Menu

Basis

Sluit vrede met de wolf in jezelf

De Quaker Edward Hicks (1780-1849) maakte ongeveer zestig schilderijen, die alle teruggaan op Jesaja 11 vers 6-8, waar we lezen:

Dan zal een wolf zich neerleggen naast een lam, een panter vlijt zich bij een bokje neer; kalf en leeuw zullen samen weiden en een kleine jongen zal ze hoe-den. Een koe en een beer grazen samen, hun jongen liggen bijeen; een leeuw en een rund eten beide stro. Bij het hol van een adder speelt een zuigeling, een kind graait met zijn hand naar het nest van een slang.

In deze versie van het schilderij plaatste hij op de achtergrond een belangrijke gebeurtenis uit de geschiedenis van de Quakers. Willam Penn, die Pennsylvania zal stichten, sluit een vredesverbond met indianenhoofden. De Quakers hebben zich altijd enorm ingezet voor vrede en sociale gerechtigheid. Zij zijn een voorbeeld van hoe mystiek en sociale betrokkenheid kunnen samengaan.

Oefening

Neem eerst een meditatieve houding aan, ontspan en word stil. Adem enige tijd rustig in en uit. Kijk dan naar de afbeelding van het schilderij. Neem goed waar wat je allemaal ziet. Zowel op de voorgrond, als op de achtergrond. Let eens op het samengaan van het vee met de wilde dieren en de mensenkinderen, en focus dan op de wolf en het lam. Welke sfeer ademt deze compacte groep dieren en mensen? Kijk vervolgens eens naar wat er op de achtergrond gebeurt. Het vredesverbond tussen de indianen en William Penn met de zijnen. Wat hebben beide beeldverhalen op dit ene schilderij met elkaar te maken? Hoe heeft de bijbelse profetie van Jesaja volgens de schilder doorgewerkt in zijn eigen geschiedenis? Welke betekenis kan deze profetie voor ons in onze tijd hebben?

Margreet Meijer schreef voor dit nummer een artikel over de wolf van Gubbio. In een kader geeft zij daarin ook in het kort de legende weer van de ontmoeting tussen Franciscus en de wolf. Dit verhaal kan ons leren hoe wij vrede kunnen sluiten met de wolf in onszelf. De wolf is dan een symbool voor ‘het wilde’ in ons, wilde, onbeheersbare driften, vooral agressie. We kunnen in een meditatieve oefening proberen dit te verkennen. Eerst lezen we het ingekaderde verhaal in Margreets artikel hardop, vervolgens in stilte. Hierna gaan we dit verhaal verkennen als een verhaal over onze ziel, door de overwegingen in dit artikel te overdenken. Je kunt na elke etappe van deze meditatie wat aantekeningen maken. Dat helpt je om vast te houden wat je ontdekt hebt. En als je deze oefening in een groep doet kun je aan de hand van je aantekeningen met anderen je bevindingen delen. Beslis dan wel bewust wat je wilt delen en wat niet.

De wolf is symbool voor ‘het wilde’ in ons

Neem een meditatieve houding aan en kom tot rust door je te ontspannen en aandacht te geven aan het rustig inen uitgaan van je adem.

In het artikel lezen we onder het kopje ‘Alles verwelkomen’: ‘Franciscus begroet en verwelkomt de wolf. Hij gaat, vertrouwend op God, het gesprek met hem aan’. Voordat ook jij het gesprek aangaat met de wolf in jou kun je in een kort gebed je vertrouwen uitspreken in God en vragen om de leiding van zijn Geest.

Daarna lezen we: ‘Alles wat de wolf representeert mag er zijn, alle agressie en geweld’. Dat betekent dat je een ontvankelijke, aanvaardende houding aanneemt tegenover die aspecten van jouw ziel die je als ‘wolf’ ziet. Het gaat erom dat de wolf zich mag tonen zoals hij is, ook als dat onaangenaam voor je is. Kun je naar binnen gaan en aandachtig naar jezelf kijken in deze aanvaardende, ontvankelijke houding?

