Music was my first love

Column: Intermezzo

De muziek van Mahalia Jackson inspireert op onverwachte plekken: in een muziekfilm, in een museum en in de herinnering.

Er zijn weinig dingen die mij meer inspireren dan muziek. Music was my first love. Een dag zonder muziek is voor mij een dag niet geleefd. Tijdens de coronapandemie was concertbezoek niet mogelijk. Ik vond dat moeilijk. Maar gelukkig ontdekte ik dat er op het NPO2 extra kanaal veel muziekfilms werden uitgezonden.

Zo belandde ik op een avond onverwachts op een feestje van de trompettist Louis Armstrong. Hij bleek daar zelf vooral te zingen. Een reeks andere trompettisten eerden hem met hun spel. Maar de ster van de avond bleek Mahalia Jackson!

Dolenthousiast leek hij, hoe verlamd hij ook was, wel uit zijn stoel te springen

Louis en Mahalia komen beiden uit New Orleans. Zij hebben in hun jeugd op kerkkoren gezeten. Mahalia zong daar de oude spiritual Just a closer walk with Thee. En hoe! Vol overgave en hartstocht. De tekst beschrijft een persoon die zichzelf als kwetsbaar ervaart en vraagt wat dichter bij de Heer te mogen lopen. En als het moment daar is dat zijn/haar zwakke leven voorbij zal zijn (time for me will be no more, vergelijk onze uitdrukking ‘uit de tijd raken’), dan vraagt hij/zij om veilig gegidst te worden ‘tot aan de kust van uw Koninkrijk’. Maar het eindigt met het gebed om nu steeds dicht bij Hem te mogen lopen.

Toen ik het Mahalia hoorde zingen zag ik ineens Aad, mijn spastische oudste broer (inmiddels alweer zo’n 30 jaar aan Thy Kingdom’s shore) weer voor me. Vastgekluisterd aan zijn aangepaste rolstoel, luisterde hij graag naar Mahalia op een lp (zo’n vinylschijf). Dolenthousiast leek hij, hoe verlamd hij ook was, wel uit zijn stoel te springen!

Ik had dan ook weinig aandrang nodig om naar het Catharijneconvent te gaan voor de expositie Gospel, muzikale reis van kracht en hoop (nog te zien en te horen tot 10 april 2023). Zelden ben ik met zo’n feestelijk gevoel thuisgekomen na een museumbezoek! Overheersend bij gospelmuziek is vooral het blije zingen. Niet zomaar blij maar altijd tegen de verdrukking in. Dat begint al direct in de eerste zaal van het museum waar je vele versies van de hit O happy day! te horen krijgt. En er valt, zoals gezegd, veel meer te horen. Je krijgt een hoofdtelefoon, loopt door de gangen van het voormalig kloostercomplex en ziet en hoort hoe mensen in beweging komen.

Ik werd stilgezet bij de hoop, de vreugde en het vertrouwen dat Iemand de mens bijstaat

Een bezoek aan deze expositie betekent een swingende, spirituele muzikale ontdekkingsreis langs de geschiedenis, de invloed en de actuele betekenis van gospel. Ik werd door deze liederen stilgezet bij de geschiedenis van slavernij en christendom, bij uitbuiting en onrecht. Maar voorál bij de hoop, de vreugde en het vaste vertrouwen dat er Iemand is die de mens bijstaat, in zijn reis onderweg. Vaak een moeilijke weg, maar wel naar Huis.

Ontroerd luisterde ik naar het lied waarin dezelfde Mahalia Jackson erom vraagt dat God onderweg haar hand vasthoudt, in het intieme Precious Lord:

When my way groweth drear
Precious Lord, linger near
When my light is almost gone
Hear my cry, hear my call
Hold my hand lest I fall
Take my hand, precious Lord
Lead me on…Lead me Home.