Toegeven dat je eenzaam bent, doen we niet gemakkelijk

Willemijn de Jong nam voor Strijdkreet een interview af met Nels Fahner naar aanleiding van zijn nieuwe boek Eenzaam. Lees hier het interview.

‘Het laatste taboe’ noemde onze premier het tijdens een interview met Zomergasten. Toegeven dat je eenzaam bent, doen we niet gemakkelijk. Er zijn allerlei projecten in Nederland die eenzaamheid moeten bestrijden, maar toch lijkt het percentage van eenzame mensen niet te dalen: 40 procent van de Nederlanders voelt zich geregeld eenzaam. Nels ging langs bij Resto VanHarte, een keten van restaurants die eenzaamheid in de buurt bestrijdt, voor een artikel in dagblad Trouw. Dat was het begin van meer interviews over eenzaamheid, uiteindelijk resulterend in een boek over dit thema. Strijdkreet las het en stelde er een paar vragen over.

Er zijn volgens je boek verschillende vormen van eenzaamheid: sociale, emotionele en existentiële eenzaamheid. Welke vorm is het meest problematisch? “Daarover verschillen de meningen. Ik denk zelf dat sociale eenzaamheid, het missen van een kring mensen om je heen, heel  ingrijpend is. Maar dat geldt ook voor de eenzaamheid die er is als er plotseling een dierbaar persoon is weggevallen. Die eenzaamheid komt veel voor onder ouderen. Het lijkt een groeiend probleem, maar het aantal ouderen groeit ook. Als je ouder wordt, vallen er steeds meer mensen om je heen weg.

De existentiële eenzaamheid waar ik over schrijf in het boek, heeft meer te maken met het missen van zingeving in je leven. Iedereen heeft weleens een rotdag waarop je je eenzaam voelt. Maar dat blijvende gevoel van leegte en vervreemding van de wereld om je heen – dat maakt mensen depressief. Die eenzaamheid groeit doordat steeds meer mensen het moeilijk vinden om te weten waar ze voor leven. Ik was onlangs bij een avond voor dertigers over het zogenoemde dertigersdilemma. De zaal zat bomvol met jonge, net afgestudeerde mensen, die worstelden met grote levensvragen. Uiteindelijk is ieder mens eenzaam. Religie en zingeving helpen om daarmee om te gaan. Maar het is geen nieuws dat de kerken leeglopen, dus deze vorm van eenzaamheid groeit ook.

Je kunt een hoop mensen om je heen hebben, maar je toch eenzaam voelen. Het kan soms helpen als je de gelegenheid hebt om met andere mensen je levensverhaal door te nemen. Bijvoorbeeld zo’n activiteit waarbij mensen met elkaar praten over hun kinderen of het verleden. Het ophalen van herinneringen kan dan helpen. Je voelt je dan als het ware meer thuis bij je eigen levensweg. Het bestrijden van eenzaamheid begint met zelfkennis. Wie ben ik en wat zijn mijn waarden?”

Eenzaam

Eenzaam van Nels Fahner brengt het grote maatschappelijke probleem van eenzaamheid voor het voetlicht. Het doet verslag van een boeiende en schrijnende zoektocht naar de oorzaken en gevolgen, maar inspireert ook om te zoeken naar oplossingen. Voor dit boek interviewde de auteur ervaringsdeskundigen, filosofen, psychologen, beleidsmakers en mensen uit de praktijk, onder wie wetenschapper Anja Michielse, filosoof Ad Verbrugge en leken-benedictijn Wil Derkse.