De GroeneKerkenactie

Op 10 maart was het zover: de Klimaatmars in Amsterdam. Vanuit het hele land kwamen er mensen naar de hoofdstad. Onder de 40.000 mensen was een grote groep kerkmensen. Via het netwerk GroeneKerkenactie was een oproep gedaan om aanwezig te zijn. Van tevoren was er een kerkdienst in de Dominicuskerk met zo’n 800 mensen en met z’n allen sloten we ons aan bij de grote groep mensen op de Dam.

Waarom de Klimaatmars?

Met 40.000 mensen gingen we de straat op om actie te voeren voor een eerlijker klimaat. Bij veel mensen overheerst het gevoel dat de overheid steeds met vage beloften komt – de klimaatdoelen zijn er wel, maar wie doet er nou echt zijn best om die te halen? Ondertussen hebben zoveel mensen last van de klimaatverandering, de schepping lijdt! Heel veel organisaties hebben zich achter dit initiatief geschaard, van Milieudefensie en Greenpeace tot GroeneKerkenactie. Het moet anders, de lasten en lusten moeten eerlijker verdeeld worden, er moeten echte keuzes gemaakt worden. In de keuzes die de overheid maakt, moet het klimaat een stem krijgen en niet alleen het grote geld.

GroeneKerkenactie

De GroeneKerkenactie is een actie van Kerk in Actie en TEAR om kerken te helpen stappen te zetten naar duurzaamheid. Het is een netwerk van en voor kerken, een platform om te laten zien hoe je als kerk vorm kan geven aan duurzaamheid. Een Groene Kerk worden is niet moeilijk: je moet laten zien dat je een paar duurzame stappen gezet hebt en het voornemen hebt om elk jaar een volgende duurzame stap te zetten.

Als ondersteuning is er de website www.groenekerken.nl, waar kerken met elkaar in contact kunnen komen: je vindt er een landkaart met álle groene kerken en andere geloofsgemeenschappen in het land, en wat zij doen. Inmiddels zijn al ruim 250 kerken een Groene Kerk, ook 12 moskeeën maken deel uit van het netwerk.

Waarom Groene Kerk?

Voor steeds meer christenen is duurzaamheid een belangrijk onderwerp. De aarde is ons door God gegeven, hoe zorgen wij dan goed voor die schepping? Wat houdt het rentmeesterschap anno 2019 in? Kerken hebben veel in huis om een bijdrage te leveren aan het gesprek rond klimaat. Juist kerken mogen hierin een voortrekkersrol spelen, wij hebben immers in de Bijbel de opdracht gekregen om voor Gods schepping te zorgen! We geloven bij GroeneKerkenactie dat geloof en verduurzaming alles met elkaar te maken hebben. Geloven in God betekent dat we invulling willen geven aan de opdracht die de Bijbel ons geeft om goed en recht te doen. Aan onze naaste, maar ook aan de schepping.

Drie voorbeelden van een Groene Kerk

Het groene Trefpunt in Bennebroek

Het Trefpunt, de kerk in Bennebroek, is een mooi voorbeeld van een Groene Kerk. Een van de belangrijke waarden van deze geloofsgemeenschap is: omzien naar elkaar. Dat geven zij vorm in onder andere het Trefpuntcafé: een plek waar mensen van binnen en buiten de kerk elkaar kunnen ontmoeten. Mensen die de kerk binnenkomen, kunnen zien dat het een groene kerk is. Er hangt een bordje bij de deur: wij zijn een groene kerk. Op het dak liggen zonnepanelen. Wat meer verstopt zijn allerhande praktische zaken: de verwarmingsketels zijn vervangen door zuinige, duurzame installaties en de koster kan vanuit haar kosterswoning de verwarming bedienen! De lampen worden binnenkort vervangen door ledlampen, de koster gebruikt ecologische schoonmaakmiddelen en koopt Fairtrade koffie en thee in. Elke maand is er een verkoop van wereldwinkel-artikelen, om gemeenteleden te stimuleren deze eerlijke producten te kopen. Ook in de kerkdiensten wordt regelmatig aandacht gevraagd ‘voor het groene’, al wil de kerk dit wel uitbreiden. Ze zoeken ernaar om juist ook meer aan de bewustwording van de gemeenteleden te werken.

De kerk vult de bermen van Twello!

Een heel ander voorbeeld van een Groene Kerk is de Protestantse Gemeente in Twello. Zij zijn dit jaar met een groot ‘bloembermen-project’ bezig. De werkgroep Groene Kerk maakt zich zorgen om de natuur: het gaat niet goed met de insecten die verantwoordelijk zijn voor de bestuiving van de bloemen, en daarmee het waarborgen van de oogsten. Samen met de gemeente willen ze meerdere bermen in Twello omvormen tot bloeiende oases voor insecten en vlinders.

In april konden kerkmensen, maar ook andere inwoners van de gemeente, zaaipakketjes ophalen. Daarmee mocht je thuis plantjes opkweken. Via een facebookpagina word je begeleid en enthousiast gehouden om de plantjes op te kweken, ook als je geen groene vingers hebt. In september was de ‘plant-je-plant-dag’ en mochten de mensen de plantjes in de bermen planten. Wat een creatieve manier van duurzame kerk zijn met een enorme uitstraling naar het hele dorp! Er bleken meer mensen van buiten dan van binnen de kerk mee te doen, en zo is de kerk van Twello een echte kerk naar buiten!

Nestkastjes in de kerktuin van Oost-Souburg

Een derde voorbeeld van een enthousiaste Groene Kerk is de kerk in Oost-Souburg in Zeeland. Deze kerk is actief op allerlei vlakken van duurzaamheid en is bewust bezig om zoveel mogelijk aspecten van het kerkelijk leven te verduurzamen: de stukken van de kerkenraad worden alleen nog digitaal verstuurd, de liturgie wordt alleen op de beamer vertoond en niet op papier afgedrukt. Er worden geen wegwerpproducten meer verkocht, de verwarming wordt helemaal gecontroleerd via de app en het energiegebruik is daarmee veel zuiniger geworden. De gemeente wordt goed op de hoogte gehouden: over de opbrengst van de zonnepanelen, maar ook over de natuur in de kerktuin. Met de kinderen van de kindernevendienst zijn er bijvoorbeeld nestkastjes opgehangen in de kerktuin en zij volgen nauwgezet wie daarin komt logeren. Zo is jong en oud betrokken!

Toolkit

Een middel om kerken te ondersteunen om Groene Kerk te worden en te blijven is de toolkit. Op de website www.groenekerken.nl is een uitgebreide toolkit te vinden, sinds 5 oktober 2019 helemaal vernieuwd. Deze toolkit biedt vele hoofdstukken aan informatie en praktische tips op 6 gebieden: Geloof & Inspiratie, Schepping & Natuur, Beleid & Aanpak, Bewust inkopen doen, Energie & Klimaat en Omgaan met Geld. Hoe maak je duurzaamheid onderdeel van je beleidsplan? Hoe en waarom zou je als kerk je geld ‘groen’ beleggen? Waarom is het leuk om met de kinderen (en volwassenen) een insectenhotel te bouwen?

Hoe kun je energie besparen of gezamenlijk groene energie inkopen? Wat heeft eerlijke kleding met het Groene Kerk-zijn te maken? Op welke manier kun je in de kerkdiensten aandacht geven aan duurzaamheid? Op deze vragen en veel meer geeft de toolkit een handreiking. Ook kun je eerst een test doen: hoe groen ís mijn kerk?

Groen geloven

Op 5 oktober wordt in Zwolle een groot duurzaamheidsevenement voor christenen georganiseerd: Groen Geloven. Twee maanden voor de dag is het al helemaal uitverkocht. Dat laat zien dat het leeft. Steeds meer christenen beseffen dat zorg voor de schepping deel is van onze opdracht op aarde. De lezingen van deze dag zijn terug te horen op www. groenekerken.nl. Er komen steeds meer Groene Kerken bij, kerken die elk jaar weer één of meerdere stappen in duurzaamheid willen zetten. En zo kan het ook, elke keer een stapje. Samen komen we dan een heel eind!

Meer lezen?

Er zijn in mei 2019 twee boeken verschenen die het lezen waard zijn, voor christenen die meer willen lezen over de verbinding tussen geloof en duurzaamheid: Groene Theologie van Trees van Montfoort en Het groene hart van het geloof van Dave Bookless. Een wat ouder, maar zeer behulpzaam én toegankelijk boek is Genieten van Genoeg van Martine Vonk. Dit boek geeft na elk hoofdstuk vragen en bespreekpunten, ideaal voor een groep mensen die zich wil verdiepen in duurzaamheid en misschien wel een ‘commissie-groene kerk’ wil starten.

Boekentip: Groene Theologie

Verkozen tot “Beste theologische boek 2019” op de Nacht van de Theologie.

De ecologische crisis vraagt om een herbezinning in denken, doen én geloven. Groene theologie is een onmisbaar boek voor ieder die duurzaamheid en geloof, theologie en ecologie met elkaar wil verbinden.

Eeuwenlang heeft de mens ongebreideld gebruikgemaakt van de natuur. Het westerse christendom rechtvaardigde dit met de opvatting dat de mens centraal staat in de schepping en heerser is over de natuur. Het mensgerichte wereldbeeld is zo vanzelfsprekend dat we er zelden bij stilstaan.

Bestel jouw exemplaar voor € 27,50 met gratis verzending bij Boekenwereld.com

Lees ook deze artikelen:

• De complexe dynamiek tussen religie en klimaatverandering
• De groene kerken