Hoe smaakt de stilte?
Een pelgrimservaring bij abdij koningshoeven
Op pelgrimage gaan is ‘in’, van de tocht naar Santiago weten we. Maar het kan ook anders, veel dichterbij en voor een paar dagen. Hier een ‘reiservaring’…
Om te pelgrimeren hoef je niet ver van huis te gaan.
Je kunt in Nederland steeds laagdrempeliger en op allerlei manieren een pelgrimstocht maken. Via pelgrimsgemeenschap De Wandelmaat kun je je bijvoorbeeld inschrijven voor een meerdaagse kloosterpelgrims-wandelreis.
Samen wandelen in de natuur, kennismaken met het kloosterleven, ruimte voor de stilte én voor ontmoeting, kleine groepen, betrokken gidsen, gesprek met een kloosterling en eenvoudige accommodatie: dat is kenmerkend voor De Wandelmaat.
Met veel plezier begeleid ik al een jaar of zes meerdaagse pelgrimsreizen voor De Wandelmaat. Regelmatig ervaar ik de magie van het samen onderweg zijn.
De ontmoeting met Marcel is daarvan een voorbeeld.
Kennismaking met Marcel
Tijdens het kennismakingsrondje bij abdij Koningshoeven valt Marcel mij tussen de 10 reisgenoten direct op. Hij is ruim 2 meter lang, met kop en schouders steekt hij boven de andere deelnemers uit. Een flinke bos blond haar omlijst zijn vriendelijke gezicht. Ik schat zijn leeftijd rond de 55 jaar. Zijn dialect is onmiskenbaar, hij woont in de provincie Groningen. Zijn woorden zijn kort, wat hij te zeggen heeft laat hij zonder opsmuk horen.
Marcel vertelt dat hij door zijn zus is meegenomen naar deze Wandelmaat-reis in Brabant. Sinds het overlijden van zijn vrouw, nu 2 jaar geleden, is zijn wereld klein geworden. Hij vindt het fijn om nieuwe mensen te ontmoeten. Hij houdt van wandelen, heeft ooit een Camino naar Santiago gelopen en is wel nieuwsgierig naar dit klooster. Hij gaat verder wel zien wat het gaat worden.
Hij is door zijn zus meegenomen en nieuwsgierig naar het klooster
Een warm welkom
Een wandeling door de grote, bosrijke tuin van de abdij geeft eenieder de gelegenheid de benen warm te lopen. Een mooie manier om verder met elkaar kennis te maken. Vlak voor ons steekt een ree het bospad over, we zijn er stil van, de natuur begint hier werkelijk al in de kloostertuin. De vieze wandelschoenen zetten we even later in de hal van de abdij. Op kousenvoeten sluiten we aan bij de Vespers in de kapel. In de refter staat de broodmaaltijd voor ons klaar, de gastenbroeder heet ons van harte welkom.
Marcel wil weg…
Tijdens de avond-koffie hoor ik de eerste ervaringen van de reisgenoten. Ze voelen zich welkom, de eerste spanning is weg. Ze zijn blij met de eigen kamer, de mooie omgeving, de gastvrije ontvangst.
In een ontspannen tempo verdiepen de gesprekken zich
Zo niet Marcel… Marcel sluit het rondje met de mededeling dat hij weer naar huis wil. Als hij had geweten dat de maaltijden en soms ook een deel van de wandelingen in stilte zouden plaatsvinden, had hij zich nooit door zijn zus laten aanmelden. Hij kijkt haar boos aan: ‘ Waarom heb je mij dit niet verteld??’ ‘Sinds twee jaar eet ik vrijwel elke dag alleen. Sinds twee jaar ben ik thuis vrijwel altijd alleen. De stilte vliegt mij regelmatig aan. Ik heb genoeg van de stilte in mijn leven, daar kom ik hier niet voor, dan ga ik net zo lief naar huis…’
Na de woorden van Marcel zie ik de ongemakkelijke blikken van onze reisgenoten. Ze kijken mij verwachtingsvol aan. Marcel kijkt mij tegelijkertijd uitdagend en teneergeslagen aan, wat heb ik hierop te zeggen?
Het verkennen van onbekende paden
Op de tweede dag van deze reis staat een prachtige pelgrimswandeling gepland. In de majestueuze hal van de abdij trekken we al vroeg de wandelschoenen aan. De dagrugzakken staan klaar. De groep heeft er zin in, in beweging komen in deze rustige omgeving. Het verkennen van onbekende paden.
Via een fietspad bereiken wij de onverharde bospaden van het bos. In een ontspannen tempo verdiepen de gesprekken zich. Ook Marcel loopt al pratend met diverse reisgenoten samen. Op een zandvlakte nemen we een snack. Rondom het Galgenven lopen we in stilte, het gezang van de vogels en het geluid van de wind in de kruinen van de bomen krijgen hier alle ruimte.
… gaan ervaren dat de stilte meerdere smaken heeft
Met rode wangen en doorgewaaide kapsels keren we terug bij de abdij. Een drankje staat voor ons klaar, de vespers komen later.
De laatste dag
Op dag drie is het na alweer een prachtige wandeling tijd voor een gesprek met gastenbroeder Jakobus. Hij beantwoordt vragen over zijn drijfveren en worstelingen. Hij deelt rijkelijk, de groep spiegelt zijn open houding.
Bij de laatste maaltijd krijgen we toestemming van de broeders om met elkaar te praten. Ik geef Marcel een knipoog, zijn feestje.
Bij het afrondend gesprek vraag ik elk van de reisgenoten in het kort aan te geven wat ze van deze pelgrimsreis mee naar huis gaan nemen. Ik hoor over ontspanning, inspiratie en aandacht. Ik hoor over de kracht van het buiten zijn en over de magie van het verblijf in de abdij.
Ook Marcel vertelt. Hij is tot het einde gebleven….
De smaak van stilte..
De normaal zo kort van stof zijnde Marcel vertelt in geuren en kleuren over zijn ervaring. Over dat hij heeft ervaren hoe eenvoudig je tot een goed gesprek komt als je open bent. Over het vennetje, tijdens de stilte hoorde hij het water stromen. Over de stilte tijdens de maaltijden. Gaandeweg is hij gaan ervaren dat stilte meerdere smaken heeft. Sinds het overlijden van zijn vrouw smaakt de stilte thuis als leegte. Hier heeft hij in de stilte warmte, gastvrijheid en verbinding ervaren. Hij heeft een gevoel ervaren dat volgens hem dichtbij zijn pelgrimservaring kwam: samen onderweg zijn, je verbonden weten. Het proeven van de stilte heeft hem goed gedaan, hij neemt de volle smaak mee naar zijn eigen huis.
Meer over de mogelijkheden voor meerdaagse pelgrims-kloosterwandelingen vind je op de website van deze stichting.
Irene Kapinga-Kas is een ervaren pelgrim, vele malen liep zij alleen, met haar gezin en met groepen naar Santiago de Compostella. Sinds een aantal jaar organiseert en begeleidt zij in Nederland en Spanje pelgrimsreizen, klik hier voor meer informatie. Daarnaast is zij gids bij pelgrimsgemeenschap De Wandelmaat.