Stemgedrag en christelijke waarden

In het aprilnummer van Woord & Dienst schreef Jaap Goorhuis over de open brief die hij het moderamen van de Protestantse Kerk in Nederland had gestuurd. De redactie vroeg aan de Protestantse Kerk om een reactie.

Christelijke waarden staan in Europa onder druk. Het is daarom belangrijk dat christenen hun verantwoordelijkheid nemen, zeker ook bij de komende Europese verkiezingen. Dominee Jaap Goorhuis uitte zijn zorgen over het feit dat ook christenen stemmen op partijen die bijvoorbeeld ondemocratisch zijn, tweedracht zaaien of de klimaatafspraken van Parijs onzin vinden. Hij denkt daarbij aan partijen als de PVV, de BBB en FvD.

Bij de verkiezingen ook denken aan waar een ander mee gediend is

Nu is het niet aan mij om partijen te verdedigen en evenmin om ze aan te vallen. Leden van de Protestantse Kerk zijn met elkaar verbonden door het christelijk geloof. Dat betekent dat een grote groep kerkgangers een pakket van waarden, normen en uitgangspunten met elkaar deelt. Tegelijkertijd betekent dat – gelukkig – niet dat de kerk bestaat uit een homogene groep mensen.

Hoewel het goed voorstelbaar is dat kerkleden zich niet kunnen herkennen in de standpunten van bepaalde politieke partijen, is het altijd belangrijk om ook oog te houden voor medechristenen die andere inzichten hebben dan jijzelf. Persoonlijke omstandigheden, zorgen of onvrede kunnen maken dat stemgerechtigden een keuze maken voor een partij waarmee ze het wellicht maar op enkele punten eens zijn. Dit kan zeker het geval zijn bij een keuze voor politici die de stem van het volk goed weten te vertolken.

Bepaald stemgedrag kun je onterecht vinden, maar is tegelijkertijd, gezien de situatie waar iemand zich in bevindt, misschien voorstelbaar.

Verbinding

In aanloop naar de Europese verkiezingen liet ik kortgeleden in een opinieartikel in het Nederlands Dagblad weten dat de christelijke waarden in Europa onder druk staan. Wat mij betreft nemen christenen een onmisbare plek in de samenleving in. Ik stelde dat het vanuit de christelijke traditie fundamenteel is om op te komen voor verbinding, voor meer ‘wij’ dan ‘ik’, voor waarden als recht en gerechtigheid, zorg voor Gods schepping en onderlinge solidariteit.

Het is daarom naar mijn idee belangrijk om bij het uitbrengen van je stem niet alleen te denken aan wat jou het meeste oplevert, maar evenzeer aan waar die ander mee gediend is. En of God blij zou zijn met de keuze die je maakt. De opdracht van de kerk is om, levend uit Gods genade in Jezus Christus, het Woord te horen en te verkondigen.

Dominee Goorhuis geeft terecht aan dat het niet aan de Protestantse Kerk is om expliciet stemadvies te geven. Dat is inderdaad onwenselijk en onverstandig. Een, al dan niet verkapt, stemadvies zorgt immers niet voor meer gelijkgestemdheid maar kan juist het tegenovergestelde effect hebben en tot meer verdeeldheid leiden.

Wel komt het erop aan de waarden die opkomen vanuit onze geloofstraditie, politiek te vertalen. De politieke opvattingen verschillen sterk van elkaar in Nederland en dat is binnen de kerk niet anders dan daarbuiten. Onderlinge verschillen kunnen behoorlijk schuren. Dit ontslaat ons echter niet om vanuit de gedeelde roeping het goede en de vrede voor de samenleving te zoeken.