Basis

Voeten dragen alles

Aan je voeten is te zien wat je hebt doorgemaakt.

Klomp en sok trekt ze uit, de afdelingshulp, zo kan ze het snelste uitleggen waar we het over hebben. Haar voet ziet er vreselijk uit. Sommige tenen helemaal krom, andere juist opvallend recht; de huid is gelig en droog, op sommige plekken zelfs gebarsten, andere plekken zijn vurig rood. Even snel trekt ze alles weer aan en loopt naar een bewoner om die te helpen met naar het toilet gaan. Volgende week wordt ze geopereerd aan haar voet. Als dat door kan gaan, want haar bloeddruk is veel te hoog. Er is veel voetlijden op een afdeling voor mensen met dementie. Bij de zorgverleners, die veel tillen en maar zelden even kunnen zitten. Bij sommige van de cliënten, die blijven lopen. Steeds onderweg: naar huis, naar moeder, naar de kinderen die dadelijk thuiskomen uit school. Bij de naasten. ‘Hoe zou het vandaag met haar gaan? Ik sta hier altijd met het lood in de schoenen.’

Zelf ontvangt Jezus daarvoor ook zorg. Zijn voeten worden gezalfd door een vrouw, met kostbare, geurige, rijke olie. Met haar eigen haren droogt ze de voeten van Jezus. Zo brengt zij lichaam en ziel bij elkaar in een intense ontmoeting van top tot teen.

SPOREN VAN ZORG

Het zwaarste moet dan nog komen. De voeten die bevrijdende woorden naar de mensen droegen, worden met een spijker vastgezet aan het kruis. Op sommige afbeeldingen zie je onder de voeten een houten steuntje. Jezus staat aan het kruis, zijn voeten dragen hem tot het einde en ook daarna. Na zijn opstanding staat hij opeens weer midden in de kring van zijn leerlingen. Aan zijn voeten blijft zichtbaar wat hij heeft doorgemaakt. Littekens, wonden, de sporen van zijn zorgwerk.

EMOTIONEEL GEHEUGEN

Je voeten vangen alles op, legt de podotherapeut me uit. Heel je gewicht als je loopt of staat. Je hele leven lang. Ze maakt zolen die precies bij mijn voeten passen, steun geven waar nodig, ruimte waar mogelijk. De voetreflexzonetherapeut ziet het zo: alles wat in je omgaat, je verdriet, je woede, je pijn, sla je in je voetzolen op. Je voet is een emotioneel geheugen. Met een voetmassage geef je aandacht aan alles wat je voeten meedragen, sommige zaken kun je dan enigszins gaan loslaten.

JE DE VOETEN LATEN WASSEN

In het evangelie is Jezus met zijn volgelingen steeds onderweg. Het verhaal van zijn leven is een reis te voet. Soms is er een vervoermiddel, een stukje op een ezel, maar verder reist hij op eigen kracht. De zorg om mensen drijft hem voort. Pas aan het einde van het verhaal worden de voeten bij naam genoemd. Jezus zelf wast de voeten van zijn vrienden. Een nederige taak, want de straten zijn vuil en meer dan een eenvoudige sandaal draagt men niet. Jezus buigt zich diep voor zijn mensen. Het lukt nog niet iedereen om dat rustig te ondergaan. In je voeten ligt je innerlijk open, heel je verhaal.

Beate Rose is geestelijk verzorger in de ouderen-en hospicezorg en redactielid van Open Deur.