Marco Rotman bespreekt het boek dat Ruben van Wingerden schreef: Romeinse Kruisiging.

‘Hij moet groeien, ik moet minder worden.’ Deze beroemde woorden van Johannes de Doper illustreren iets van de typering die hem in het Nieuwe Testament gegeven wordt. Hoewel Johannes relatief veel ter sprake komt, is er nauwelijks aandacht voor hem als persoon – hij is vooral interessant als voorloper van Jezus, de messias. Dat zien […]

In dit artikel onderzoekt Marco Rotman wat we kunnen zeggen over Johannes de Doper, op basis van de geschriften. Aan de hand van verschillend bronmateriaal gaat Rotman op zoek naar de vraag wat we over de Doper kunnen weten.

In de synoptische evangeliën wordt het optreden van Johannes de Doper in het bijzonder verbonden met de woestijn en met de Jordaan. Een verband met de Jordaan is ook in het vierde evangelie aanwezig (Joh 1:28 “Bethanië over de Jordaan”), hoewel Johannes daar ook nog op een andere plaats doopt, namelijk in Aenon bij Salim (Joh 3:23). Waarom worden deze locaties in de evangeliën expliciet genoemd?

Geloofstaal & cultuurtaal In de Bijbel wordt vaak gesproken over ‘de ziel’. Ook in de kerk wordt het woord nogal eens gebezigd. Vaak staat het dan voor het innerlijk van de mens. In het kerkelijk taalgebruik is het begrip ‘zielszorg’ min of meer synoniem met ‘pastoraat’ of ‘geestelijke begeleiding’. Buiten de kerk kan men zich […]

Geloofstaal & cultuurtaal Het woord ‘welbehagen’ klinkt in de kerk met een zekere regelmaat. Het wordt gezongen in het ‘Ere zij God’ en ook tijdens de schriftlezing hoort men het woord nogal eens. Het draagt dan meestal als basisgedachte in zich ‘positief aankijken tegen (iets of iemand)’. In het seculiere, alledaagse taalgebruik spreken we nauwelijks […]

Geloofstaal & cultuurtaal Woorden die samenhangen met ‘verlossen’ en ‘verlossing’ zijn in de geloofstaal zeer gangbaar. ‘Verlossing’ houdt dan zoveel in als ‘redding, heil’. Bekend is ook de regel uit het Onze Vader: ‘Verlos ons van de boze’. In het seculiere taalgebruik doet ‘verlossing’ wat vreemd aan. Alleen met betrekking tot bevallingen zijn woorden als […]

Geloofstaal & cultuurtaal Het woord ‘verkondigen’ is – evenals ‘prediken’, dat er in betekenis dichtbij staat – heden ten dage een typisch christelijk woord geworden. We vinden het vrijwel uitsluitend in een godsdienstige context (‘het evangelie verkondigen’). In het seculiere taalgebruik roept het woord weerstand op: het impliceert eenrichtingsverkeer. Eén persoon spreekt, de meute luistert […]

Geloofstaal & cultuurtaal In het hedendaags Nederlands vinden we de woorden ‘eer’ en ‘eren’ nog vrijwel uitsluitend in vaste uitdrukkingen (‘hij streed om de eer’, ‘hij voelde zich in zijn eer aangetast’). In de Bijbel en het kerkelijk taalgebruik is het begrip echter vrij gangbaar, onder meer in het vijfde gebod: ‘Eer uw vader en […]