Vervolgens: ‘In de ontmoeting ligt het accent op ontvangen en op de dialoog.’ Een dialoog veronderstelt dat je spreekt en dat je luistert. Probeer eens innerlijk te luisteren naar jouw ‘wolf’. Wat zegt hij? Wat spreekt daaruit? Welke behoeften komen daarin tot uiting? Welk verlangen hoor je? Daarna kun je je wolf ook toespreken en zeggen waarom je bang voor hem bent. Waarom je je in zijn aanwezigheid zo onrustig en ongelukkig voelt. Wat jouw behoeften zijn en waar jij ten diepste naar verlangt.

Ook lezen we: ‘ Negatieve krachten die een dialoog in de weg staan, worden omgevormd’. Franciscus verwerpt de wolf niet, maar aanvaardt zijn behoefte. Hij helpt de wolf om niet langer op een destructieve manier te leven, door iets van hem te verlangen maar hem ook iets te beloven. Zo kunnen ook de behoeften van onze ziel die zich wild en agressief uiten worden omgevormd tot een verlangen dat zich constructief laat gelden. Kijk eens in het gelaat van jouw wolf. Hoe zou je met hem samen kunnen komen tot deze omvorming, trans-formatie?

Temmen = vrienden worden

Tenslotte: ‘Franciscus maakt de op het marktplein toegestroomde mensen duidelijk dat zij evenmin vrijuit gaan’. Het kan zijn dat jouw ‘wolf’ getriggerd wordt door reacties in je omgeving. Dat jouw behoeften niet erkend worden door je naasten en dat je daardoor ongeremd en agressief wordt. Kun je in je meditatie voor je zien hoe je dit aan de orde kunt stellen? Kun je woorden vinden om je diepe verlangen aan je omgeving voor te leggen?

Laat nu, als einde van deze oefening, alle woorden en gedachten los en laat je wolf en lam vredig naast elkaar liggen op de bodem van je ziel.

De wolf wordt getemd doordat Franciscus hem vriendelijk bejegent en niet alleen iets van hem eist, maar ook aan zijn behoeften tegemoetkomt. Hoe kunnen wij de wolf in onszelf of in de ander temmen? Hoe kunnen we vrienden worden met de wolf? In het boekje ‘De kleine prins’ van Antoine de St. Exupérie komt een mooi verhaal voor dat ons hieroveriets te zeggen heeft. Lees dat eens rustig en aandachtig en vraag je af: Wat raakt mij? Wat leert het mij?

En toen verscheen de vos.

– Goede morgen, zei de vos.

– Goedemorgen, zei de prins beleefd en hij draaide zich om maar zag niets.

– Hier ben ik, onder de appelboom, zei de stem.

– Wie ben je? vroeg het prinsje. Je bent beeldig.

– Ik ben een vos, zei de vos.

– Kom met me spelen, stelde het prinsje voor, ik ben zo verdrietig . . .

– Ik kan niet met je spelen, zei de vos. Ik ben niet tam.

– O, pardon, zei de kleine prins.

Maar bij nader inzien vroeg hij: – Wat is dat, “tam”?

– Jij komt niet uit deze buurt, zei de vos. Wat doe je hier?

– Ik zoek de mensen, zei het prinsje.

Wat betekent “tam”?

– De mensen, zei de vos, hebben geweren en ze jagen. Dat is erg lastig! Ze houden ook kippen. Dat is hun enige nut. Zoek je kippen?

– Nee, zei het prinsje. Ik zoek vrienden. Wat betekent “tam”?

– Dat is nogal een vergeten woord, zei de vos. Het betekent “verbonden”.

– Verbonden? . . .

– Jazeker, zei de vos. Jij bent voor mij maar een klein jongetjes als alle andere kleine jongetjes. En ik heb je niet nodig. Ik ben voor jou een vos als alle andere vossen. Maar als je me tam maakt, dan zullen we elkaar nodig hebben. Dan ben je voor mij enig op de wereld en ben ik voor jou enig op de wereld

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken