Korte Metten: “Dit loopt letterlijk de spuigaten uit”

In de columnreeks Korte metten bespiegelen onze columnisten voor u de actualiteit. Wat is hen opgevallen? Wat willen ze ontzenuwen? Waar maken ze korte metten mee? Deze week leest u de column van de Antwerpse stadspredikant Petra Schipper.

Laatst was er een grote betoging tegen het federale regeerakkoord in onze hoofdstad Brussel. De aanleiding waren saneringsplannen die er bij veel mensen diep inhakken. Het gaat over pensioenen, sociale zekerheid, asielprocedures, subsidies voor sociale initiatieven en culturele organisaties. Kortom, veel verschillende invalshoeken om voor op straat te komen.

Mee betogen doet mij veel. Ik krijg er op allerlei manieren tranen van in de ogen.

Dat gebeurt al meteen als ik mij bewust aansluit bij BelRefugees, het burgerplatform in Brussel met mensen op de vlucht. Ik zie jongeren uit landen waar absoluut geen vrijheid van meningsuiting of demonstratie bestaat, met hun armen om elkaars schouders opgewekt scanderen, zingen en dansen. Dat raakt me diep.

Hartenkreten

Vervolgens haak ik aan bij armoedeverenigingen. Ik zie treffende slogans over pensioenen en bijstandsuitkeringen, over de groeiende kloof tussen rijk en arm die mensen in armoede steeds verder de diepte in duwt.

Armoede is geen natuurverschijnsel maar schaamteloos onrecht

Wat een voorrecht dat ik mij bij hun hartenkreten mag voegen. Wat een veerkracht om je stem te laten horen en niet te buigen voor onmacht.

Dan kom ik bij de vredesbeweging uit, tussen prachtige vlaggen en banners met duidelijke boodschappen aan de wereld. Ook die zijn mij uit het hart gegrepen.

Wat een rijkdom dat ik kan kiezen waar ik me allemaal bij aansluit. En tegelijk: hoe schrijnend dat er zoveel redenen zijn om te betogen. Die redenen hangen allemaal samen. “We are one!”, “On est là!”, klinkt het vastberaden als uit één mond. Ook daar kan ik het niet droog bij houden.

Grimmigheid en traangas

Maar dan beland ik opeens in een stukje grimmigheid waar de media ongetwijfeld op zullen focussen. Eerst ruik ik die. Wat is dat? Mijn ogen prikken, het komt in mijn neus en keel, ik proef het zelfs op mijn tong, en algauw lopen de tranen over mijn wangen. Je kunt er alleen maar van weglopen. Ik weet niet eens wat dit is, laat staan waarom het er opeens is. Traangas. Bah, wat een troep. Het bevangt je compleet.

Dan pas hoor en zie ik op nog meer afstand wat er gaande is. Een aanvaring tussen demonstranten (?) en politie voor het partijkantoor van de MR. Er worden objecten gegooid, meerdere waterkanonnen spuiten. En massa’s, màssa’s traangas. Ik sta er tientallen meters vandaan, maar we worden erdoor bevangen als door een chemische bom. 

Een eindje verderop staat in de wolk viezigheid een groep betogers tegen de politie te scanderen. Dat gescheld tegen politie in het algemeen, daar kan ik me dan weer niet in vinden. Maar ik wil eerlijk zijn: op dat moment daar tussen die roepers voel ik hun woede op mij overslaan. Ja toch, wat een walgelijk machtsvertoon! Ze overdrijven! Kunnen ze dat traangas nu echt niet beter doseren zodat de menigte vreedzame betogers niet ook getroffen wordt? Dit loopt letterlijk de spuigaten uit. Is dat wel in verhouding?

Invloed van de massa

Dit moment heeft mij aan het denken gezet. Over de invloed van de massa. Ook op mij. Over het effect van intimidatie. Ook op mij. Over wisselwerking. Dat je echt niet kunt aanwijzen waar de agressie begint. En dat dat bitter smaakt. Zoals traangas.

Ook dat brengt tranen in mijn ogen. Van besef en verdriet dit keer. We hebben hier nog altijd het recht en de vrijheid om te betogen. In zoveel landen zijn de tegenmaatregelen van gezagdragers veel desastreuzer. Laten we onze vrijheid koesteren door respectvol te blijven, ook in onze verontwaardiging.

Betogen is een kunst.

Over de auteur