Premium

Werkschema basis-preek

Onderdeel van Horen naar de stem van God

De basis-preek is een eerste homiletische oefening die erop gericht is de basiselementen van het preekvoorbereidingsproces te leren kennen. Zorg ervoor dat je deze oefeningen een plaats geeft in je biddende omgang met God. Alleen dan zal in je uiteindelijke preekwerk kunnen doorklinken dat het hart van God spreekt. In deze oefening gaat het er om, dat je leert ontdekken hoe de interne samenhang is tussen de tekst, de hoorder die je bereiken wilt en je eigen persoon als prediker. Die drie factoren bepalen het hele preekvoorbereidingsproces.

Fase 1

De voorbereiding begint met drie verschillende, op elkaar ingrijpende vormen van omgang met de tekst die de bron is voor de basis-preek, namelijk: persoonlijke meditatie, tekstanalyse, pastorale reflectie.

Persoonlijke meditatie

Neem de tijd voor persoonlijke meditatie van de tekst. Geef er zoveel mogelijk een vaste structuur aan door gerichte vragen te stellen. Bijvoorbeeld:

Wat zegt de Here hier tegen mij?
Wat betekent dit woord concreet voor mijn leven?
Wat roept dit woord bij mij op?
Hoe kan ik dit woord een plaats geven in mijn gebedsomgang met de Here?

Breng goed in beeld wat het effect van het gelezene is (wat ‘doet’ het me?). Leg het resultaat van je meditatie vast in enkele kernachtig geformuleerde zinnen.

Tekstanalyse

Naast het mediterend luisteren is het nodig ook meer analyserend bezig te zijn met de tekst. Daarin voorziet de tekstanalyse. Analyseer de tekst en leg die in eenvoudige woorden uit. Bekijk welk kernwoorden bepalend zijn voor de kleur van de tekst. Leg de betekenis vast in een beknopte formulering.

Pastorale reflectie

Probeer met de oren van de gemeente naar de tekst te luisteren. Vraag je af wat deze tekst zal oproepen bij de hoorders. Neem concreet enkele verschillende mensen in gedachten en stel je voor welke weerklank deze tekst zal vinden in hun belevingswereld. Zoek naar:

herkenning van dit woord in de werkelijkheid van het leven
vragen die bij dit woord opkomen
weerstanden die dit woord oproept bij de toe-eigening

Leg het resultaat vast in twee of drie kernachtig geformuleerde zinnen.

Fase 2

Wat je in de eerste fase gevonden hebt vormt het basismateriaal voor de preek. Vanuit drie invalshoeken ben je bezig geweest met de tekst als bron voor de preek. Verwerk dit materiaal nu tot een basis-preek van ongeveer 500 woorden.

Fase 3

Het is van belang om als je de basis-preek hebt geschreven er nog eens kritisch naar te kijken. Evalueer het resultaat voor je zelf aan de hand van drie vragen: