Open in gesprek over de Heilige Geest

Over God, en meer nog: over de Heilige Geest spreken, vinden we moeilijk, niet echt concreet te maken. Hoe is dat voor jongeren? En is er gereedschap om hen wat hulp te bieden?

‘Ik geloof wel in God, maar ik kan me niet voorstellen dat Hij zich met mijn leven bemoeit’, vertelde een jonge kerkgenoot mij pas. Een paar dagen later deelde een orthopedagoog een heel andere ervaring. Zij spreekt veel jonge niet-kerkelijke mensen voor wie spirituele ervaringen heel reëel zijn. ‘Ze zien engelen, dromen bijzonder dingen, krijgen soms zelfs visioenen. Ze koppelen dat alleen helemaal niet aan God. Zouden we daar in de kerk niet iets mee kunnen…?’

Spiritueel bewustzijn ‘mag’ tegenwoordig weer. Luisteren naar je intuïtie en bewustzijn van signalen die ‘het Universum’ geeft. Tegelijkertijd is geloof in een God die betrokken is op jouw leven onder kerkelijke jongeren niet vanzelfsprekend. Het lijken twee tegengestelde bewegingen. De persoon van de Heilige Geest zou zomaar een antwoord kunnen zijn om spiritueel bewustzijn wat meer te duiden én ruimte te geven voor denken over een persoonlijke God.

Op verkenningstocht

Wie de Heilige Geest is, is misschien lastig ‘grijpbaar’ en wat Zij doet is niet altijd concreet te maken. Dat kan het aangaan van een gesprek hierover – zeker met jongeren – in de weg staan. Of misschien denkt u bij de Heilige Geest al snel aan bijzondere manifestaties of beelden van Pinksterkerken, die wellicht ver van u en uw geloofsbeleving af staan. Toch is het jammer als deze verlegenheid de ontdekkingstocht naar de persoon en het werk van de Heilige Geest in de weg staat. Daarom in dit artikel een aantal handvatten om op verkenningstocht te gaan, samen mét jonge mensen. Dit doen we aan de hand van drie stappen die belangrijk zijn in het gesprek over de Heilige Geest:

1. Onderscheidingsvermogen
2. Vrucht van de Geest
3. Gewoon én bijzonder

1. Onderscheidingsvermogen

De Heilige Geest, dat is God ín ons en door ons. De Heilige Geest zet in beweging, jaagt aan, inspireert. Voor jonge mensen, die zomaar in vuur en vlam kunnen staan voor een hobby of een bepaald persoon, kan dit aansprekend zijn. God laat zich niet alleen zien door teksten of tradities, maar kan ook de stem zijn in je binnenste, of in een lied dat je ontroert. God beweegt ook nu mensen. Dat is aansprekend en aanstekelijk, en tegelijkertijd niet het hele verhaal. Want niet iedere intuïtie of passie is (van) de Heilige Geest.

In de Bijbel wordt onderscheidingsvermogen een gave van de Geest genoemd (1 Korintiërs 12:10); weten wat van God is en wat niet. Juist jongeren voelen vaak haarscherp aan of iets echt of nep is. Of mensen egoïstische motieven hebben of juist op anderen gericht zijn.

Wie de Heilige Geest is en wat Zij doet, is niet altijd concreet te maken

Het aangeven van kaders en grenzen is belangrijk en ook prettig voor jongeren. Ze willen vaak graag weten wat wel en niet bij een gelovig leven als christen past. Het kan hen helpen om dit onderscheidingsvermogen te benoemen en hiermee te oefenen door je eigen motieven en die van anderen te onderzoeken en bevragen.

2. Vrucht

In Galaten 5:13 tot 26 staat heel praktisch beschreven wat wel en niet bij een leven door de Geest past, met als hoogtepunt de verzen 22 en 23. Hier wordt de vrucht van de Geest beschreven: liefde, vreugde en vrede, geduld, vriendelijkheid en goedheid, geloof, zachtmoedigheid en zelfbeheersing. Deze mooie kenmerken staan tegenover egoïsme, haat, geruzie en gekonkel.

