Ontmoetingsplekken in Charlois

Ook in Rotterdam-Zuid, in de wijk Noorderlicht-Charlois, wordt gepionierd. Er worden nieuwe manieren gezocht en beproefd om wezenlijk kerk te zijn, om een plek te zijn waar mensen elkaar en God kunnen ontmoeten. Vanuit die praktijk dit verhaal.

Het is zondagmiddag twaalf uur. De deuren van de Oude Kerk in Charlois staan wagenwijd open. De vlag van de pioniersplek wappert in de kerktuin en bij de deur staat een gemeentelid, die je vriendelijk welkom heet. De dienst begint, maar de deuren blijven open staan. Dat is duidelijk merkbaar: met regelmaat loopt er in het volgende uur iemand binnen. Een aantal kerkgangers komt wat later binnen, nieuwsgierigen die de kerk van binnen willen bekijken en een dakloze die graag zijn telefoon wil opladen. Na de dienst staat, zoals iedere zondag, de soep klaar. Een moment om met elkaar te eten, in gesprek te gaan en elkaar te ontmoeten.

Het is woensdagavond acht uur. Buiten bij de kerk verzamelt zich een groep mensen in sportkleding, met waterflessen in de hand, voor de Noorderlichtbootcamp. Het is een diverse groep: jong en oud, gemeenteleden en wijkbewoners doen mee. Er staat ook iemand in een spijkerbroek, die graag mee wil doen maar geen sportkleding heeft. De bootcampinstructeur start de training. Er wordt gerend, push ups gedaan en gewichten getild. Regelmatig klinkt gelach en gezellig geklets. Na een uur wordt de training afgerond. De groep kletst nog gezellig na en de één na de ander zwaait af. ‘Tot volgende week of tot zondag’, klinkt het. De helft van de groep is op zondag ook in de kerk te vinden. De andere helft niet.

Op zondag staan de deuren wagenwijd open, ook doordeweeks is er van alles te beleven

Waarom ze komen? ‘Het is gezellig en even lekker om je hoofd leeg te maken’, zeggen ze.

Deze twee activiteiten, de kerkdienst en de bootcamp, lijken op het eerste gezicht heel verschillend, maar ze hebben één belangrijk element gemeen: het zijn plekken van ontmoeting.

Verbinding

Noorderlicht-Charlois is een kerkplek in Rotterdam-Zuid. Midden in de stad probeert de gemeente nieuwe manieren te vinden om jonge mensen in aanraking te brengen met het evangelie. Verrassend genoeg blijkt de drempel om de kerk binnen te stappen in de stad niet zo hoog. Op zondag staan de deuren wagenwijd open. Zowel fysiek, doordat de deuren de gehele dienst open blijven, als online, waarbij je op de website van harte uitgenodigd wordt eens langs te komen. Ook doordeweeks is er van alles te beleven: van wijkmaaltijden en gesprekskringen tot verdiepingsavonden over alledaagse thema’s zoals mentale gezondheid.

Op een dag wandelt Sara* de kerk binnen. Via een collega heeft ze gehoord over deze kerk en ze wilde wel eens komen kijken. De kerkdienst blijkt ze ingewikkeld te vinden, maar bij de soep hoort ze dat je ook kunt sporten bij de kerk. Ze haakt de volgende woensdag aan en blijft in de maanden erna komen. Waarom ze blijft komen? Voor het contact. Het is fijn om op zo’n manier nieuwe mensen te ontmoeten.

Na een half jaar wordt ze uitgenodigd voor de Alphacursus. Ze sluit zich aan bij de groep en begint ook op zondag de diensten weer te bezoeken.

Ook Evelien* bezoekt sinds een paar maanden de diensten van een Noorderlicht-gemeente. Ze is niet gelovig opgevoed. Op de vraag hoe ze bij de kerk terecht is gekomen, antwoordt ze: ‘ik ging op kamers en voelde me enorm eenzaam. Ik had behoefte aan contacten, maar het lukte me niet om zomaar nieuwe mensen te ontmoeten. Toen hoorde ik van mijn halfbroer over de kerk. Ik besloot eens mee te gaan. Sindsdien kom ik iedere zondag. Hier ontmoet ik nieuwe mensen’.

