Vegan church

Over christen zijn en vegan lifestyle

Dit jaar bestaat Vegan Church vijf jaar. In het eerste lustrumjaar komt op 14 maart het tweede boek uit. Na het succesvolle receptenboekje Van Alfalfa tot Omega-3, in 7 dagen op weg naar een plantaardig eetpatroon (2016) presenteert Vegan Church het boek Dier & Evangelie (2020). Welke beweging van christenen zit hierachter?

Vegan Church: platform in een christelijke wereld

Vegan Church is een platform van christenen met verschillende achtergrond. Of men nu lid is van een traditionele kerk of dat men een spirituele zinzoeker is, iedereen is welkom. De verbinding is het verlangen om goed te zijn voor Gods aarde en al Gods schepselen. Nu is dat op zich niets nieuws. Dichterschrijver en dominee Hans Bouma is al sinds de jaren 70 de pleitbezorger van eerbied voor het leven. Begin jaren 80 doen velen mee met het conciliair proces over ‘Vrede, gerechtigheid en heelheid van de schepping’. En Time2Turn van Youth for Christ wordt in de jaren 90 een succes. Niets nieuws, dus.

Toch is ‘christelijk geloven en Gods schepping’ in de mainstream van de kerken lange tijd geen populair thema geweest. Al helemaal niet vanaf de kansels. Langzaam komt daar verandering in. Er ontstaat een christelijke, groene wereld rond de thema’s duurzaamheid en dierenwelzijn. Boeken van Johan Graafland, Raymond R. Hausoul, Trees van Montfoort, Jan Schenderling en Martine Vonk vinden een plekje in de boekenkast en op de leestafel. Het in 2019 verschenen boek Het groene hart van het geloof. Zorg voor Gods wereld van Dave Bookless verkoopt goed.

Groen, groen, groen

Naast het uitgeven van publicaties willen christenen elkaar ook rond dit verlangen ontmoeten. Het CDA Duurzaamheidsnetwerk en het Christelijk Ecologisch Netwerk komen van de grond, net als de Groene-Kerken. In 2016 verschijnt de Groene Bijbel, geïnspireerd op The Green Bible (2008). Carla Dik-Faber (CU) lanceert de Groene Belofte. Dit wordt tijdens het congres GroenGelovig ondertekend door menig christelijke organisatie. Ook A Rocha Nederland staat aan de wieg van deze frisse groene beweging. De landelijke dag over Groen Geloven (2019) is totaal uitverkocht. Gods schepping en ons rentmeesterschap krijgen steeds meer ruimte in ons hart en verstand en in ons doen en laten.

In 2012 publiceert het Wetenschappelijk Instituut voor de SGP het rapport Houden van dieren. In 2015 verschijnt in de Rooms-Katholieke Kerk de verademende encycliek Laudato Si. Met de eigen geloofsgemeenschap of jeugdgroep kan men in de Micha-cursus leren over ecologische gerechtigheid.

De website van de organisatie Kerk & Dier is volledig vernieuwd. Kortom, tal van ontwikkelingen en veel meer. Waarom dan een nieuw platform? Waarom Vegan Church?

Het Evangelie voor de hele schepping

Ik kan dit het beste uitleggen aan de hand van mijn eigen geestelijke zoektocht. Het is 2013. Ik ben klaar met mijn masterstudie predikant-geestelijk verzorger (PThU). In hetzelfde jaar word ik veganist. Ik ben tot het inzicht gekomen dat een plantaardige leefstijl een effectieve manier is om Gods gehavende schepping met genade te zegenen. Samen met een groep vrienden kies ik voor een kleinere ecologische voetafdruk. Hoe? Dat blijkt een praktische zoektocht. Gelukkig helpen de vegan festivals, vele kookboeken en magazines over vegan lifestyle daar enorm bij. Dit proces van concreet goed zijn voor Gods aarde past voor mij prima bij een leven met Jezus. Zijn afscheidswoorden gaan zo meer tot me spreken: ‘Gaat heen in heel de wereld, verkondigt het Evangelie aan de hele schepping/aan alle schepselen’ (Mar. 16:15). De hele schepping – dus ook dieren – mag delen in het verlossingswerk van Christus. Met andere woorden: dierenwelzijn vanuit rentmeesterschap is prima, dierenrechten en kosmocentrisch geloven (Joh. 3:16) is de volgende concrete stap.

Linzey, Liefde en potlucks

Tijdens mijn zoektocht naar gelijkgestemde, christelijke medegelovigen en theologen, ontmoet ik Andrew Linzey. Hij is een Britse theoloog, anglicaans en professor in Oxford. Centraal in zijn werk staat de combinatie van christelijke theologie, dieren en ethiek. En dat al sinds de jaren 70! Samen met bevriende christelijke veganisten ontdek ik via het oeuvre van Andrew Linzey dat Gods liefde voor alle schepselen is. Dat de verlossing door Christus voor alle schepselen is. Dat de uitstorting van Gods Geest voor alle schepselen is. Dat de schepping reikhalzend uitziet naar kinderen van God die durven te staan voor dit bevrijdende nieuws voor alle schepselen. Aangespoord door deze nieuwe, frisse, geestelijke, groene inzichten, willen we meer. We bezoeken eerst zelf vegan festivals. We organiseren vegan potlucks en doen bijbelstudies. We houden huiskamervieringen en prijzen God om Zijn inclusieve liefde voor al wat leeft. We organiseren plantaardige maaltijden. We gaan met een stand naar vegan festivals om te ontdekken of er nog meer vegan christenen zijn. Zo scheppen we kansen om die beide compassievolle werelden tot elkaar te brengen. Genesis 1:29-30, Psalm 104, de Bergrede, Matteüs 25:31-46, Kolossenzen 1, Openbaring 21:4-5, ze worden ons zeer dierbaar. En zo wordt langzaam Vegan Church geboren.

