Vier redenen waarom we een hel nodig hebben  

Het is niet het meest populaire onderwerp in kerk en theologie. Het geloof erin is ook tanende, zo blijkt uit recent onderzoek. Wie er nog wel in gelooft, is huiverig om het ter sprake te brengen. Het woord klinkt nog wel af en toe in maatschappelijke discussies, maar dan vooral in metaforische zin: de hel. Kunnen we de hel in de theologie dan niet beter afschaffen, er niet meer over spreken? Hebben we het niet gehad met al die duiveltjes en fantastische voorstellingen van marteling en pijniging? Volgens Arnold Huijgen niet. Hij geeft vier redenen waarom de wereld een hel nodig heeft:  

1. Omdat Christus in de hel is afgedaald. Zo klinkt het in de Apostolische geloofsbelijdenis en juist dat perspectief geeft een goede blik op de hel. In zijn dood onderging Christus het ultieme oordeel van God en de uitsluiting van mensen; tegelijk overwon hij juist daarin het kwaad. Dat biedt mogelijkheden om de hel opnieuw ter sprake te brengen.  

2. Omdat we met existentiële dreigingen om moeten kunnen gaan. Die zijn er genoeg: denk aan klimaatverandering en toenemende oorlogsdreiging. Op zichzelf hebben deze dreigingen iets onoverkomelijks, maar vanuit een theologie van de hel komen ze in een ander, hoopvoller licht te staan. Christus heeft immers ook dat kwaad overwonnen.  

3. Omdat het kwaad vernietigd moet worden. Een ramp als de aardbeving bij Lissabon (1755) schaadde het vertrouwen in God en gruwelen als die in Auschwitz beschadigden ook het vertrouwen van mensen in zichzelf. Kunnen we als mensen nog wel over goed en kwaad spreken? Of belanden we alleen maar in relativisme? Juist het theologisch perspectief van de hel houdt vast dat God het laatste woord spreekt en het kwaad als kwaad blijft benoemen.   

4. Omdat er een open wond moet blijven. Het blijft mogelijk om in de hel te belanden; God is vrij. Juist die open wond zet ook een spanning op het leven, waar de hel mogelijk al begint. Gaat het daarin om de ander te objectiveren, vast te pinnen, of om de ander lief te hebben, vrij te maken? Het een leidt tot uitsluiting en isolatie, het ander tot gemeenschap en vreugde; het verschil tussen hemel en hel.  

Waarom de wereld een hel nodig heeft

Wil je meer lezen over deze redenen? Of ben je geïnteresseerd in hoe er in het verleden en in verschillende tradities wordt aangekeken tegen de hel? Lees dan het essay Waarom de wereld een hel nodig heeft van Arnold Huijgen.