Premium

Kringviering: Liefde van de levende heeft eeuwigheid

Bij Marcus 12:18-27

Beoogde datum: 4 november 2018
Beoogd gebruik: kringviering of huiskamerviering
Thema: Liefde van de Levende heeft eeuwigheid

Zie ook

Uitgangspunten bij thema en teksten

De zondagen in november komen in het teken te staan van de dingen en de mensen die voorbijgaan. De eerste dagen van november zijn in de wereld-oecumene Allerheiligen en Allerzielen. Tijdens deze dagen, de zondag erna, 4 november of veelal op zondag 25 november, de laatste zondag van het kerkelijk jaar, worden ook in veel Protestantse kerken met lied, stilte en gebed namen genoemd van ‘hen die ons zijn voorgegaan’. Zondagen in november staan in de traditie van de kerk van alle eeuwen onder het beslag van ‘de laatste dingen’. Om vanaf de eerste Advent, dit jaar 2 december, weer sterker uit te gaan zien naar nieuw begin, geboorte van nieuw licht in een duistere wereld. De context van het gedenken van ‘hen die ons zijn voorgegaan’ zal zeker mee moeten wegen in het formuleren van gebed en verkondiging op deze zondag 4 november waarop een evangelielezing wordt aangereikt met een absurdistische vraagstelling.

Liturgie

Psalm van de intocht: Psalm 85:1, 3 en 4

Bemoediging en drempelgebed

Onze hulp is in de naam van de Heer
Die hemel en aarde gemaakt heeft
o God, U die omziet naar uw schepselen
en zoekt wat verloren is geraakt,
U die bevrijdt wie in angst en duisternis gevangen zitten,

G.
Wij komen tot U
Zie ons aan zoals wij zijn
Met alles wat wij met ons meedragen

gebedsstilte

V.
Zie ons aan o God
en vergeef ons wat niet goed is
Maak ons tot uw mensen,
open ons naar U en naar elkaar,
mensen van uw toekomst

AMEN

NLB 287:1, 2 en 5

Gebed om ontferming

Getrouwe God, U die ons omgeeft,
van achteren en van voren,
U die ons draagt, door de tijd heen.
Wij roepen u aan om ontferming
en bidden u: Red voor ons het uitzicht, o God,
uitzicht op toekomst, op uw koninkrijk.
Schenk ons uitzicht,
als de pijn van wat achter ons ligt
ons niet loslaat.
Ontfermt u zich als ons verdriet geen genezing kent.
Als de dag van vandaag
meer dan genoeg heeft aan zijn eigen zorgen,
als we geen hoop meer hebben voor de dag van morgen.
Red ons met uw barmhartigheid, o God
en vergeef ons wanneer ons hart ons aanklaagt,
vergeef ons onze schuld,
zodat we opnieuw kunnen leven,
als mensen voor uw aangezicht.
Wij bidden u: Heer, ontferm u,
Christus ontferm u. Amen.

Glorialied: NLB 405

Gebed voorafgaand aan het bijbe lezen

Vader in de hemel,
Talloze stemmen klinken in deze wereld
en ook in onze oren.
Wilt u deze stemmen het zwijgen opleggen
en uw Woord spreken.
Opent u onze harten,
opdat uw Geest in ons kan neerdalen.
Wees bij ons aanwezig,
schenk ons uw Woord en uw Heilige Geest,
Amen.

Bijbellezing: Marcus 12:18-27

NLB 903:1 en 6

Overdenking

Gemeente van onze Heer Jezus Christus,

Op deze novemberzondagen sluit het verloop van de natuur, van de seizoenen, eigenlijk wel aan bij de gang van de liturgie van de kerk. Want in de komende weken raken we in de laatste zondagen van het kerkelijk jaar. Zondagen waarop sterk elementen aanwezig zijn van terugkijken, balans opmaken. Om vervolgens vanaf eerste advent weer aan een nieuw jaar te beginnen. De kentering van de tijden.

Zondagen in november, het gaat naar de laatste dingen toe. En vandaag, deze eerste november zondag, klinkt dan Marcus. Het evangelieboek van Marcus in zijn twaalfde hoofdstuk. In het verhaal dat Marcus vertelt wordt de spanning opgevoerd, wordt de concentratie sterker. Het gaat naar de laatste dingen.

Jezus is op weg naar Jeruzalem, hij heeft zijn lijden en sterven voorzien en aan zijn discipelen aangekondigd en straks, in het volgende hoofdstuk, zal zijn rede over de laatste dingen klinken. En zo onderweg zijnde wordt de dreiging ook sterker voelbaar doordat langs alle kant de vragen scherper worden en de schimpscheuten venijniger, de opmerkingen schamperder.

Jezus vertelt een gelijkenis van de eigenaar van een wijngaard die eerst dienaren zendt en later zijn eigen zoon om zijn deel van de oogst in ontvangst te nemen. Alle dienaren en ook de zoon worden mishandeld en gedood. De heikele kwestie van belasting betalen wordt Jezus voorgelegd.
Hij geeft een passend antwoord. En dan lijkt het toch wel of in het volgende deel van het verhaal de aanval door schampere en schrandere vragen van omstanders tot in het absurde wordt doorgevoerd. Een aantal sadduceeën, een stroming in het joodse volk van die tijd die geen geloof konden en wilden hechten aan opstandingsleven, ook omdat dat tegen de Thora zou ingaan,legt Jezus een bizarre vraagstelling voor.

Een man sterft, zonder kinderen te hebben met zijn vrouw. Volgens de sociale wetgeving in de Thora huwt nu zijn broer met de weduwe. En ook deze sterft zonder nakomelingen en zo gaat het tot zeven keer toe. Van wie is deze vrouw dan ‘de wettige echtgenote’ in het opstandingsleven?

Ieder voelt direct het absurde van de vraagstelling. Doet een beetje voorkomen als de slimste jongetjes van de klas die de meester eens klem willen zetten. Intussen wordt wel de pijn en het verdriet -die er kunnen zijn bij vrouwen en mannen die een levenspartner verliezen en van hen die kinderloos blijven tot inzet gemaakt van een religieus – intellectueel steekspel om eigen gelijk te bewijzen. En Jezus kennen we in de verhalen van het evangelie juist als degene die de enkele man of vrouw, of het kind, de jongere, uit de mensenmassa haalt, apart neemt en met barmhartigheid en toewijding zoekt naar mogelijkheden van nieuw leven. Jezus is niet geïnteresseerd in hogere theologische wiskunde maar in mensen, en in het bijzonder in mensen die te lijden hebben onder wat hen overkomt. Door de gang van het leven of door wat anderen hen aandoen.

Dwaalt u niet? Zegt Jezus. U kent blijkbaar de Schriften niet. In het opstandingsleven gaat het niet om huwen en uitgehuwelijkt worden. Hoe het wel is? Zie het als engelen in de hemel. Wat is dan het opstandingsleven, wat is het gered worden uit de macht van de dood? Jullie kennen toch de Thora, de verhalen van Mozes? God zag om naar zijn volk dat in het land van dood en onderdrukking onder dwangarbeid gebukt ging. God zag hoe de Israëlieten leden en trok zich hun lot aan.

En in die situatie, te midden van dit heersen van de dood klinken er woorden van leven doordat zijn dienaar Mozes geroepen wordt zijn volk uit te leiden. En bij die roeping, die hoopvolle roeping klinkt het: Ik ben de God van Abraham, de God van Isaak en de God van Jacob. Geen doden maar levenden. Zoals ook jullie in het land van de dood geen doden zijn, want ik zal jullie naar het leven voeren…

De eerste hoorders en lezers van Marcus herkenden de aanval van de vraagstelling. Zij werden, enkele tientallen jaren na het leven, sterven en opstaan van Jezus, uitgedaagd zich met hun nieuw verworden geloof in de Levende Christus te verweren. Hun roeping was zich staande te houden in de multireligieuze samenleving van hun tijd en in verbondenheid met Jezus het nieuwe geloof in God vorm en inhoud te geven.

Een nieuwe vrijheid was hun verkondigd, maar de dreiging in het roerige Romeinse rijk stak telkens de kop op. Zeker ook naar hen, omdat het geloof in Christus met zich meebracht dat ze zich onttrokken aan sommige onderdelen van de Griekse en Romeinse cultuur. In het nieuwverworven geloof in Jezus, de Levende, gaat het niet om speculaties ten aanzien van leven na dit leven – ook dat is in Gods hand. Het gaat om de zekerheid van Gods eeuwige liefde om de machten en krachten in het heden te trotseren en met Christus te leven. De levende God is een God van levenden en niet van doden. De Liefde van de Eeuwige heeft eeuwigheid.

De eerste hoorders en lezers van Marcus vonden troost en houvast in het verhaal van Jezus de levende zoals het verteld werd. Het was ook hun verhaal geworden.

Voor ons ligt de herkenning met die tijd en situatie uit de eerste eeuw zeker niet voor het oprapen. Wel mogen ook wij het verhaal van de levende God blijven horen en erin delen. Ook als er soms schampere en schrandere vragen gesteld worden aan ons geloof. Opstandingsleven is er niet om inzet te zijn van intellectueel debat. Het is gegeven om erdoor getroost en bemoedigd te worden.Om ervan te zingen.

Tegen de doodsdreiging in.
Hoor een heilig koor van stemmen:
halleluja, God zij glorie, zingen zij.
In de hemel is een dans.

Amen

NLB 726: 1, 2 en 6

Inzameling van de gaven

Dankgebed, voorbeden

Barmhartige God,
U die in alle tijden trouw bent geweest aan mensen
die leven willen in uw spoor van liefde en gerechtigheid,
U danken wij voor mannen en vrouwen
die ons zijn voorgegaan
in toewijding aan u
in toewijding aan de naaste.

Wij danken u o God, voor mensen
in onze eigen geschiedenis,
die ons zijn voorgegaan
in geloof, in liefde, in toewijding.
Mensen van voorbij, die
In onze herinnering voortleven,
Mensen van hier en nu
die als een baken zijn op de weg die we gaan.

O God, we danken u ten diepste voor Uw Zoon, Jezus Christus,
de mensenzoon, de Levende, in wie al wat u voor heeft
met deze wereld, met ons,
hoorbaar, zichtbaar en tastbaar is geworden.
Hij die ons niet alleen is voorgegaan,
in delen, in helen, in medemenselijkheid,
maar ook voor ons uit gaat, als één voor allen,
op weg naar een nieuwe lente.

Wij bidden u o God,
voor mensen, anderen of wijzelf,
die het gaan van uw weg
maar moeilijk kunnen volbrengen.
We bidden u voor mensen voor wie
alles wat ze mee maken in hun leven
hen te veel wordt.
Ontfermt u zich o God
en laat uw licht schijnen
wanneer het ons duister voor ogen is.

O God, zo zoeken we uw nabijheid in vreugdevolle dingen
En ook in dat wat verdriet geeft.
Zo bidden we u voor mensen die leven met verdriet
om het verlies van een geliefd medemens
of met verdriet om dat wat maar niet komen wil,
verdriet om gebroken verhoudingen.
Voor mensen die blijven twijfelen aan zichzelf.
Voor wie zo wankel leven dat zij steeds dreigen te vallen.
Heer, zoals U de moed niet opgeeft,
schenk ook hen moed zodat ze zullen herleven.

O God, in de stilte van dit uur
leggen wij u die dingen voor
die in ons hart leven.

Zo bidden we gezamenlijk:
Onze Vader…