Geen veganistische kerk?

Nu krijg ik vaak de vraag: ‘Waarom heten jullie eigenlijk Vegan Church? Is het een soort van veganistische kerk?’ Laat ik het zo zeggen: Vegan Church is een platform en geen nieuwe kerk. De woorden van de Heer Jezus Christus (Mar. 16:15) en het Evangelie voor alle schepselen (Kol. 1:23) zijn onze ankers in ons geloven, denken en handelen. Dan deze vraag: ‘Is het veganisme jullie nieuwe godheid of nieuwe religie en heb je daar een kerk omheen gebouwd?’ Nee, het veganisme is geen nieuwe godheid, noch een nieuwe religie. Het is een concrete, praktische keuze voor een compassievolle leefwijze ten aanzien van Gods hele schepping. Hoe? We kiezen voor een vegan lifestyle voor onze gezondheid, de dieren, de aarde, medemensen en vooral vanuit ons geloof. In een plantaardige leefstijl zien we mogelijkheden om het huidige lijden van Gods aarde en al Zijn schepselen te verkleinen. Gewoon, door zelf het lijden niet te willen vergroten. Romeinen 8:19-22 geeft daar, bijbels gezien, de inspiratie voor. Trouwens, tegenwoordig hebben alle supermarkten vegan producten. Menige webshop biedt vegan goederen aan. Kiezen voor compassie was nog nooit zo eenvoudig als nu!

Twee compassievolle werelden bij elkaar

En vervolgens dit: ‘Als Vegan Church een platform is en geen nieuwe kerk, waarom dan zo’n verwarrende naam?’ Goede vraag! Zowel in ‘de wereld van vegan’ als in ‘de wereld van church’ kent men hetzelfde verlangen voor al wat leeft: een wereld van vrede, gerechtigheid, heelheid en compassie. Daarom: Vegan Church. In beide werelden gelooft men dat zo’n wereld mogelijk is. Het is een gemiste kans als die beide werelden niet nader tot elkaar zouden komen. Men zou elkaar namelijk goed kunnen versterken. Vegan Church wil die werelden daarom aan elkaar verbinden. Ook omdat die in onszelf samen komen. Een mooi voorbeeld van zo’n succesvolle, concrete verbinding is de jaarlijkse Zegen-de-dieren dag. Hier ontmoeten veganistische zinzoekers, christenen van allerlei achtergrond en dieren elkaar. Inspiratie voor deze events wordt gevonden in de bijbels-theologische verdieping van het Werkgezelschap VC Theologen.

Samen met reguliere kerken en christelijke events

Het doel van Vegan Church is om christenen te informeren en te inspireren met ons aanbod op maat. Dat kan dus bijvoorbeeld een Zegen-de-dieren dag in de eigen geloofsgemeenschap zijn. Vegan Church biedt verder op aanvraag plantaardige kookworkshops aan. We worden regelmatig uitgenodigd voor themadiensten, lezingen met of zonder proeverijen en jongerenweekenden. Ook pioniersplekken weten ons in de tussentijd haarfijn te vinden. De ervaring leert dat mensen altijd wel eerst even moeten wennen, omdat men geen idee heeft wat men kan verwachten. Achteraf horen we vaak hoe leuk, informatief of inspirerend de activiteit was. Ooit zei iemand: ‘Ik ben zo blij dat jullie uitnodigen om zelf kritisch na te denken en zelfs keuzes te maken, bijvoorbeeld op het gebied van voeding en omgaan met duurzaamheid’. Bij een eerste kennismaking is men des te meer verbaasd hoe kleurrijk, gevarieerd en smakelijk de puur plantaardige keuken kan zijn. Naast aanbod op maat staan we met onze informatiestand op tal van christelijke events. Zo waren we te vinden op de EO-Jongerendag, Graceland, Groene Kerkendag, Justice Conference, Opwekking en Nederland Zingt.

Ouderlingen en vegan christenen

In het pastoraat kan het voorkomen, dat compassie voor al wat leeft tijdens een huisbezoek ter sprake wordt gebracht. Veganistisch levende christenen staan namelijk regelmatig alleen in de geloofsgemeenschap. Soms kunnen zij ferm en overtuigend overkomen. Dit maakt de dialoog niet altijd gemakkelijk. Deze ferme passie komt vaak door groeiend bewustzijn voor de ecologische problemen en uitdagingen van onze tijd. Vooral voor jonge ouders kan dit bewustzijn confronterend zijn. Dat geldt ook voor allerlei vormen van dierenleed. Hoe ga je hier als ouderling mee om?

Vegan Church heeft een mooi aanbod om te oefenen met geweldloze communicatie. Probeer in eerste instantie de ander te begrijpen. Toon interesse, stel vragen, ga naast de ander staan. Laat je meenemen in een wijze van compassievol denken en geloven die ook dieren omvat. Wie weet, vind je samen een gemeenschappelijk fundament, gebaseerd op Gods liefde voor alle schepselen. Vegan Church wil je daar graag bij helpen. ■