Om de betrokkenheid en het werk van de Heilige Geest concreet te maken, kun je samen met jongeren eens op onderzoek uit gaan. Waar zie je vrucht van de Geest? En waar juist het tegenovergestelde? En, om het nog concreter te maken: stel… je krijgt een ingeving, gedachte of intuïtie, waarvan je denkt dat je er iets mee moet doen. Toets het dan aan de eigenschappen van de Geest. Zorgt een actie voor meer liefde en goedheid? Doen! Brengt het alleen maar iets goeds voor jezelf of zelfs schade aan iemand anders? Dan weet je dat het niet van de Heilige Geest is.

Deze kaders kunnen jongeren bijvoorbeeld helpen als ze bezig zijn met thema’s als ‘manifestatie’ of ‘The Universe’. Ja, God is een God van dichtbij. De Heilige Geest is betrokken op je leven. Maar Gods doel is een koninkrijk van recht en vrede, niet om alles wat jij wenst te laten uitkomen.

3. Gewoon én bijzonder

Het kan zijn dat u of de jongeren in uw gemeente bij de Heilige Geest vooral denken aan heel spectaculaire dingen. Grote bijeenkomsten met allerlei expressies, waar genezingen geclaimd worden en mensen in bijzondere talen spreken. Het klopt dat het werk van de Heilige Geest in de Bijbel regelmatig gepaard gaat met zulke uitingen. Blijkbaar kan de Heilige Geest heel bijzondere, opzienbarende dingen teweegbrengen.

Bij de Heilige Geest denken jongeren vooral aan heel spectaculaire dingen

Tegelijkertijd werkt de Geest ook op veel stillere manieren. Van groeien in geduld, zelfbeheersing of liefde kun je niet zo gemakkelijk een spectaculair filmpje maken en op social media delen. Terwijl ook dát werk van de Heilige Geest is. In gesprek over de Heilige Geest mag die dubbelheid blijven staan. Juist als jongeren zich afvragen wat geloven is of wie God voor hen persoonlijk betekent. Vraag hen maar eens om te kijken of ze vrucht van de Geest herkennen en om dat te érkennen als iets van God. Wie weet wat het ontwikkelen van zo’n gezamenlijke antenne voor het werk van de Heilige Geest teweeg brengt in uw gemeente.

In gesprek…

Gesprekken over de Heilige Geest kunnen best persoonlijk zijn. Dat is spannend, maar ook mooi. Een open gesprek begint met de openheid en het vertrouwen dat God verrassend kan werken en dat de Heilige Geest net zo goed door een kind, jongere of nieuw-gelovige kan spreken als door een ouderling of predikant. Deze overtuiging maakt dat je nieuwsgierig en opmerkzaam in gesprek gaat. Aan de ene kant geeft het zelfvertrouwen; in de Bijbel en in de (kerk) geschiedenis zien we hoe de Heilige Geest door heel gewone mensen, en vaak onverwacht, werkt. Aan de andere kant geeft dit bescheidenheid; juist doorgewinterde gelovigen of theologische geleerden blijken Gods bedoeling niet altijd te snappen…

Hieronder een aantal gespreksvragen die ruimte bieden voor zo’n open en wederzijds gesprek. Wellicht kunt u eerst met de jongere(n) iets delen over onderscheidingsvermogen, de vrucht van de Geest en het gewone én bijzondere van de Heilige Geest. Deze basiskennis helpt om samen een gesprek aan te gaan.

Vragen:

• Heb jij wel eens iets van God ervaren? Kun je daarover vertellen? Zou dat de Heilige Geest geweest kunnen zijn?
• Wat is volgens jou het verschil tussen luisteren naar ‘Het Universum/je intuïtie’ of luisteren naar de Heilige Geest?
• Lees met elkaar Galaten 5:22 en 23 en schrijf de negen kenmerken van de vrucht van de Geest eens op.
• Herken jij iets hiervan in je eigen leven? Of misschien in het leven van anderen?
• Waar zou jij in willen groeien? Schrijf dat kenmerk op een briefje en plak het op de koelkast of boven je bed. Je mag ook bidden of de Heilige Geest je hierbij wil helpen.
• Zie je misschien ook ontwikkelingen in jouw eigen leven of in de kerk die niet van de Geest zijn? Durf je die te benoemen?
• Waar verlang jij meer naar? Naar het bijzondere of juist het gewone van de Heilige Geest? Kun je vertellen waarom?