Bijna de helft van de Nederlandse volwassenen ervaart eenzaamheid

De kerk als antwoord op eenzaamheid

Eenzaamheid is een groot probleem in onze samenleving, vooral onder jonge mensen. Uit onderzoek van het RIVM blijkt dat 44% van de jongeren tussen de 12 en de 25 jaar zich eenzaam voelt. Ook bijna de helft van de Nederlandse volwassenen ervaart eenzaamheid, waarvan 1 op de 7 dit als zeer ernstig beschrijft. Sociale media spelen hierin een belangrijke rol, net als de coronacrisis, die dit probleem heeft versterkt.

Tegelijkertijd verdwijnen traditionele kerkstructuren steeds meer uit ons land. Waar vroeger vriendengroepen ontstonden binnen de kerk, zijn er nu steeds minder jongeren te vinden. Toch blijft de behoefte aan verbinding onverminderd groot. De mens is gemaakt om in relatie te staan, zowel met God als met elkaar. Om juist te midden van het leven – met zijn mooie en minder mooie momenten – niet alleen te staan, maar samen met anderen. Zoals Prediker het verwoordt:

Prediker verbindt hier het ‘samen’ met nog een ander element. Blijkbaar hebben we juist iemand nodig als we vallen of het even niet lukt. De eenzaamheid in onze samenleving staat niet op zichzelf. Naast eenzaamheid worstelen steeds meer mensen met de moeilijke kanten van het leven. Het is de keerzijde van ons leven in welvaart en succes.

We leren dat we het zelf kunnen maken in ons leven als we maar hard genoeg ons best doen. Dit blijkt helaas niet het geval. We worden in het leven geconfronteerd met pijn, ziekte en sterfelijkheid. Als we dan zelf niet hard kunnen werken om het op te lossen, waar moeten we er dan mee naar toe? Je kunt verbitterd raken, boos worden of door blijven ploeteren. Of je gaat op zoek naar verbinding. Naar de ander, die je overeind helpt als je valt. Naar de Ander, naar Jezus. Naar heil. Naar redding. Naar iemand die het leven voor je draagt.

Leven in verbinding

Jezus zegt: ‘Kom allen bij Mij, jullie die vermoeid zijn en onder lasten gebukt gaan. Ik zal jullie rust geven. Mijn juk is zacht en mijn last is licht.’ (Mat. 11:28-30) Deze woorden herinneren ons eraan dat het leven niet afhankelijk is van ons eigen succes. Jezus wil onze lasten dragen. Je hoeft het niet alleen te doen. Dat is heilzaam.

De kerk kan een belangrijke rol spelen in het beantwoorden van de roep om verbinding. Misschien kunnen we leren van de eerste gemeente, zoals beschreven in Handelingen. Ze kwamen samen, aten met elkaar en stonden in relatie met elkaar en met God. De kerk als de plek waar mensen elkaar en God kunnen ontmoeten, in alle aspecten van het leven.

De mens is gemaakt om in relatie te staan, zowel met God als met elkaar

In onze tijd lijkt de kerkdienst vaak onderhevig aan individualisme. We nemen plaats in de kerkbank, met hooguit een knikje naar onze buurman. Een uur lang zoeken we naar wat de kerkdienst ons heeft te brengen en daarna keren we huiswaarts. Maar wat als de kerkdienst is bedoeld als een moment van gemeenschap? Samen zingen, luisteren naar Gods Woord, maar ook elkaars verhalen horen en mét elkaar zijn. Ontmoeting als vast onderdeel van de dienst. Ontmoeting met God en ook ontmoeting met elkaar. Onder het genot van koffie of een kop soep. Of ontmoeting door de week, tijdens een kring of tijdens een bootcamp waar je met elkaar de push-ups doet. In de pioniersplek Noorderlicht-Charlois staan ontmoeting en verbinding centraal. Of je nu komt voor een dienst, een maaltijd, of een bootcamp, je vindt er een plek waar je anderen kunt ontmoeten en in contact kunt komen met God.