Waardeer talenten

Hoe kun je in je gemeente optimaal gebruik maken van talenten? Chaïm Zonnenberg deelt zijn persoonlijke verhaal over hoe hij zijn talenten mocht ontdekken, ontwikkelen en inzetten. Als betrokken gemeentelid en lid van een pioniersteam. En ook hoe het mis ging, toen hij een ambt aanvaardde dat niet bij zijn talenten paste. Daarnaast wordt uitgelegd hoe een cultuur van Talentgericht Werken wordt vormgegeven in de Nieuwe Kerk Utrecht.

Gaven ontdekken

In 2005, na mijn studententijd, werd ik lid van de Nieuwe Kerk in Utrecht. Op de gavencursus, een cursus om je kerkelijke talenten te ontdekken, ontdekte ik de mijne – dat waren evangelisatie, herderschap en leiderschap. Daardoor kwam ik al snel terecht bij de leiding van de Alpha Cursus. Ik mocht deze cursus meerdere keren leiden. Deze taak paste bij me en gaf veel energie en voldoening.

7 jaar pionieren

In 2012 begonnen we met De Haven, een pioniersplek in de Utrechtse wijk Kanaleneiland. Samen met een groep wijkbewoners hielden we Bijbelstudies en gebed op zondagmorgen. Er vormden zich diverse teams, zonder al te vaste rollen of ambten. We deelden verantwoordelijkheden. We konden van betekenis zijn voor de buurt. Ik kon mijn talenten verder ontwikkelen. Er groeide een verlangen in me om meer actief te zijn in Gods Koninkrijk.

Ik kende maar weinig leeftijdsgenoten die positief terugkeken op hun ambtsperiode

Van pionier naar ambtsdrager

Na zeven jaar pionieren werd ik in 2019 gevraagd om ambtsdrager te worden in het dagelijks bestuur van een algemene kerkenraad. Ik worstelde eerst met de vraag of ik dit wel wilde. Ik was toen 38. En ik kende eerlijk gezegd maar weinig leeftijdsgenoten die positief terugkeken op hun ambtsperiode. Maar na toch een roeping te hebben ervaren, besloot ik het te doen.

Ambtsbeleving

De overstap van pionieren naar het ambt was groot. Bij pionieren was ik volop in contact met mensen uit de wijk. Het ambt was meer bestuurlijk en politiek. Ook voelde de ambtelijke taak zwaar. Er kwamen al-lerlei zaken op me af waar ik geen ervaring mee had. De grote kerkenraad bestond voornamelijk uit mensen met meer dan 15 jaar kerkenraadservaring. Ze zetten zich vol overgave in voor het kerkenwerk en dat waardeerde ik. Maar ik miste de inbreng van jongeren, de inspiratie van creatievelingen, de daadkracht van doeners.

Ik besteedde twee avonden per week aan mijn ambt. Als ondernemend type worstelde ik met de vergadercultuur. Het voelde voor mij aan als ‘veel praten, weinig doen’. Ondertussen zag ik andere ondernemers teleurgesteld afhaken als ambtsdrager. Ik wilde doorzetten, en ik vond dat ik trouw moest blijven aan mijn roeping. Ik ging dus door met bestuurswerk, terwijl dat niet mijn talent is.

Groot verantwoordelijkheidsgevoel

Ergens diep van binnen weet ik dat ik een groot verantwoordelijkheidsgevoel heb. In mijn werk als softwareontwikkelaar kon ik daar goed mee omgaan. Mijn team en het proces zorgden ervoor dat ik niet te veel werk op me nam.

Tijdens mijn ambtsperiode mocht ik op een gegeven moment iets doen met veel ondernemerschap. Dat sprak me juist wel aan. Maar daarbij nam ik steeds meer verantwoordelijkheden op me. Dat gaf eerst een gevoel van voldoening, erkenning en een beetje status. Achteraf besefte ik dat dit fout was. Ik nam te veel taken op me waar ik geen ervaring mee had. Ik deed bijna alles zelf. Daardoor ontnam ik anderen de kans om hun talenten te ontwikkelen.

Eerder stoppen met het ambt?

Na 2,5 jaar was mijn energie op. Ik besloot het ambt neer te leggen, maar eerst moest er nog een opvolger gevonden worden. Ondertussen had ik veel nieuwe verantwoordelijkheden naar me toe getrokken. Daardoor was de taakomschrijving nog veel uitgebreider dan toen ik zelf het ambt aanvaardde. Zes maanden nadat ik mijn vertrek had aangekondigd, was er nog steeds geen opvolger. En tegelijk wilde ik ook dingen vasthouden en beschermen. Mijn verantwoordelijkheidsgevoel was groter dan ooit.

Uw Koninkrijk Kome

In mei 2023 deed ik mee aan ‘Uw Koninkrijk Kome’, een wereldwijd initiatief van tien dagen gebed. Na maanden van vergaderingen, discussies, begrotingen en kerkvernieuwing begon ik dagelijks te bidden. Voor mensen in mijn omgeving. Dit raakte me diep. Ik begon te beseffen dat ik steeds meer vanuit mijn hoofd bezig was en te weinig vanuit mijn hart. Ik herinnerde me hoe mooi het was om samen te eten in de pioniersplek; en de gesprekken tijdens de Alpha Cursus. Ineens voelde ik weer waar het in de kerk om draait. Om God, om Jezus en om mensen. Zijn Liefde voor ons. In de weken daarna werd ik erg moe. Ik moest mijn kerkelijke activiteiten loslaten. Dat leidde tot een periode van rust. In deze tijd kwamen gevoelens van verdriet, teleurstelling en schaamte naar boven. Soms overwoog ik zelfs de kerk te verlaten. Gelukkig waren er mensen die naar me luisterden en voor me baden. Daar ben ik heel dankbaar voor.

Ik was steeds meer vanuit mijn hoofd bezig en te weinig vanuit mijn hart

Talenten waarderen

We kwamen als gezin weer terug in de Nieuwe Kerk Utrecht. De kerk waar ik zoveel jaren eerder mijn talenten mocht ontdekken. Ik kon weer een Alpha Cursus gaan geven en dat gaf me nieuwe energie. Na mijn eigen ervaring dat ik niet vanuit mijn talenten werkte, gun ik anderen dat ze een plek vinden die bij hen past. Inmiddels ben ik betrokken bij een team dat bezig is met Talentgericht Werken. Voor mijzelf betekent dat, dat ik mee kan doen vanuit mijn ICT-skills als softwareontwikkelaar. Eerder dit jaar programmeerde ik al een online quickscan: een korte persoonlijkheidstest voor de diaconie. Nu ga ik de talententesten ontwikkelen.

Talentgericht Werken in de Nieuwe Kerk Utrecht

De Nieuwe Kerk Utrecht werkt al 24 jaar met een cultuur van Talentgericht Werken. Het idee is eenvoudig: als elk van de 250 leden ten minste één taak op zich neemt, heb je 250 actieve bijdragen. Maar wanneer 30 leden drie taken op zich zouden nemen, krijg je 90 taken uitgevoerd door een kleine groep. Er blijven dan 220 leden over die als consumenten deelnemen. Een groot deel is dan niet volledig betrokken bij het actieve leven van de kerk.

Van 5 ‘overvolle’ ambtsdragers naar 20 gemotiveerde parttime ambtsdragers

Om dit te voorkomen, stimuleert de kerk dat elk lid een rol heeft, die past bij haar/zijn talenten. Dit verhoogt de betrokkenheid en zorgt ervoor dat taken eerlijk worden verdeeld. Hierdoor ontstaat een actieve gemeenschap waarin iedereen bijdraagt en zich gewaardeerd voelt.

Talentgerichte ambten

Hugo (organisatieadviseur) introduceerde destijds Talentgericht Werken: ‘In het jaar 2000 begon ik in de Nieuwe Kerk als “gavenouderling”. Ik coachte mensen bij het oppakken van een taak in de kerk. Toen ik in 2004 voorzitter van de kerkenraad werd, hadden we slechts vijf ambtsdragers. Het was een behoorlijke uitdaging om ambtsdragers te vinden. Dit veranderde toen we verantwoordelijkheden op een andere manier gingen indelen. We introduceerden een nieuwe structuur vanuit talenten. Er kwamen:

• Doelambtsdragers: voor pastoraat en diaconie
• Beleidsambtsdragers: voor beleidsmatige vraagstukken
• Moderamenleden: een klein dagelijks bestuur

In de ogen van jongeren waren “ouderlingen” vaak hun ouders. Die gingen vroeger twee tot drie avonden per week op bezoek bij gemeenteleden. Daar hadden onze jongeren niet altijd een positief gevoel bij. Ze hadden ook minder tijd. We hadden meer ambtsdragers nodig.

We pasten daarom de indeling van het ambt aan.

Formeel verbonden ambtsdragers zich voor vier jaar.

Maar het was geen probleem als iemand na twee jaar wilde stoppen. We verwachtten een minimale inzet van slechts één avond per twee weken voor de doelambtsdragers. En ze hoefden hooguit één avond per vier maanden te vergaderen. Verder was er één jaarlijkse heidag voor alle ambtsdragers.

Deze aanpassingen wierpen hun vruchten af. Binnen anderhalf jaar gingen we van 5 ‘overvolle’ ambtsdragers naar 20 gemotiveerde parttime ambtsdragers.

Zij konden zich voor 100% toewijden aan een passende taak. De nieuwe indeling gaf hen energie om hun talenten verder te ontwikkelen.’

Nieuwe gemeenteleden

Met enige regelmaat zijn er nieuwe gemeenteleden in de Nieuwe Kerk. Geke, de takencoördinator, helpt hen snel op weg met een taak: ‘Ik sprak ooit iemand die nog aan het verhuizen was. Hij vertelde me dat hij graag gitaar wilde spelen. Een week later hadden we onverwacht een gitarist nodig, en daar stond hij al op het podium. Hij was er blij mee. Mooi om te zien hoe iemand snel een plek kan vinden!’

Talenten van kinderen en tieners

Ook bij de jongste generatie wordt talentgericht gewerkt. Corina, kerkelijk werker voor het kinderwerk, vertelt:

‘Met kinderen en tieners praten we over wat hen blij maakt. En wat ze leuk vinden, zoals sporten of gamen met anderen. Dit doen we met kinderen van alle leeftijden, zodra ze kunnen vertellen waar ze blij van worden. Ik leg 39 kaartjes op een groot vel en dan ga ik in gesprek met een kind. Daar komen dan verschillende talenten uit. Een kind met het talent ‘Bewuste Beweger’ kan bijvoorbeeld helpen bij het organiseren van een voetbaltoernooi. Regelmatig helpen de kaartjes ook bij een pastoraal gesprek met een kind. Iedere tweede zondag van de maand is er een kinderdienst voor tieners vanaf groep 7. Zij worden dan aangemoedigd een taak op te pakken, bijvoorbeeld in de leiding van de kinderdienst van jongere kinderen of achter de geluidstafel.

Door op deze manier te werken, leren kinderen in te zien waar ze blij van worden. Dit helpt ze ook in het dagelijks leven. Bijvoorbeeld door veerkracht te ontwikkelen rond dat waar ze goed in zijn.’

Test jezelf!

En hoe ervaar jijzelf je ambt? Weet je wat je talenten zijn en die van je mede-gemeenteleden? Kun jij goed je verantwoordelijkheden delen? Houd je rekening met de talenten van anderen?

Doe de Online Quickscan en ontvang praktische tips op maat!

Scan de QR code. Of ga naar www.ambtsbeleving.nl