Theatertekst: Job
Welke vraag wordt in onze tijd het meest gesteld?
‘Waar ben je?’
In deze tijd van mobieltjes en andere mobiele apparaten, van continue communicatie en virtuele aanwezigheid weten we nooit waar de ander is. En om de een of andere reden willen we dat wel weten – een evolutionair restant, misschien, uit de tijd waarin fysieke aanwezigheid verschil maakte. Dus: de vraag van onze tijd bestaat uit drie woorden: Waar ben je?
Dat is een vraag die mensen eeuwenlang aan God gesteld hebben: Waar ben je? Waar ben je, God?
Maar als het nu over God gaat, vragen veel mensen niet waar God is, maar of God is: Ben je er, God? Ben je daar ergens? Besta je?
Dus kunnen we het terugbrengen tot deze twee woorden: Ben je? Mijn God, ben je?
Maar het kan nog eenvoudiger. We kunnen terug naar één woord. Neem Job bijvoorbeeld – kent u Job?
Als ik Job noem, zou je kunnen denken dat dat ene woord Waarom? is. Waarom, o God, waarom dit lijden? Het is niet het woord waar ik het over heb, maar ik geef toe dat het soms neerkomt op dat simpele Waarom?
De vrienden van Job komen met antwoorden. Ze debiteren en herhalen allerlei aannames over God en lijden, over goddelijke straffen en een morele pedagogiek waarin lijden net zo noodzakelijk lijkt als het bestaan van God.
Maar Job weerstaat volhardend alle argumenten en rechtvaardigingen van zijn vrienden. Hij verlangt een antwoord van niemand anders dan van God. En hij vindt God aan zijn kant!
Die vraag in één woord, Waarom?, is een hele goede vraag, een hardnekkige vraag, maar ook een vraag waar we ongelukkig genoeg nooit een goed antwoord op hebben gevonden. Zelfs God geeft geen antwoord op dat Waarom?
Maar God antwoordt wel. God antwoordt Job. Niet door antwoord te geven op Jobs vraag, maar door antwoord te geven op Jobs roepen. En het antwoord dat Job krijgt is God zelf, de aanwezigheid van God.
Het ene woord dat Job uiteindelijk overblijft is niet waarom of waar of of, geen woord van bestaan of van uitleg, geen vraag en ook geen antwoord, maar simpelweg een uitroep. Ten slotte zegt Job alleen Jij! O God, jij!