Menu

Basis

Conflictstijlen

Nog een wat theoretische uitleg, nu over verschillende conflictstijlen, als opmaat vooral naar wat ‘het antwoord’, of ‘de oplossing’ zou kunnen zijn, toegelicht in een volgend artikel.

Mw. drs. E. Hoebe-de Waard is als gemeentepredikant verbonden aan de Protestantse Gemeente Wageningen. Zij is lid van de redactie van Ouderlingenblad

Als we in een conflict terechtkomen, hanteren we een bepaalde stijl. De stijl die je kiest is van veel factoren afhankelijk: van de relatie tot de persoon, het tijdstip, de context. In je werk reageer je vaak anders op een conflict, dan wanneer je in conflict bent met je partner en in een conflict binnen de kerkgemeenschap reageer je wellicht weer op een andere manier.

Ieder van ons heeft een eigen voorkeurstijl, maar gebruikt vaak, afhankelijk van de situatie, ook andere stijlen. Iedere conflictstijl heeft voordelen en nadelen. Als je de stijlen herkent, kun je ze op het juiste moment gebruiken in een conflict. En als je tíjdens het conflict de stijlen herkent bij jezelf en bij anderen, kan dat helpen bij het onderling verstaan en zoeken naar een uitkomst.

Dit zijn de vijf stijlen:

1. Ontwijken

Bij deze conflictstijl ga je het conflict uit de weg, je gaat het gesprek of de confrontatie niet aan. Voordeel is dat je ruimte maakt, de zaken niet op de spits drijft, mensen de tijd geeft om af te koelen. Het kan ook veilig zijn – als je midden in een strijd komt – deze stijl te kiezen om een stapje opzij te doen, er niet midden in te duiken. Een conflict ontlopen is effectief op het moment dat de inhoud niet zo belangrijk is.

Nadeel is dat als we altijd conflicten ontwijken, ook bij onderwerpen die wél van belang zijn, er nooit iets zal veranderen. Het échte thema komt niet op tafel, de onvrede blijft sudderen. We worden niet zelf gehoord, kunnen onze mening niet uiten en we krijgen nooit datgene dat wij belangrijk vinden.

Relaties blijven op korte termijn goed, maar zijn op lange termijn in gevaar. Je weet je niet gezien of gehoord en kunt verbitterd raken, zeker als je het conflict ontwijkt uit angst voor de ander.

Als we altijd conflicten ontwijken, zal er nooit iets veranderen

2. Aanpassen

Bij deze conflictstijl pas je je aan de ander aan. Voordeel is dat het conflict niet groter wordt. De relatie is belangrijker dan je eigen belang, dus leg je je neer bij de mening van de ander. Juist binnen de kerk en andere gemeenschappen zijn mensen die zich aanpassen vaak behulpzaam om te zorgen dat je verder kunt als groep.

Nadeel is dat de aanpasser niet de kans neemt om écht in gesprek te komen en de ander ook de andere kanten van de zaak te laten zien. Zo blijft een duurzame oplossing uit.

Relaties blijven goed, omdat de aanpasser zijn eigen wensen opoffert. Al kan het conflict wel snel weer oplaaien, omdat de ander niet tevreden is met de uitkomst.

Bij principekwesties kun je niet zeggen ‘we ontmoeten elkaar in het midden’

3. Compromis zoeken

Bij deze conflictstijl zoek je het compromis, het midden. Iedereen levert wat in.

Voordeel is dat de relatie relatief goed blijft. Iedereen geeft wat en neemt wat.

Nadeel is dat het veel tijd kost en alleen maar lukt als beide partijen het willen. Daarbij zorgt het er vaak voor dat beide partijen niet helemaal tevreden zijn, ze hebben water bij de wijn moeten doen… Soms is het ook gewoon onmogelijk: bij principekwesties of sommige geloofszaken, of normen en waarden, kun je niet zeggen: ‘we ontmoeten elkaar in het midden’. Relaties blijven relatief goed, omdat het belang van beide partijen wordt erkend.

4. Controle houden, forceren

Bij deze conflictstijl vind je je eigen belang groter dan dat van de ander. Je drijft je zin door.

Voordeel is dat het weinig tijd kost. In tijden van crisis is er geen tijd om lang te onderhandelen. Soms is daadkrachtig optreden nodig, juist om een conflict dat op de spits gedreven dreigt te worden – tijdelijk – te beëindigen.

Nadeel is dat deze stijl de relatie kapot maakt, als je de stijl gebruikt om je zin door te drijven. Mensen gaan je ontlopen en ontwijken.

Relaties gaan kapot als deze stijl niet op de juiste momenten wordt ingezet, in tijden van gevaar of crises. Als je de stijl gebruikt in het grotere belang wordt het sneller geaccepteerd en blijven relaties beter, dan wanneer je de stijl inzet vanuit eigenbelang.

5. Empathisch oplossen

Bij deze conflictstijl zoek je gezamenlijk een oplossing.

Voordeel is dat de tijd wordt genomen om beide standpunten te horen en verschillen en belangen boven tafel te krijgen. Er wordt naar een duurzame oplossing gezocht.

Nadeel is dat beide partijen moeten willen meewerken en dat deze werkwijze vaak veel tijd kost. Relaties blijven goed, beide kanten worden

• Neem een conflict in de privésfeer in gedachten waar je zelf een rol in speelde. Welke stijl heb je, denk je, toegepast?

• Neem een conflict in je (vrijwilligers)werk in gedachten waar je zelf een rol in speelde. Welke stijl heb je, denk je, toegepast?

• Waarom koos je voor deze stijl en wat zou er gebeurd zijn als je een andere stijl had gekozen? Welke stijl had de ander?

Wellicht ook interessant

Nieuwe boeken