren laten wij merken dat we de nieuwe generaties Y en Z echt zien?

En een andere belangrijke vraag als het om generaties gaat: wordt in onze gemeente de kracht van elke generatie benut? Durf daar ook kritisch naar te kijken. Om hier heel gericht mee aan de slag te gaan kun je via de webshop van de Protestantse Kerk het projectboek van de laatste missionaire ronde bestellen: Deel je leven – uitnodigend kerkzijn met twintigers.

Hoe kunnen we dáár kerk zijn waar twintigers zijn…?
Leestip: Ygenweis, generatie Y ontmoet X, pragmaten en babyboomers.

Hoopvol

Voor mijn onderzoek heb ik natuurlijk heel wat interessante boeken gelezen, maar het mooist waren de gesprekken met twintigers zelf. Er waren er die al jarenlang niet meer in de kerk kwamen, maar die enthousiast waren dat hun dominee hen voor dit onderzoek gevraagd had. Die persoonlijke benadering, de interesse in hun mening, het is zo eenvoudig, maar dát maakte het verschil! Die gesprekken vond ik hoopvol! Uitnodigend kerk-zijn begint klein. Met een persoonlijke uitnodiging aan een handvol twintigers voor een open gesprek over kerk en geloven. Gezien willen worden is een diep menselijk verlangen. Jezus wist dat ook. Denk eens aan Zacheüs, die ondanks zijn omgeving, door Jezus gezien werd! En denk eens aan Jezus zelf, die het te midden van telkens morrende Farizeeën en schriftgeleerden nodig had zich terug te trekken om ‘alleen te zijn met zijn Vader’. Die verbondenheid met Zijn Vader gaf Hem de kracht en de moed om vol te houden. Ook te midden van mensen met een andere mening.

Verlangen naar verbinding

Afgelopen jaar verscheen van Brené Brown een boek met de titel: Verlangen naar verbinding – er echt bij horen en de moed om alleen te staan. Daarin schrijft Brown: ‘Er echt bij horen is de spirituele oefening van zo diep geloven in en horen bij jezelf dat je je meest authentieke zelf met de wereld kunt delen en zowel deel van iets kunt uitmaken als alleen staan in de wildernis als iets sacraals kunt ervaren.’ Voor mijzelf verwoord ik het zo: ‘Er echt bij horen is een geloofsoefening van zo diep geloven en horen bij de Schepper – die mij beter kent dan ik mezelf ken – dat die verbondenheid mij helpt om mijn meest authentieke zelf met de wereld te kunnen delen. Alleen in die verbondenheid kan ik – zowel het deel zijn van een gemeenschap als het alleen staan in de wildernis – als iets sacraals ervaren.’

Stilstaand bij de eenzaamheid onder twintigers, besef ik hoevéél we als kerk hen eigenlijk te bieden hebben: Een luisterend oor. Een gesprek. Generaties die het aandurven om iets van hun leven te delen. Om kwetsbaar te zijn.

Hoe mooi zou het zijn als twintigers – te midden van de heersende prestatiecultuur – juist in de kerk een plek vinden waar rust en ruimte is. Een plek om iets op het spoor te komen van het mysterie van de verbondenheid met onze Schepper.

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken