None

Wat is het allereerste gebod?

Er zijn heel veel zaken die mensen hoog aanslaan; wat we belangrijk vinden merken we vooral als we geraakt worden in deze zaken: onze gezondheid hoort daar natuurlijk bij, baan, gezin, mensen om wie we geven, geld, zelfstandigheid en je eigen leven kunnen leiden, enzovoorts. Vaak maken mensen zich ook wel heel erg druk om dingen die op de keper beschouwd eigenlijk niet zo belangrijk zijn. TV-programma’s als ‘Het familiediner’ of ‘De Rijdende Rechter’ mogen dat proberen op te lossen en daar smult het hele land dan van, want het is zo ontzettend herkenbaar. Op zijn website arsacal.nl beschrijft Mgr. Dr. J.W.M. Hendriks wat nu het allerbelangrijkste is.

Het allervoornaamste?

Maar wat is nu echt het allerbelangrijkste, waaraan zouden we voorrang geven boven alles? Af en toe is het zeker goed daaraan te denken – wat is nu werkelijk belangrijk voor mij? – en daardoor dus allerlei andere zaken te relativeren. Welk aspect van ons leven met alles erop en eraan zouden we het eerst willen redden en behouden? Wat is het allervoornaamste?
In het evangelie van vandaag komt een Schriftgeleerde naar Jezus toe om in feite dít te vragen: “Wat is het allereerste gebod”? Waaraan moet je boven alles waarde hechten? Wat moet bovenaan ons “to do” lijstje staan?

Ontmoeting

Vorig jaar ben ik in Israël geweest voor een ontmoeting van Rabbijnen en bisschoppen. Bij die gelegenheid werd meermalen het “Shema Jisrael” gezongen. Deze Hebreeuwse woorden betekenen: “Hoor Israël”, luister, maar “luister” in de zin van: “Neem het goed in je op”. Het is een tekst die Jezus vandaag citeert en die gelovige Joden nog steeds meermalen per dag bidden en bij allerlei bijzondere gelegenheden; en velen van hen dragen de woorden van dit gebed in kokertjes met gebedsriemen, de tefilin, op het hoofd, bij het hart en op de hand. Ik merkte bij de gelovige orthodoxe Joden die daar waren hoe belangrijk deze tekst voor hen was; ik kon zien dat ze die met eerbied, overgave en zelfs ontroering zongen of uitspraken, ze legden hun hart in die woorden. Het was duidelijk: dit behoorde tot de kern van hun geloof.
De tekst van deze geloofsbelijdenis gaat over de liefde tot God en de liefde tot de naaste.

Eén gebod

Het is de tekst van dit gebed die Jezus vandaag uitspreekt als antwoord op de vraag wat het belangrijkste is en Hij voegt eraan toe dat niets, geen ander gebod, voornamer is, dan deze twee. Het bijzondere in dit antwoord is dat Jezus twee geboden ziet – de liefde tot God en de liefde tot de naaste – maar die twee als één enkel gebod beschouwt. Dat betekent eigenlijk dat Hij zegt dat ze samenhangen, dat het uiteindelijk gaat om de liefde en dat we God niet werkelijk liefhebben als we niet ook de naaste, de medemens beminnen, die Hij heeft geschapen; en dat we onze naaste en onszelf niet volledig beminnen als we niet ook de Schepper liefhebben die de mens naar Zijn beeld en gelijkenis heeft gemaakt. Juist dat maakt een mens, iedere mens, zo mooi en uniek! Als we iets voor een medemens doen, een daad van naastenliefde stellen, is dat ook een gave aan God: “Wat je voor de minsten der Mijnen hebt gedaan, heb je voor mij gedaan”.
Het is dit geloof dat we als christenen delen met onze Joodse broeders en zusters.

Betrekkelijk

Er zijn allerlei momenten in ons leven dat we ervaren wat werkelijk belangrijk is. Vooral als we te maken krijgen met gemis. De dochter van een multimiljonair werd gekidnapt, hij had alles willen geven, heel zijn bezit, om zijn dochter levend terug te krijgen; als er een levensbedreigende ziekte opkomt, of er overlijdt een dierbaar iemand, dan verliezen alle andere dingen waar we ons druk over hebben gemaakt, ineens hun waarde: het wordt zo betrekkelijk, het telt niet meer, wat is het waard in het licht van de eeuwigheid?
Behalve de liefde, die verliest zijn waarde niet, die wordt alleen maar belangrijker als we te maken krijgen met gemis: iemand die er dan voor je is, is meer waard dan goud; het eigenlijke gemis is, als die liefde er niet is.

Wat voor liefde?

Dus dat is het eerste gebod: de liefde! En dan niet de liefde die in talloze hits wordt bezongen, de liefde van het gevoel en het verlangen, dat gaat eigenlijk nog heel erg over wat wijzelf willen hebben, naar ons toe willen halen; dat eerste en tweede gebod gaat over een gevende liefde, een liefde die offers brengt, een liefde die maakt dat we er voor een ander zijn, zo goed als we kunnen.

Hoor!

Dit Joodse gebed dat Jezus citeert, begint met het woord “luister”, hoor; dat is een uitnodiging om even niet zelf aan het woord te zijn, want als we spreken gaat het om iets wat uit ons komt, om onze woorden; als we luisteren openen we onszelf voor wat van buiten tot ons komt; daar begint de liefde!
Laten we Gods zegen vragen om Hem lief te kunnen hebben met ons hart en de naaste als onszelf.
Amen

– Mgr. Dr. Jan W. M. Hendriks

Misschien vindt u onderstaand boek ook interessant:

Leren van Jezus
Wat zei Jezus over bidden? Hoe gaf Hij zijn eigen gebedsleven vorm? Wanneer bad Hij en waar? En waarom is het zo belangrijk om zijn uitnodiging om te bidden van harte te omarmen? Aan de hand van de vier Evangeliën neemt ‘Bidden’ van Theo van den Heuvel je mee in wat wij van Jezus zelf kunnen leren over bidden. Kenmerkend is dat Jezus geen stappenplan geeft, maar een uitnodiging doet om te komen, te kijken en te leren.