Met voorzichtigheid en vertrouwen de toekomst in
Maandag: tijd voor de Theologencolumn. Deze week opent Thandi Soko-de Jong de week met een reflectie op het voortschrijden van de tijd. Het jaar is alweer een week oud; hoe gaan we de toekomst in?
„Onaangename verrassingen kunnen minder beangstigend zijn als we weten dat de ervaring tijdelijk is.”
Thandi Soko-de Jong
Heb je wel eens een waarschuwingsbord gezien met de tekst ‘proceed with caution’? En heb je dan wel eens aan Nieuwjaarsdag gedacht? Deze waarschuwing, ‘ga voorzichtig verder,’ wordt meestal gegeven als advies aan iemand die iets wil doen, om na te denken over de gevolgen. Het is geen bevel om te stoppen, maar wel een suggestie. Zoiets als: ‘Let op! Zachte berm.’
De eerste week van het jaar is al voorbij. Gezien de uitdagingen van de afgelopen jaren, zoals de wereldwijde pandemie, toegenomen conflicten en verschillende sociale kwesties die diepe verdeeldheid in onze samenleving en kerken hebben blootgelegd, kan het begin van een nieuw jaar gemengde emoties met zich meebrengen. Het lijkt gepast om 2024 met voorzichtigheid tegemoet te treden, omdat er veel onzeker is.
Nu we aan een nieuw jaar beginnen, is het goed om stil te staan bij bepaalde thema’s die eraan herinneren dat vooruitgaan niet alleen moedig maar ook noodzakelijk is. Zelfs als dat gepaard gaat met vermoeidheid en angst. Ik denk dan aan geloof, hoop en liefde (1 Korinthiërs 13:13) die het potentieel hebben om zowel de persoonlijke als de sociale wereld te verbeteren. Korinthiërs 13:8-12 erkent dat verandering onvermijdelijk is en dat alle dingen eindig zijn. Hoewel je dit kunt interpreteren als pleitend voor acceptatie van het lot, duiden ‘geloof, hoop en liefde’ juist op actie.
Als geloof, hoop en liefde beperkt blijven tot abstracte ideeën, zullen ze nooit genoeg zijn om te inspireren tot het aanpakken van de maatschappelijke problemen waar de wereld vandaag de dag mee te maken heeft. Ze beschouwen als woorden die gericht zijn op actie betekent dus dat iemand niet zomaar met de stroom mee moet gaan of negatieve situaties moet accepteren zonder actie te ondernemen. Actie ondernemen op basis van geloof in positieve verandering geeft hoop dat de lessen uit het verleden de toekomst vorm kunnen geven. Geloof en hoop in een betere toekomst bereik je niet alleen, maar eerder in een gemeenschap, gedreven door liefde voor elkaar en de natuur. Op deze manier kunnen we allemaal van ons leven genieten en de wereld als een betere plek achterlaten voor toekomstige generaties.
Nu het ene jaar voorbij is gegaan en het andere is begonnen, doet het me denken aan de schakels van een ketting. Als een ketting, volgen generaties elkaar op; voorouders maakten plaats voor nakomelingen. Hoewel dit patroon ons welbekend is – zie ook Prediker 3 –, is het ook iets dat we uit het oog verliezen, doordat het exacte verloop van deze ketting inherent onbekend is.
Vertrouwdheid van patronen kan nuttig zijn bij het maken van plannen, het vormen van verwachtingen en het nemen van beslissingen. Onaangename verrassingen kunnen minder beangstigend zijn als we weten dat de ervaring tijdelijk is. In tijden waarin er zoveel op het spel staat in de wereld, is het een moedige zet om terug te kijken en de vertrouwdheid van de seizoenen van het leven te waarderen.
Dichter Matshona Dhliwayo combineert het concept van patronen en het idee van terugkijken om vooruit te komen prachtig in de volgende woorden:
Als ik herinneringen zie, zie ik het verleden.
Als ik gedachten zie, zie ik het heden.
Als ik intenties zie, zie ik de toekomst.
Als ik kennis zie, zie ik het verleden.
Als ik begrip zie, zie ik het heden.
Als ik wijsheid zie, zie ik de toekomst.
(Uit: Matshona Dhliwayo, “Time,” eigen vertaling.)
Ik wens ons allemaal een gelukkig, bezinnend Nieuwjaar.
Thandi Soko-de Jong is Malawisch-Nederlands. Ze is een activist en (onder andere) een deelnemer in de International Civil Society Working Group. Ze promoveert in theologie.
